बिनभांडवली धंदो आडावचोच

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

देश स्वतंत्र जावन 75 वर्सां जालीं. अमृत महोत्सव मनयतना सगल्या भारतीयांच्या ताटांत अमृत सोडात, पूण दोन वेळचें जेवण पडपाक जाय आशिल्लें. मात, अजून लाखांनी भारतीयांच्या नशिबांत तें ना. कांय जाणांक तर एकवेळ उपाशी पोटार रावचें पडटा. ह्या असंतुळीत उदरगतीक कोण जापसालदार हो पीएचडीचो विशय. कांय जाणांचो हिस्पा भायर विकास जाला, तर उरिल्ले कडेन विकास गायब जाला. पोटा खातीर मागीर लोक कितें- कितें करतात, तें सगल्यांक खबर आसा. पोट भरपाचो असोच एक बिनभांडवली धंदो म्हणल्यार भीक मागप. कांय जाण खरेंच भुकेक लागून भीक मागतात. मात, थोड्यांचो तो धंदो जाला, ही गजाल खरी. आमच्या गोंयांतूय शेंकड्यांनी भिकारी आसात. सामान्य लोकांक, खास करून पर्यटकांक ताचो त्रास, मनस्ताप जाता. ताका लागून पणजी म्हापालिकेन भिकाऱ्यांचो हो सगल्यांकूच जावपी उपद्रव आडावपाचो निर्णय घेतला. अर्थांत ही पयलीच खेप न्हय. फाटलीं 20- 25 वर्सां सावन हे यत्न चालू आसात. आतां परतून एक फावट बसका घेवन कृती आराखडो तयार करपाचें म्हापौरान थारायलां.
गोंयांत पयले खेप इफ्फी जाल्ली तेन्ना सगल्या भिकाऱ्यांक कांय दिसां खातीर शारांतल्यान भायर काडिल्ले. मनोहर पर्रीकार तेन्ना मुख्यमंत्री. इफ्फी खातीर येवपी कलाकार, पत्रकार, प्रतिनिधींक इफ्फीचो त्रास जावचो न्हय, हे खातीर हें पावल उखलिल्लें. मात उपरांत हें बंदूच जालें. कांय जाणकारांच्या मतान, पणजे शारांत ह्या भिकाऱ्यांक सकाळीं कोण तरी हाडून सोडटा. (पुलिसांक हें खबर ना, अशें कोण म्हणपाक शकचो ना.) कांय वर्सां पयलीं हे विशीं खबरोय दिसाळ्यांनी आयिल्ल्यो. भिकाऱ्यांक सकाळीं हाडून सोडप आनी सांजवेळार व्हरप. मागीर तांचे कडल्यान थारावीक रक्कम घेवप. म्हणल्यार हो धंदो जालो. कांय धडधाकट लोकूय हांचे मदीं आसतात. काम करपाचें सोडून तेय भीक मागतात. खरें म्हणल्यार भिकाऱ्याची ‘नोकरी’ करपी ह्या लोकां विशीं आशीकुशीच्या लोकांक खबर आसता. पूण कोण आवाज करीनात. कारण ‘म्हाका कित्याक पडलां’ ही वृत्ती. धर्मीक थळां सामकार बसपी कांय भिकारी तर हजारांनी जोडटात. मागीर भिकाऱ्यांचो आंकडो उणो जातलो कसो?
म्हापौर म्हणटात, शारांत भिकाऱ्यांची समस्या वाडपाक लागल्या. पूण ती कमी जाल्ली तरी केन्ना? हे खातीर म्हापालिकेन सगल्या सरकारी यंत्रणांचे विचार घेवन कृती आराखडो तयार करपाचें थारायलां ही बरी गजाल. नाजाल्यार कितेंय चुकल्यार सगलें आप, पाप म्हापालिकेच्या माथ्यार फुटपाची चड भिरांत.
जे भिकारी धडधाकट आसात, भलायकेन बरे आसात, तांकां परत तांच्या राज्यांत धाडचे. नाजाल्यार तांकां काम तरी दिवचें. जे रस्त्यार रावतात त्या बेघर भिकाऱ्यांक ‘शेल्टर होमां’ त धाडपाचें म्हापालिकेन थारायलां. पूण, थंय ते दीसभर रावतले काय भायर सरून भीक मागतले, तोय विचार करचो पडटलो. कितेंय आसलें तरी हाचेर कायम स्वरुपी तोडगो जाय. भायल्या राज्यांतल्यान आयिल्ले कांय बेबदे सोरो पियेवन इमारतीं भायर न्हिदिल्ले दिसतात. कांय जाण थंयच सैमिक विधी करतात. पणजे, मडगांवच्या बागांनी, बाकड्यांचेर कांय जाण बशिल्ले, न्हिदिल्ले आसतात. थोडे दुयेंत आसतात. तांचे कडेनूय लक्ष दिवचें पडटलें. ह्या भिकाऱ्यां मदीं चोरी वा हेर वायट कामां करपीय आसचे नात, कित्या वयल्यान? गोंयांत हालींसराक गुन्यांव वाडल्यात. घरांनी, इमारतींनी, दुकानांनी कोण आसतात, केन्ना कोण नासतात, हाची म्हायती थंय रातदीस आसप्यांक सोंपेपणी मेळपाक शकता. सगल्यो शक्यताय मतींत घेवन म्हापालिकेक खबरदारी घेवची पडटली.
सप्टेंबर सोंपलो काय भिकाऱ्यांचो आंकडो वाडपाक लागता. तो जानेवारी मेरेन आसता. मागीर तातूंतले कांय जाण गायब जातात. पर्यटन मोसमांत गोंयांत पर्यटकांची गर्दी जाता. देखून ते येतात, अशें म्हणपाक वाव आसा. वयर म्हणलां ते प्रमाण, तांकां सकाळीं कोण तरी हाडून सोडटा, जाल्यार तो पर्यटन मोसमांत सक्रीय आसतलो. ताकाच धरल्यार सगली म्हायती मेळूं शकता. दरेका रेल्वे स्टेशनाचेर सुरक्षारक्षक दवरून रेलगाडयेंतल्यान देंवपी प्रवाशांचेर लक्ष दवरल्यार थंयच हे भिकारी सांपडपाक शकतात. भिकाऱ्यां आड मोहीम सुरू केली काय थोड्यांक ती उस्तुरी वता. अशा संस्थां कडेन उलोवणी करून भिकाऱ्यांची रावपा, जेवपाची, वखदांची वेवस्था करपाक सांगल्यार त्यो आपखोशयेन हें काम करतल्यो. म्हापालिकेन हे नदरेनूय यत्न करचो.