वात्सल्य

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

आ वयची माया ही वेगळीच आसता. तिचे मायेंत कसलेंच बंधन नासता. भुरगीं म्हळ्यार तिचो जीव. मागीर तें आपलें आसूं वा हेरांचें. भुरग्याची रड कानार पडली की ती ताच्या म्हऱ्यांत धावून वता. ताच्या रडण्यान तिच्या काळजांत चर्र जाता. रोकडीच ती ताका उकलून धरता आनी ताचें रडणें थांबोवपाचो यत्न करता. आसूं तें भुरगें शेजाऱ्याचें, पुणून ताच्या रडण्यान तिच्या काळजांत आवयची माया जागी जाता. शेजारच्या भुरग्याक ती आपलेंच मानता. ताका खोशयेंत, आनंदांत दवरपाचो यत्न करता. भावंडांनो, अशेच एके आवयची काणी आयज तुमकां सांगतां हां. एका रानांत एका शिंवाचें कुटूंब रावतालें. शींव, शिंवीण आनी तांचे दोन पेटे. पेटे म्हळ्यार सुण्याचे पेटे न्हय हां? त्या शिंवाचे पोर. शींव सदांच सकाळीं उठून रानांत भोंवपाक वतालो आनी दनपार मेरेन कास करून कितें तरी आपल्या पोरां खातीर खाण हाडटालो. अशे तरेन शींव. शिंवीण आनी दोन पोरां खोशयेंत दीस काडी..
अशाच एका दिसा शींव सकाळीं उठून पोटा पाण्याची वेवस्था करपाक भायर सरलो. दोगूय पेटे आवय वांगडा खेळपाक लागले. बरे वेळान दनपार जाली. सुर्य माथ्यार पावलो तरीय शींव घरा परतलो ना, हें पळोवन शिंवींणीक हुस्को जालो. ती ताची वाट पळयत बसली. पेट्यांकय बापूय घरा परतलो ना देखून हुस्को जालो. तेय आवय वांगडा बसून ताची वाट पळयत रावले. नकळटां रानांतलें वत मोव जायत गेलें. सुर्य अस्तंतेक वचपाक लागलो. शिंविणीचें काळीज आतां चडूच धडधडूंक लागलें. कितें करचें तेंच कळना जालें. ती उठली आनी वाट पळयत हेवटेन तेवटेन फेरे घालूंक लागली. तेच वेळार शींव येतना तिचे नदरेंत पडलो. तिच्या जिवाक ‘सू’ जालें. शींव आयलो. पुणून तो आयज तितलोसो खोशी नासलो. ताणें तोंडांत धरून एक कोल्याचो पेटो हाडिल्लो. तो जिवोच आशिल्लो.
शिंवीणीच्या मुखार दवरीत शिंवान म्हळें, “आयज पुराय रानांत भोंवन लेगीत कास मेळ्ळी ना. घरा कडेन येतना मात वाटेर हें कोल्याचें पोर म्हाका मेळ्ळें. हें इल्लेंशें पोर. ताका मारपाचे धाडस म्हाका जालें ना. तुमी सगळी उपाशींच आसतलीं. तेन्ना तूं हाका मार आनी तुमीं तिगांय तुमची भूक भागयात. फाल्यां कितेंय सोदून हाडटां. हांव आयज उपास करतां.”
शिंवाची उतरां आयकून शिंविणीन त्या कोल्याच्या इल्लुशा पोरा कडेन पळयलें. ते कोल्याचें पोर आपल्या जिवा खातीर भीक मागतां अशेंच कितें तरी तिका येवजलें. तिणें हळूच आपले दावखूल मुखार करून त्या कोल्याच्या पोराक लागीं ओडलें आनी मायेन ताका जिबेन चाटूंक लागली. शींव आजापलो. ताणें म्हळें, “आगे अशें कितें करता. ताका मार आनी खायात. तुमची भूक भागयात.” शिंवाचीं उतरां आयकून शिंविणीन म्हळें, “आगा तुमी ताका पोर म्हळें न्हय. म्हजेंय तें पोरूच जालें ना? हांव म्हज्याच पोराक कशी मारूं ? आसूं.. आयज हांवूय उपाशीं रावतां. म्हज्या पोरांक हांवें खावपाक दिलां. तांकांय भूक ना. खेरीज ते दूदय पिल्यात आमी ह्या पोरांक आमचेच मानून ताका पोसुया.” अशें म्हणत तिणें ताका दूद पिवयलें.
