गोंयची शेती टिकावू आसा ?

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

गोंयचें हवामान उश्ण आनी दमट आशिल्ल्यान चड पावस पडटा, जाचो मातयेक पुरक आदार मेळटा. शेतकार जमनी कडेन प्रामाणीक आशिल्ल्यान गोंयांत शेतवडीची कृशी पर्यावरण पर्यटन थळ उदरगत जावंक खूब वाव आसा.

गोंयचे शेतवडींत भाताची लागवड चड आसा. राज्यांत उश्ण कटिबंधीय हवामान आनी विविधताय आशिल्ले जमनीक लागून, शेती बराबर नाल्ल आनी काजू हांचे भायर कड्डणां, फळां, भाजी, दाळ, ऊस, आंबो, पणस, अनस, काळींग, केळीं, पोपाय, आदी हांची लागवड करपाक योग्य आसा. जायत्या लोकांचो वेवसाय शेती आसलो जाल्यारूय ते नोकरी करतात वा हेर वेवसाय सांबाळटात. कित्याक सामकेंच शेताचेर निंबून रावप शक्य ना. हे सरकारानूय वळखलां. देखून सरकार शेतकारांक आदार दिता, तांचे खातीर येवजण्यो राबयता. अनुदानीत दरान सारें आनी बियांची पुरवण करता. तेच बराबर अनुदानीत दरान नांगरपाचीं मशीनां आनी कापणी उपकरणां दिता. हालींच्या काळांत गोंय सरकारान नवे शेतकी धोरण सुरू केलां, जाचो हेतू तंत्रगिन्यान, ऑटोमेशन, आनी टिकावूपणाच्या माध्यमांतल्यान कार्यक्षमताय वाडोवपाचो हातू आसा.
शेती गोंयकारांक वरदान?
गोंयांतली शेती एक जटील चित्र दाखयता. शेती उदरपसण, संस्कृतीक दायज आनी आत्मनिर्भरतायेची तांक हांचो एक म्हत्वाचो स्त्रोत म्हूण काम करता. गोंय हें पर्यटन राज्य आसा, तरी गोंयांत येवपी पर्यटकांक शेतवडीची जाणविकाय करून दिनात. शेतकार अन्नाचो राजा म्हूण चित्रीत जायना. पिकाळ जमीन आनी कश्ट करपी शेतकाराक फावो तो हक्क मेळना. शेती पुरायपणान पावसाचेर आदारून आसा. पावस उसरां वा असामान्य रितीन येता, ताका लागून भाताचे लागवडीचेर केन्ना-केन्ना असर पडटा, दुदाचे गोटे भांगराळ्या कणसांत रुपांतरीत जावंक आडवतात आनी कापणी करपी शेतकार आपल्या सुपांनी पीक एकठांय करिनासतना परतता तरी शेतकारान हे विशीं केन्नाच कागाळ करूंक ना. म्हणून ताच्या तोंडा वेलो रसाळ हांसो कोण काडून व्हरना. हे खातीर शेती गोंयकारांक वरदान थारता. गोंयच्या सर्वांगी बरेपणा खातीर शेती म्हत्वाची आसा, पूण ताच्या संरचनात्मक प्रस्नांक तोंड दिवपा खातीर आनी फुडल्या पिळग्यां खातीर ती शास्वत आनी समृद्ध कृती उरची हाची खात्री करपा खातीर सरकार आनी समाज दोगांय कडल्यान म्हत्वाचे यत्न जावंचे पडटले.
शेतकारां मुखार आशिल्लीं आव्हानां
शेतकार देवभरवंशार शेतांत पांय दवरता. वत आनी पावस शेताक म्हत्वाचे सैमीक गूण. तरी तो कश्टवता आनी बरें पीक काडूंक पावना. आवाशिवा करून काडिल्ले पिकेचे उत्पादकताय उणी जाता. हाका जायतीं कारणां आसात. दर्जेदार बीं आनी रोपणी साहित्याची उपलब्धताय जायना • कामगार मेळूंक कुस्तार जातात आनी माळटात तांची दर चड आसता • रानवटी जनावरांची भिरांत आनी सुकणीं बिंयांची आनी शेताची नाशाडी करतात • भात प्रक्रिया उपकरणांचो उणाव • शेतकारांची जागृताय आनी क्षमता वाडोवपाक वा गरज ती म्हायती दिवंक उणाव • प्रगत तंत्रगिन्याना विशीं जागृताय आसना • योग्य विपणन साखळी आनी सुविधांचो उणाव • वेगवेगळ्या सरकारी खात्यां मदीं समन्वय आसना • दुबळ्या शेतकारांची क्षमता वाडोवप, तरणाट्यांक शेतवडी कडेन आकर्शीत करप, शेतकी इनपुट दिवपी आनी बाय प्रोडक्ट प्रक्रिये खातीर सुविधा दिवपी यशस्वी कथांचे प्रकाशन जायना वा ताची लोकाक खबर आसना • नेटान जावपी शारीकरण आनी शेतकी जमनीचींचेर आयिल्लो बांदकामाचो ओतो आनी शेतजमनिंचे रुपांतर, हे सारकीं आव्हांना शेतकारा मुखार आसात.
