आज्जेले रांदचे कुडींत

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

चुलीचे सामकार पाटार बसून ती आमचे खातीर सुवादिक जेवण रांदताली. पूण सदांच स्टीलाच्या ताटांत जेवन आयिल्ली आमी भुरगीं आज्जेगेर वचून पाटार बसून केळींच्या पानार वाड म्हणून तिका धोयताली.

आयज हांव फोनाचेर इंटरनेट चाळटना एका होम डेकॉर सायटीचेर आदले तेंपा वयलो ‘ट्रंक’ दिसलो. ताका सुंदर रंग मारुन ताचेर सोबित वस्तू दवरिल्ल्यो. तो ट्रंक त्या घरांतल्या कोनशाची सोबा वाडयतालो. पयली लोकांगेर अशे ट्रंक दिश्टी पडटाले. व्हंकल घरा येतना खंय आपलें सामान ट्रंकांत भरुन हाडटाली. असोच एक ट्रंक आमगेर आशिल्लो. म्हजे आज्जेलो. तातूंत तिणें आपलीं कापडां, गोदड्यो भरुन दवरिल्ल्यो. पयलींच्यो वस्तू, आयदनां आजकाल घरांत सोबोवपाक वापरतात. त्या ट्रंकाक पळोवन हांव म्हजे भुरगेपणांतल्या यादिंनी गेलें.
आमच्या घरांत आज्जेलो असोच एक ट्रंक तिगेल्या आरमारी कुशीन आशिल्लो. थंयच चार खुट्यांची व्हडली बाज्ज आशिल्ली. ताका एक सोबित सोब्रशेव लायिल्लो. बाज्जे मुळा एक पेटुल आसतालें. तातूंत कुकुम, तिबो लावपाक केल्ली चांदीची फोर्मा, मेण, फणी अश्यो वस्तू ल्हान डबयांनी आसताल्यो. कुडींत आनीक चड सामान नाशिल्लें. पूण आजी चडशे फावटी आपले आवडटे रांदचे कुडींत आसताली. ते रांदचे कुडीची याद म्हाका घट्ट आसा. तातूंत तरेकवार सामान आशिल्ले तांबें, पितुळ, स्टील, मातयेची आयदनां वेवस्थित मांडिल्लीं आसतालीं. एके वण्टीक तेंकून एक लाकडाचो घोडो आशिल्लो (आयदनां दवरपाक केल्ली मांडाय) ताचेर पितुळचीं आयदनां तिणें मांडिल्लीं. साकर, गोड, च्याचो पालो ती डब्यांनी दवरताली. ‘शकुंतले’ न (एक तरेच्या घडणुकेचो डबो) तिणें चणे, दाळी दवरप. तिचे कडेन ल्हान, व्हड अशे जायते डबे, शकुंतलां आशिल्ल्यो. खोबरेल तेल व्हडल्या कंवचेच्या कारव्यांनी भरुन आसतालें. दिसपट्टे तेल जें जेवणाक लागता तें किटलेन ओतुन काडटाली, भाजिल्ल्या पापडार वा दांगरांचेर ना जाल्यार खाऱ्या बांगड्याचेर तेलाचो थेंब उडोवपाक म्हणून थोडें तेल सुंदर पितुळच्या उखळेन भरिल्लें. लातांनी टोस्ट, बिस्कीटी आसताल्यो आनी फोलिणांनी लाडू- चक्र्यो, व्हडले डबे, धाकटे डबे आनी चपट्या डब्यांनी तरेकवार खाण सापडटालें. कंवचेच्या विद्रांनी आमाड्याचें गोड लोणचें आनी आंब्याचो हालवो आसतालो. दोणांतल्या आमल्यांचें लोणचें, लिंबाच्या लोणच्यांक वेगळ्यो बरण्यों दवरिल्ल्यो.
पुरुमेताचें मिठ, आमटाण, सोलां व्हडल्या बरण्यांनी भरून मातशे काळखी सुवातेर दवरिल्लें. सामाड्डयान मसाले घमघमताले. व्हडल्या पिंपान तांदूळ भरून आसताले आनी एक अन्नाठी खोंचिल्ली आसताली. म्हाका ती अन्नाठी त्याच तांदळांनी पुरोवन लिपोवपाक खूब आवडटाली. थंयच वयर खिळ्याक लायिल्लें एक सुप… ताटां, पेले, वाटयो, बश्श्यो एके कडेन मांडिल्ल्यो. शिरो करतना वेलची धाडावपाक एक जड खलबत्तो जमनीर घोड्‌याच्या कोनशाक आसतालो.
जेवणाक लागपी लहान- व्हड तोप, कायली, शीत वाळपाक तपलें. आनी म्हऱ्यानुच दाय, दवले, चाकू, सुरयो, कुलेश सापडाली. वान, रगडो, दातें आनी मुसळ रांदचे कुडीच्या मातशे भायले वटेन माणिल्ले. आदोळी, कोयते वेवस्थीत भुरग्यांच्या नदरे आड जाता, तशें ती दवरताली. चिक्र- पिरी फुटच्यो न्हय म्हणून तांची वेवस्था वेगळे कडेन केल्ली. ह्यो चिक्र- पिरी सोयऱ्यांक च्या दिवपाक वापरतालीं ना जाल्यार सगळीं जाणां वाडग्यांनी च्या पिताली. आज्जेल्या रांदचे कुडींत सदांच रांदपाक वेगळ्या आयदनाचो भेद केल्लो. सदांचे कोट्टो घालुन रानपाक वेगळी आयदना, शिवराक रांदपाक अमुक आयदनां आनी नुस्त्याचें रांदपाक मातयेची आयदनां ती वापरताली. ताटल्यो, गायणी, तपकड्‌यो, चाळणी, चिमटो, गावी सगलें तिका रांदतना हाता कडेन मेळटालें.
हिट/ सान्ना करपाक एक तांब्याचो सानन धाकणों, उदक तापोवपाक बंब आनी शिरवळ्यो करपाक शिवको आशिल्लो. चुली लागसर उदकाची कळसुली आनी एक चंबू आसतालो. पिवपाक उदक माठान आसतालें. चुलीचे सामकार पाटार बसून ती आमचे खातीर सुवादिक जेवण रांदताली. पूण सदांच स्टीलाच्या ताटांत जेवन आयिल्ली आमी भुरगीं आज्जेगेर वचून पाटार बसून केळींच्या पानार वाड म्हणून तिका धोयताली. त्या जेवणाची रुच अजून म्हजे जिबेर आसा.

स्नेहा साळकार
करंजाळे