बायल रूप

Young Indian woman with her baby. Thar Desert, Rajasthan, India.

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

भारतीय बायलो देव देव करतात पूण आपलो संवसार पापांचेर चलता ही गजाल तांकां अज्ञानान कळना. भारतीय बायलांनी अशें अज्ञानांत रावंक जायना. नदर व्हडली आनी नितळ केली जाल्यारच जिणेंत धर्म येतलो. घोव पयशे खंयच्यान हाडटा हें खबर ना आनी दान धर्म केल्लो, देवा मुखार दवरिल्लो, हेर कडेन दिल्लो पयसो खंय वता हेंय खबर ना. ही गजाल बायलो विचार करपाक लागल्यार तांकां कळटली. मागीर तीं वस्त्रां, ते शालू तांचीं आंगां हुलपायतले, त्यो वस्ती तांकां इंगळे दिसतले, तीं घरां तांकां नरका सारकीं दिसतलीं. आपल्या घोवाक बरे वाटेर हाडपा खातीर त्यो यत्न करतल्यो.
भारतीय बायलो सामक्यो ध्येयाच्यो आसात. समाजांत जीं जीं नवीं ध्येयां उत्पन्न जातात तीं सगळीं बायलां मेरेन पावपाक जाय तरच तीं अमर जातली. गायचें व्हडपण भारतांत उत्पन्न जालें आनी बायलांनीच तें तिगोवन दवरलां. सोवळें – ओवळेपण उत्पन्न जालें आनी बायलांनीच तें फुडें व्हेलें. पातिव्रत्याचें ध्येय बायलांनीच चड सांबाळ्ळां. दारांत कोणय येवं ताका मूठभर तरी तांदूळ घातल्या बगर त्यो रावच्यो नात. “कोण तरी देवाच्या रुपान आयला आसतलो”, अशें त्यो म्हणटल्यो. एकी कडेन सोवळें ओवळें हाचें व्हडपण तर दुसरी कडेन देव सगळ्याक आसा ह्या खातीर दारांत कोणय येवं ताका मूठभर तरी तांदूळ दियात अशें म्हणटात. एकादशीचो उपास बायलांनीच सांबाळ्ळा. न्हंयचेर न्हावपाक वचप, तिर्थयात्रेक वचप हाचो सगळो सोंस बायलांकच.
बायलां घडये नवीन ध्येयां निर्माण करचीं नात पूण जीं निर्माण जाल्यांत तांकां मरुंकूय दिवची नात. जे तरेन दादले भायल्यान धान्य बी हाडटात पूण घरांत तें सांबाळप, तें कुसचें न्हय, हळशीक जावची न्हय हें काम बायलांच करतात. तशे तरेन समाजांत जीं जीं ध्येयां निर्माण जातलीं, तीं मरपाक दिवप ना हें बायलांच पळयता. भुरगीं बरीं ना जालीं जाल्यार तांकां सांबाळपाचें काम बायलांच करतात. तशींच ह्या ध्येयरुपी बाळकांक सांबाळून दवरप हें तांचेंच काम. दादले आपल्या भुरग्यां कडेन लक्ष न दीत पूण बायलां तशें करचीं नात. तशेंच दादले निर्माण केल्लीं ध्येयां सोडपाक पळयतले पूण बायलां तीं सोडची नात.
भारतीय बायलांचें हेंच व्हडपण आसा हें आमी मतींत दवरूंक जाय. जीं जीं नवीं ध्येयां निर्माण जातात तीं सगळीं बायलां मेरेन पावपाक जाय तरच तीं तिगोवन उरतलीं. हरिजनसेवा, ग्रामोद्योग, खादी, स्वदेशी आनी हेर नवीं व्रतां, हो नवो दयामय आनी प्रेममय धर्म हो सेवा धर्म तांच्या काळजा मेरेन पावपाक जाय. बायलांची धर्मबुद्धीक जागृत करूंक जाय. हो नवो धर्म तांकां पटोवन दिलो जाल्यार तो राष्ट्राचो जालोच. बायलाचे पेटयेंत जे वतले ते नश्ट जावचें ना. ह्या खातीर ‘आवय’ हे नदरेन भारतीय बायलांचें व्हडलें व्हडपण त्यो सांबाळपी आसात. भुरगीं सांबाळपी, घोवाक सांबाळपी व्हडपण सांबाळपी! कोणाक त्यो मरपाक दिवच्यो नात. त्यो सगळ्यांक प्रेम दितल्यो, आशिर्वाद दितल्यो, सेवा दितल्यो. देवाचेंच रूप! देवाक भक्तांनी ‘आवय’ होच शब्द दिला. देवाचें जें कितें सांबाळपाचें मुखेल कर्म, तेंच ह्या संवसारांत जगांत आवयो करीत आसात. देवाक ‘आवय’ म्हूण उलो मारप ह्या परस आनी दुसरो उलो ना. दुसऱ्या अर्थान उलोच ना. देवाच्या प्रेमाची वळख करून दिवपी जर तर कोण आसा जाल्यार आवय. ह्याच खातीर भारतीय संस्कृताय सगळ्याक आवयक पुजता.
फुडें चालू…
मूळ लेखकः साने गुरुजी
अणकारः पांडुरंग नाडकर्णी