गोंयांतले शेतवडीचीं मुखेल आंगां
गोंयची मुखेल नदर जरी शेताचेर आसली आनी तांदूळ हें मुखेल अन्न अशें धरलें जाल्यार पासून दाळ, ऊंस, काजू, आंबो, केळीं, अनस, पणस, नाल्ल, काळींग, फळ-भाज्यो हीं हेर म्हत्वाचीं पिकां आसात. तांची बरी पीक जावंक माती आनी हवामान मुखेल भुमिका करता. दोंगराळ वाठारांनी ही माती मुखेलपणान तांबडी फातराळ आनी दर्यादेगे वयली गाळ वा रेबड माती आसता. गोंयचें हवामान उश्ण आनी दमट आशिल्ल्यान चड पावस पडटा, जाचो मातयेक पुरक आदार मेळटा. शेतकार जमनी कडेन प्रामाणीक आशिल्ल्यान गोंयांत शेतवडीची कृशी पर्यावरण पर्यटन थळ उदरगत जावंक खूब वाव आसा.
गोवा राज्य अमृत काळ शेतकी धोरण
हालींच गोंय सरकारान नवें शेतकी धोरण अमलांत हाडलां. शेतवडींत बायलांक आनी तरणाट्यांक आसपावून खास कार्यावळी आखून आनी तांकां प्रोत्साहन दिवन शेतवडी वाडोवप ही ह्या धोरणाची मोख आसा. हवामान बदलाच्या प्रतिकूल परिणामांपासून गोंयच्या शेतांची राखण करूंक हवामानाक लवचीक शेती तंत्रांचो प्रसार करप हेंय धोरणांतलें एक मुखेल आंग आसा. ते भायर, उदरनिर्वाह सुरक्षेची हमी दिवंक आनी टिकावू शेती पद्दतीक पोसवण दिवंक तयार केल्लो ‘नवो गोंय शेतकार कल्याण कायदो’ सुरू करपाचोय धोरणांत आस्पाव आसा, तेच बरोबर शेतकारांक सरकारी प्रक्रिया सोपी करप, तशेंच शेतजनीन रुपांतराक आळा हाडप हीय तरतूद आसा. शेतकापणी उपरांतचें लुकसाण उणें करपा खातीर आनी शेतकारांक भाताक बाजारांत बरें मोल मेळपा खातीर घटमूट पुरवण साखळेची मुळावी बांदावळ तयार करप हाचेरूय धोरणाचें लक्ष केंद्रीत केल्लें आसा.
ही येवजण तयार करतना कृशी मंत्री रवी नायक हांणी म्हणिल्लें, आमची शेतवडीची जमीन सयत विकत घेवपा खातीर भायाले लोकाचो चोमो गोंयांत येता. आमची जमीन फुडले पिळगे खातीर राखून दवरूंक आनी ताकां आमच्या पुर्वजांची जमीन लागवडी खातीर वापरूंक मेळची. राज्यांतलीं शेतां पुरोवन जमीन रानांत रुपांतर केल्यार गोंयांत हवामान बदलाची उश्णताय जाणवतली.” हे खातीर यंत्रणा, प्रगत शिंपणावळ आनी सेंद्रीय, वायुवीजन आनी उबी शेतीक चालना दिवन उत्पादन आनी फायदो वाडोवप ह्या नव्या धोरणाच्या हेतूक शेतकारांनी प्रोत्साहन दिवंक वावुरपाची गरज लागतली.
सोंपयतना…
शेतकारां मुखार आशिल्लीं आव्हानां आनी अडचणी समजून घेवंया. भारतभरांतले शेतकार, खास करून उत्तर भारतीय शेतकार गोंयच्या शेतकारां पासून वेगळे आसात. जरी आमकां शेतवडी करूंक सैमीक वातावरण बरे आसा, तरी चडशे शेतकार पुरायपणान शेतवडीचेर पातयेवन नात. एक तर ते दुसरें काम करतात वा वेवसायीक क्षेत्रांत वावुरतात. रोंपणी करतना आनी कापणे वेळार ते शेतांत येतात. मदलें काम कामदार दादले वा बायलो करतात. कांय वेळार सरकारी येवजणो पळेवन शेत म्हळ्यार व्हड गिरेस्तकाय दिसता पूण तें प्रत्यक्षांत तशें ना. एक येवजण मेळोवंक कितलेश्योच पावटी मारच्यो पडटात जाका लागून दिसता सरकारी येवजणेचो फायदोच नाका म्हण. तेन्ना शेतकामत लुकसाणींत पडटा. म्हणून शेतकाराचो आदर करूंक जाय. तांकां सलामी दिवन भारतीय अर्थवेवस्थेचो भाग जावंक प्रोत्साहन दिवंक जाय. तेन्नाच शेती टिकावू जातली.

विन्सी क्वाद्रुश
9822587498