हेडग्या गोरवांचो प्रस्न

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

गोंयांत अपघातान वर्साक तीनशे ते साडेतिनशे लोक मरतात. तिपेटीन जखमी जातात. तातूंतलें एक कारण म्हणल्यार हेडगीं गोरवां. मुख्यमंत्री डाॅ. प्रमोद सावंत हांणी हालींच एके कार्यावळींत ह्या हेडग्या गोरवां विशीं वक्तव्य केलें. हाचे मुखार कामधेनु सरकारी येवजणें खाला घेतिल्लें गोरुं रस्त्यार दिसलें जाल्यार शेतकाराची सरकारी येवजण सोमतीच रद्द करतले. गोंयांतले 25 टक्के अपघात रस्त्यार हेडपी वा बसपी गोरवांक लागून जातात, अशें तांणी म्हणलें. तांच्या ह्या वक्तव्याक येवकार दिवंक फावो. कारण गोरवांक रस्त्यार सोडप चुकीचें. शेतकारांच्यो जायत्यो अडचणी आसात, ही गजाल शंबर प्रतिशें खरी, पूण तांणी खास वेवसाय करपाक हाडिल्लीं गोरवां, खास करून गायी रस्त्यार दिसप चुकीचें.
गायींक हिंदू धर्मांत खूब म्हत्व. तिका देवी समान मानतात. धर्मीक कार्या वेळार (थोडे सद्दां) तिका पान दाखयतात. पांयां पडटात. आतां दूद विकप्यांचो आंकडो देंवला, तरी 30- 35 वर्सां पयलीं गांवांनी चडश्यांगेर 2 -3 तरी गायी आसताल्योच. घरचे घरा दूद मेळटालें. त्यो राखपाक राखणें आसताले. उपरांतच्या काळांत ते मेळना जाले. शेता बदला सरकारी वा खाजगी नोकरी करपाचें प्रमाण वाडलें, गांवांचें शारीकरण जालें, लोकांच्या हातांत पयसो घोळपाक लागलो. पोतयांतलें आयतें दूद मेळपाक लागलें आनी ल्हवू ल्हवू करून गोरवां पोसपाची परंपरा ना जाली. ना म्हणल्यार शेतां कसपी कांय शेतकारांचेर गाय, बैल पळोवपाक मेळटात. पूण तांचो आंकडो गोंयांत तरी साप्प उणो. थोडे डेरी फार्म घालून वेवसाय करतात.
गोरवांक खावपाक चारो मेळना. राखणेय नात. म्हणटकच शेतकार सकाळ जाली काय गोरवांक सोडटात. तीं स्वता गाव भोंवून पोट भरतात. पावसाच्या दिसांनी दुगदुगीत रस्त्याचेर बसून रवंथ करतात. रातच्या शीतळ वेळार तांकां रस्त्याचेर बसूंक आवडटा. हाचो परिणाम काळखांत ती दिसूंक नाशिल्ल्यान अपघात जातात. दुचाकी चलोवपी जखमी जातात, मरतात. व्हडली गाडी आसल्यार गोरवां मरतात. गाय वियेत जाल्यार धांवून येवपी शेतकार ह्या वेळार मात धांवून येताच अशें ना. सरकारान आतां कामधेनु येवजणे खाला हाडिल्लीं गोरवां रस्त्यार दिसल्यार सरकारी येवजण थंयच बंद करपाचें जाहीर केलां. पूण, ते खातीर गोरवाचो धनी कोण तें सोदचें पडटलें. हें काम पंचायत, पालिका बरे तरेन करपाक शकतात. तांकां रस्त्या वयलीं हेडगीं गोरवां जप्त करपाचे निर्देश दिवपाक जाय. ते खातीर पयलीं गोरवां दवरपाक जागे तयार करचे पडटले. चडश्या पालिकां कडेन ते नात. ते बेगोबेग उबारपाचे आदेश दिवपाक जाय. गोरवां सांबाळ खात्याकूय हें काम मेळू येता. तांणी कामधेनूचेर हाडिल्ल्या गोरवांची खबर दर स म्हयन्यांनी शेतकारागेर वचून घेवपाक जाय.
गोरवांक चारो खंयचो दितलो हो प्रस्न शेतकी आनी रानां खात्यान सोडोवं येता. शेतकी खात्यान तण, चारो निर्माण करपाक खाशेली उर्बा दिवं येता. पडंग शेतां ते खातीर वापरूंक मेळटलीं. सवलतीच्या मोलांत तो मागीर शेतकारांक विकूं येता. रानां खात्याची जमीन, सडे आसात. थंय गोरवां खावपाक शकतात, अश्या चाऱ्याची लागवड करूं येता. रानांच्या लागीं रावपी शेतकारांनी थंय गोरवां चरपाक सोडल्यार तांचो तणाचो, खावडीचो प्रस्न सुटावो जातलो. फाटल्या कांय वर्सांनी गोरवां रस्त्या कुशीचीं कोयराचीं बल्लां उस्तीतना दिसतात. सगल्या गांवांनी, शारांनी दिसपी हो देखाव. बल्लांनी उडयिल्लीं खाणां, भाजी, फळां प्लास्टीकाच्या पोतयांनी आसतात. नेमकें हेंच गोरवांक मारक थारता. कारण प्लास्टीक पोटांत विरघळून वचना. गोरुं दुयेंत पडटा. रस्त्याचेर हेडपी चडशीं गोरवां हीं गायो, हें बारीकसाणेन नियाळ्ळ्यार दिसतलें. अर्थांत म्हशीय आसतात. गोमातेक प्लास्टीक मारक आशिल्ल्यान गो- शाळांनी, गो- मोगींनी फुडाकार घेवन रस्त्यार कोयर उडोवपाच्या प्रकारा आड मोहीम सुरू करपाक जाय. पंचायती, पालिकांनीय हे बाबतींत मुखार येवचें. कोयर उडोवपी सुदारचे नात, हें घट मतींत दवरल्यार प्रस्न सोंपे जातले. दरेका तालुक्यांत दोन तरी गो- शाळा आसपाक जाय, अशें सरकाराक दिसता. पूण, इतले संख्येन गोंयांत गोरवां आसात? तितलीं गोरवां रस्त्याचेर हेडटात? पूण, वेवसायाचे नदरेन गो- शाळा उबारल्यार तरणाट्यांक रोजगार मेळूं येता. दूद, दुदा पसून तयार केल्ले साबार जीनस गो- शाळां वतीन तयार केल्यार गोंयांत अर्थीक क्रांती जातली. दुबाव ना.