हुर्राक

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

मातयेचीं आयदनां नानपयत जाल्यांत. डांबराच्या रित्या बल्लांनी रोस सांठोवंक लागल्यांत. डिग्री मायज येवपाक नवसागर, बॅटरीचो वापर जाता म्हूण हुर्राक पियेवपी शौकिनांनी जतनाय घेवप गरजेचें.

गांवगिऱ्या सैम सोबीत वाठारांत रावपी हांव. सदां भशेन सांजे पांच वरां उपरांत इव्हिनींग वॉक करपाक भायर सरलों.
सांजे वेळार मळबाचो कॅनवास चंद्रिमाच्या येवकारा खातीर तरेकवार रंगांनी पितरावन घाय गडबड करिनासतना लव्हू ल्हवू अस्तंतेक देंवपी तांबशीं सुर्या किरणां दीस सरून रात जावपाची सुलूस दितालीं. पोटाची भर करपाक फांत्या पारार घोंटेरांतल्यान भायर सरिल्ल्या सुकण्याक परतून घोंटेरांत वचपाचें वेध लागिल्ले. मळा वयली गोरवां, म्हशी चोंब्यांनी गोठ्या दिकेन वतालीं. शिशीर ऋतूंत सैमीक बदला प्रमांण गरमेचें वारें व्हावंपाक लागता. दीसभर धगशी गरमी आनी सांजे वेळार जो शितळ, नितळ वारो व्हांवता ताचो अणभव घेवचो जाल्यार गांवांत येवचें. शारांत वा दर्यादेगेर मेळचो ना.
हांव एके लयीत चलत रस्त्याचे दोशी कडेन पणसाक लागिल्ले बारीक कुवले सादारण जून जाल्ल्या पणसांक पळोवन सुशेल, चाको, घरय खावापाच्या जिनसांची म्हाका याद जाली ना जाल्यार कसलो गोंयकार. काजवाच्या झाडार बारीक बिबे, कांकाड्यो, म्हुट्ट्यांचे घोंस हुमकळटाले. तें पळयतकूच भुरगेपणांतल्यो यादी जाग्यो जाल्यो.
पांया आंगठ्यां पोंदा उबो बिबो धरून बारीक बडी दिकाळ बिब्या भितर धुमसुवप, ताचें कल्ल चिरून हरवो बिबो काडटकच मातयेंत भरसुवप आनी साल काडून खातना हाताक दीक लागून फोंकां पडटालीं ताची मात लेगीत पर्वा ना. घरच्यांनी हात पळयल्यार तांगेली तापसाणी आयकून घेवची ती गजाल वेगळी. सुको पोत्रो एकठांय करून तातूंत काजू मोसमांतल्यो पयल्यो बियो भाजून खावपाचो आक्त वेगळो, आदल्या तेंपार काजू झाडां आतां सारखी हायब्रीड तरेचीं नाशिल्लीं. आतां कलमां केल्ल्यो काजी थारावीक म्हयन्यांत थारावीक पिकावळ दितात. पूण गांवठी काजवाचे रूख मार्च म्हयन्यांत लागिल्ल्यो काजू मे म्हयन्यां मेरेन तीन खेपे भरपूर लागताल्यो ताका पयलो, दुसरो आनी तिसरो भार म्हणटात. वाऱ्याच्या झोतान वयल्यान पडिल्ली पिकी नव्या मोसमांतली काजू खावपाक हेर भुरग्यां वांगडां झोपय मारतना केस्तांवांय जातालीं. पूण मागीर समंजसपणान सगल्यांक मेळिल्ल्या तुरमणाची मीठ, तिखसाण घालून केल्ली करमेची रूच अजुनूय जिबेर घोळटा.
