1 मे : कामगारांचो हक्काचो दीस

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

आयज संवसारीक कामगार दीस. ते निमतान विशेश.

संवसारभर 1 मे हो दीस आंतरराश्ट्रीय कामगार दीस म्हूण मनयतात. संवसारभरांतल्या कामगारांक मान दिवपा खातीर हो दीस मनयतात. भारतांतच न्हय, संवसारांतल्या 80 परस चड देशांनी ह्या दिसा भौशीक सुटी जाहीर करतात. एकुणिसाव्या शेंकड्यांत उद्देगीक क्रांती उपरांत कामगारांक रोजगार मेळपाक लागले. रोजगाराची वेवस्था जाली, पूण कामगारांचें शोशण वाडलें. कामगारांक कसलीच सुविधा दिनासतना आनी उणो पगार दिवन 12 ते 14 वरां काम करून घेवपाक लागले. ताका लागून कामगारां मदीं तिडक निर्माण जाली. ह्याच असंतोशाक लागून कामगार एकठांय येवन कामगार संघटना तयार जाल्यो. कामगारांचें शोशण थांबोवपा खातीर ह्या संघटनांनी कांय थाराव घेतले. त्या थारावांत केल्ल्यो मुखेल मागण्यो अश्यो – कायद्यान आठ वरांचो कामाचो दीस, भुरग्यांच्या रोजगाराचेर बंदी, बायल कामगारांच्या कामाचेर निर्बंध, रातच्या आनी धोक्याच्या कामाक खाशेले नेम, सप्तकी सुटी, कामाचो मोबदलो म्हूण सामान दिवचे बदला रोख पयशे दिवचे,  समान कामाक समान पगार.21 एप्रिल 1856 दिसा ऑस्ट्रेलियांतल्या कामगारांनी ह्यो मागणी केल्ल्यो. ऑस्ट्रेलियन कामगारांच्या मार्गान अमेरिकेंत आनी कॅनडांतल्या संघटनांनी 1 मे 1886 दिसा मोर्चा आनी धरणें सुरू केलें. असोच एक मोर्चा धांवडायतना 4 मे 1886६ दिसा फारपेटांत 1 आंदोलनकारी मेलो. संवसारभरांतल्या कामगार संघटनांनी रस्त्यार देंवून ताचो निशेध केलो. अज्ञात मनशान पुलिसांचेर बॉम्ब उडयलो. 8 पुलीस मेले आनी 50 जखमी जाले. पॅरिसांत जाल्ले दुसरे आंतरराश्ट्रीय परिशदेंत रेमंड लेविनान हे घडणुकेचो उगडास करपा खातीर 1 मे 1889 दिसा आंतरराश्ट्रीय चळवळ घडोवन हाडपाचो उलो मारलो. ते परिशदेंत 1 मे 1890 हो आंतरराश्ट्रीय कामगार दीस म्हूण मनोवपाचें थारायलें. 1891 त दुसरे परिशदेन 1 मे हो दीस आंतरराश्ट्रीय कामगार दीस म्हूण मनयपाची औपचारीक घोशणा केली. तेन्ना सावन संवसारभर 1 मे दिसा आंतरराश्ट्रीय कामगार दीस मनयतात. 1 मे हो आंतरराष्ट्रीय एकचार, स्वातंत्र्य, मनशान मनशाचो शोशण सोंपपाचें प्रतीक जालां. 1 मे 1905 दिसा आपल्या कामगार दिसाचे पत्रिकेंत लेनिनान बरयलां, ‘कामगार- कामगारांत, राष्ट्रा- राश्ट्रांत, धर्मा- धर्मांत आशिल्ली दुस्मानकाय ना करात. ह्या विरोधाचो फायदो फकत लुटमार आनी अत्याचारी लोकांक जाता. कारण ते कामगार वर्गाच्या अज्ञात आनी फुटाफुटीचेर जगतात. ज्यू आनी क्रिस्तांव, फिन आनी स्विडीश, आर्मेनिया आनी तातार, पोलीश आनी रशियन, लॅटीन आनी जर्मन हे भेद विसरून समाजवादाच्या बावट्या खाला आमी मुखार वचूंया. सगळ्या देशांच्या कामगारांची ही एकवटीत शक्त, आंतरराश्ट्रीय समाजवादाची एकवटीत शक्त, 1 मे दिसा आपल्या दळाची पळोवणी करता आनी स्वातंत्र्य, समता आनी भावपण हे खातीरचो लढो निर्धारान मुखार व्हरपाक आपलें बळगें संघटीत करता.’ आयज संवसारभरांतल्यो कामगार संघटना लेनिनाचो हो विचार पाळटात. कामगार संघटनांक आयज नव्या आव्हानांक तोंड दिवचें पडटा. जागतीकीकरणाचें ल्हार आनी एकुणिसाव्या शेंकड्यांतली कामगारांची समस्या, बदलिल्ली परिस्थिती, नियंत्रणांत आशिल्ल्या भांडवलदारांक कामगार संघटनांक तोंड दिवचें पडटा. कामगार संघटनांनी तें काळाचें आव्हान मान्य करपाक जाय. लोकांच्या जगण्याक आनी कामगारांच्या हक्कांक हें आव्हान आसा. संघटीत आनी असंघटीत कामगारांच्या एकचारानच हाचे आड झगडूंक मेळटा. कामगार एकचाराचें जैत जावं! कामगारांक कामगार दिसाच्यो परबीं!

श्याम ठाणेदार 

9922546295