त्या दिसा सावन तो कोल्याचो पेटो शिंवाच्या कुटूंबांत रावंक लागलो. तांच्याच पेट्या भशेन तो वागूंक लागलो.
एक दीस अशेच रानांत खेळत आसतना अचकीत शिंवाच्या पेट्या मुखार एक व्हडलो हत्ती आयलो. ताका पळोवन शिंवाचे पेटे खुबळ्ळे. ते ताचेर हल्लो करूंक येवजूंक लागले. एकल्यान म्हळें, “भैया, हांव ताचे तकलेर हल्लो करतां जाल्यार तूं ताच्या फाटल्यान हल्लो कर आनी कोल्याच्या पेट्याक तांणी सांगलें, तूं ताचे पांय घट्ट धर.” शिंवाल्या पेट्यांची उतरां आयकून कोल्याचो पेटो भिलो. ताणें म्हळें, “नाका रे बाबा, ते केदो व्हड आसा. शक्तिमान आसा. तुमी अशीं पिशेंपणा करूंक नाकात. फांटी सरात. आमी या घरा. चला धांवात.” अशें म्हणून तो घरा वटेन धांवत गेलो. ताच्या उतरांनी शिंवाच्या पेट्यांच्या मनांत तांचे बळग्या विशीं दुबाव उप्रासलो आनी तेय घरा धांवत आयले.
राती कडेन शिंवाच्या दोन पेट्यानीं आवय-बापायच्या कानार ही खबर घाली. तें आयकून शिंविणीन हळूच शिंवाच्या कानांत कितें तरी सांगलें. आनी कसली तरी मांडणी करून शिंविणीन तिगांयकय वेंगेंत घेतले आनी मायेन तांकां चाटूंक लागली.
दुसरो दीस उजवाडलो. शींव आपल्या दोगांय पेट्यांक घेवन अटंग्या राना वटेन गेलो. आनी शिंविण कोल्या पेट्याक घेवन एका वेगळेच सुवातेर आयली. ती सुवात कोल्याच्या पेट्यान केन्नाच पळोवंक नाशिल्ली. एके सुरक्षीत सुवातीर हाडल्या उपरांत शिंविणीन कोल्या पेट्याक म्हळें, “बाबा आयक, हांव कितें सांगतां तें बारकायेन आयक. तूं एक कोल्याचो पोर आसा. आमी शिंवाच्या घराण्यांतलीं म्हणटकच आमी ह्या रानाचे राजा जातात. शिंवाचे पेटे हे मुखार ताच्याच रक्ताचे आशिल्ल्यान ह्या रानाचे राजा जातले. तुजो आनी तांचो म्हळ्यार आमचो सभाव खूब वेगळो आसा. हांवें तुका पोसलो खरें, पुणून फुडारांत सदांच म्हजे पोर तुजो सल्लो मानपाक वा आयकुवपाक पावचे नात.
घडये केन्नाय तुजीच शिकार ते करूंक शकतात. देखून सांगतां पोरा हांगासर तुजी जात-भावंडां आसात. तूं तांचे भितर वच आनी तुजे फुडले दीस बरे घाल. तुका पोसपाक तूं म्हाका जड जावंक ना. पुणून तुज्या बऱ्या फुडारा खातीर तुका हांव हांगासर सोडटां. चल… तूं आनंदान तांचे भितर राव हां.” अशें म्हणून शिंविणीन कोल्याच्या पोराक ते मेकळे सुवातेर सोडलो आनी एके वेगळेच तरेन मोठ्यान आडल्ली. त्या आवाजान अचकीत कुशींच्या, मुखावेल्या झिलींतल्यान आळींतल्यान कांय कोले भायर आयले आनी ते अजापान शिंविणीक तशेंच कोल्याच्या पोरा कडेन पळयत रावले.
शिंविणीन जड मनान, दोळ्यांत दुकां हाडीत कोल्याच्या पोराक झिलीवटेन वचपाक फर्मायलें. तसो कोल्या पेटो, फाटल्यान शिंविणी कडेन पळयत पळयत जिवाच्या भंयान अनमनत पावलां आडखळत झिलीं वटेन चलत रावलो.