आमकां भुरग्यांक खंयच्या काजवाच्या रुखार कितले बिबे धरल्यात आनी म्हुट्टे जावपाचें आसात तें ज्युस्त खबर आसतालें. काजवाचो भार जालो म्हणटकूच काजवाचो रोस काडपा खातीर तळपा फातर फोडून केल्ले कळमेर वचून निरो पियेपाक मेळचें आशेन तांबडे, हळडुवें म्हुट्टे कळमेर घातिल्ले म्हुट्टे आनी बियो सुटे करून दिवपा फाटलो हेत. दोनूय हातां मुठयेंत धरपाक आठांवा दांड्यान आनी नाखटां बारीक केल्ले पांय नितळ धुवून म्हुट्टे माडोवन, धोडावन रोस काडले उपरांत व्हाळा कुशीक जावपी बोणके झाडा पसून तयार केल्ली पोकळ नळी कळमेक जोडिल्ली आसताली. ताचे सकयल रोस एखठांय करपा खातीर एक लात, बादली. धोडावन जाल्ल्या काजू म्हुट्ट्यांचो उरिल्लो रोस काडपाक सगलीं चरमा एकठांय करून सुमां दोरयेन घट्ट बांदून ताचेर मोठो फातर दवरप आनी उरिल्लो काजवाचो काळो रोस सोंपतकच उदका समा थेंब्या थेंब्यांनी गळटालो तो गोड अमृता समा निरो पियेवप आमचो जीव तळमळटालो. पोवलेंतलो निरो सायला पानाच्या दोण्यांत पिवपाचो घोस्त वेगळोच. तेन्ना खंय आशिल्ली आयचे सारकीं रसायनीक सॉफ्ट ड्रिंकां. निरो पियेले बगर आमी काजू दोंगुल्ले वयल्यान कशेच हालनासले. आमकां त्या वेळार हुर्राक आनी काजू फेणी हो प्रकार कळनासलो. पूण कळमे लागसराक सुक्या लांकडांचें लोळगे उडयिल्ले आसताले, आनी एका व्हडल्या पेट्ट्या खोर्नाचेर मोट्या भाणांत रोस उकडपाक दवरताले. ताच्या तोंडार मडकी दवरून मातयेन फिचाद केल्ली आसताली, आनी दुसरे वटेन मातयेच्या रुंद कद्याक नळयेची जोडणी. कद्या भितर उदकांत एका वांटकुळ्या आकाराची नळी घालून एके वटेन नळयेचें पोंत कद्याक बुराक मारून भायर काडिल्लें आसतालें. भाणांतलो रोस गरम जावन ताची वाफ ते नळयेंतल्यान गरम उदक कशें भायर सरता तें हुर्राक.
गोंयांतल्या पुर्तुगेझ राजवटी पुर्विल्ल्या काळांत माडाच्या सुरी पसून फेणी काडटाले. पुर्तुगेझ येतकूच तांणी तांच्या सोरो पियेवपाचे संस्कृती प्रमाण काजू म्हुट्ट्यां पसून वायन तयार करपाक काजवाचीं झाडां गोंयांत पावयलीं. ताकाच गोंयकार हुर्राक म्हणूंक लागले अशें म्हाका दिसता. काजवाचें हुर्राक काडले उपरांत ताचें रिडिस्टिलेशन करून फेणी तयार करतात. गोंयचे काजू फेणयेक संवसारीक पांवड्यार मान्यताय मेळ्ळ्या हें विशेश.
थंडी भरल्यार कुलेरभर काजू फेणी तापोवन उजो लावन पिल्यार, तशेंच सुको मार लागून दुखापत जाल्यार अळमा झाडा सालें वागंडा मिरया भरसून फातरीर गंध वांटून दुखापतीर लेप लायल्यार सूज देंवता अशें म्हणटात. म्हूण गोंयांतल्या गावंगिऱ्या वाठारांनी पावसा पुरुमेंता वांगडा भोवतेक घरांनी काजू फेणयेचोय पुरुमेंत आसता.
आदल्या तेंपार काजू बियांक मोल नाशिल्लें. भुरगेपणांत हांवें पांच बियो दिवन आयस्फ्रूट, धा पिपीरमिटां, गड्डे घेवन खाल्ले म्हाका याद जाता. आतां काजू बियांक बरेंच मोल आयलां. सरकारी काजू बागायती लाखांनी रुपया मेजून पावणे वरवीं घेतात. पूण आदल्या तेंपा भशेन शुद्ध हुर्राक मात आतां मेळप कुस्तार. पयलीं कळमेची सुवात काजू क्रशरांनी घेतल्या. मातयेची आयदनां नानपयत जाल्यांत. आनी डांबराचीं रितीं बल्लां रोस सांठोवंक वापरूंक लागल्यांत. आनी डिग्री मायज येवपाक नवसागर, बॅटरीचो वापर करतात म्हूण हुर्राक पियेवपाचे शौकीन आशिल्ल्यांनी जतनाय घेवप गरजेचें.

सुदिन वि. कुर्डीकार
8275425404