हुंवार पुतळ्यांचो!

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

दोन दीस ‘कटर कटर घूम’ करपाचें आनी मागीर नातीं विसरून पुतळो उबारला त्या मनशाक वाऱ्यार सोडपाचो, अशें जावंक फावना.

अादल्या तेंपार तंत्रज्ञान विकसीत जावंक नाशिल्लें. ताका लागून पयशेकार स्वताचें चित्र काडून घेताले. म्हान मनशांचीं चित्रां काडपाक चित्रकार येताले वा ताचे चाकर ताका आपोवन हाडटाले. पुतळेय तयार करताले. मात कालांतरान फोटोग्राफी येतकच हें फॅड उणें जालें. उपरांत पुतळे उबे जावंक लागले ते विशिश्ट हेतू मनांत दवरून. अर्थांत बरेच हेतू. तातूंतल्यान थोडीं वायट उद्दिश्टांय पुराय जातालीं, ती गजाल सोडात. काल आमदार विजय सरदेसाय हांणी पुतळ्यांचो आंकडो वाडला, तेन्ना ताचे विशीं धोरण, मार्गदर्शक तत्वां तयार करचीं, असो उलो मारलो. पुतळ्यां वयल्यान समाजीक असंतोष वाडूं येता, अशी भिरांतूय तांणी उक्तायली. पुतळो म्हणलो काय सरकार, समाज सगलेच अडचणींत सांपडटात. कारण पुतळ्यांचे विटंबणे वयल्यान आमच्या देशांत दंगली जावन लोक मेल्यात. दिव्यांग जाल्यात. कांय जाणांक अजून कोर्टाचीं सोंपणा चडचीं पडटात. थोड्यांनी नोकऱ्यो, वेवसाय व्हगडायला. तेन्ना धाडसान पावलां उखलून पुतळ्यां विशीं खरेंच एक धोरण तयार करप समाजाच्या हिताचें!
असली नकली सिनेमांत ‘एक बुत बनाऊँगा तेरा और पूजा करूँगा’ अशें एक पद आसा. बऱ्या अर्थान. पूण हो पुतळो ताचे मोगिकेचो. 40 वर्सां पयलीं दिवाळी अंकांत व्यंगचित्र आयिल्लें, तें मात वास्तववादी. एका पुतळ्याचेर सुकणें विधी करता. वयर ओळ आसा, ‘अशी पाखरे येती आणिक स्मृती ठेवुनी जाती…’ फुडली ओळ पुतळ्याच्या समर्थकांक लाग सारकी, ‘दोन दिसांची रंगत संगत, दोन दिसांची नाती…’ आयज पुतळे हे मोगाक, अभिमानाक लागून न्हय, तर पक्ष, संघटणेक, जाती- धर्म, राजकारणाक फायदो जावचो म्हूण, विरोधकांक तुच्छ लेखपाक वा आनीक खंयच्या गुप्त हेताक लागून उबारतात काय, असो दुबाव कोणाक आयल्यार ताका दोश दिवपाक मेळचो ना. दोन दीस ‘कटर कटर घूम’ करपाचें आनी मागीर नातीं विसरून पुतळो उबारला त्या मनशाक वाऱ्यार सोडपाचो, अशें जावंक फावना.
आयच्या व्हिडियो, फोटो, कम्प्युटर, ईमेल ड्रायव्ह, मोबायल मेमरी, हार्ड डिस्क, सोशल मिडियाच्या काळांत पुतळ्यांची तशी गरज ना. तरीय पुतळे हे जायच. इतिहास फुडले पिळगेक सांगपाक, ते व्यक्ती पसून उर्बा, आदर्श घेवपाक, संस्कृताय सांबाळपाक, पर्यटन, शिक्षणा खातीर पुतळे उबारपाक जाय. पूण मेळटा थंय न्हय. कांय पुतळे देवाचे मिरवणुकेचे वाटेर, तर कांय रानांतल्या प्लाॅटांनी, थोडे रस्त्याचे मदीं, तर थोडे धर्मीक थळा लागसार…! एका राजकी फुडाऱ्याचो पुतळो तर न्हंयेचे देगेर चिखलांत उबारला खंय! थोड्या फुडाऱ्यांचे जाल्यार पुतळेच पुतळेच. दुर्दैवाची गजाल म्हणल्यार जाचो पुतळो उबारला, ताचो अर्दो पसून गूण तो उबारपी घेनात. पुतळे वा यादस्तिकांक लागून आमी इतिहासा कडेन जोडिल्ले उरतात. पुतळे लोकांक एकठांय हाडटात, तांकां बऱ्या गजालीं खातीर उर्बा, उमेद दितात. पुतळे, स्मारकां वरवीं आमकां कोट्यांनी रुपया मेळटात. एका ताजमहालानूच 2022- 23 वर्सा देशाक सगल्यांत चड 81 कोटी 89 लाख रुपया येणावळ मेळोवन दिल्ली. हे आंकडे पुरातत्व खात्याचे. आतां ते अब्जाचेर पावल्यात. पुतळे, स्मारकां जायच, पूण ते खातीर सरकारी दुडू सांबाळून वापरपाची गरज आसा. कारण आमचो देश गरीब.
मुंबय अरबी समुद्रांत संवसारांतलो सगल्यांत व्हडलो पुतळो उबारपाची घोशणा कांय वर्सां पयलीं जाल्ली. पुतळो छत्रपती शिवाजी महाराजांचो. दर्यांतल्या जुंव्यार पुतळो, हाॅटेल अशी येवजण आसा. ते खातीर 3643 कोटी 78 लाख रुपयांची येवजण आंखिल्ली. आतां ही रक्कम वाडल्या. हे रकमेन महाराजांचे किल्ले दुरुस्त करपाक मेळनात? तांच्या जिविताचेर आनीक संशोधन करपाक मेळना? तांचेर बरयिल्लीं पुस्तकां वाचपघरांक, शाळांनी दिवंक मेळनात? किल्ल्यांचेर ल्हान भुरग्यांच्यो सहली व्हरपाक मेळनात? महाराजान वापरिल्लें विदेशांतलें साहित्य, हत्यारां, तांचे विशींचे दस्तावेज हाडून तें एके कडेन सांबाळून दवरूंक मेळनात? शिवाजी महाराजान शेतकी मळाचेर वावर केलो, कोश काडलो, संभाजी राजान गुलामी आड कायदो केलो, कश्टकरी समाजाक दोगांयनी मजत केली. अशेच तरेचीं कामां आमी करपाक शकनात? दर्यांत पुतळो उबारून येणावळ मेळटली, पूण थंयच्या पर्यावरणाचो नाश जातलो, अशें जाणकार सांगतात.
पुतळ्यांक लागून कोणाक त्रास जावंक जायना. रस्ते, येरादारी आडावप, आवाज प्रदुशण करप योग्य न्हय. पुतळे, स्मारकां उबारतात, तीं तिगपाक जाय. कोसळूंक जायनात. पुतळ्यांक लागून समाजांत दुस्वास पातळप, हें तर महाभयंकर. जो मनीस समाज एकवटपाक वावुरलो, ताका कितें दिसतलें हाचो विचार आमी केला? पुतळ्या बदला, त्या मनशाच्या नांवान वाचपघरां उबारचीं, मैदानां, व्यायामशाळा बांदच्यो. गरिबांक शिश्यवृत्ती दिवची, हाॅस्टेलां बांदचीं. समराधना वाडच्यो…. तरीय कोणाक पुतळे बांदपाचेच आसात, जाल्यार एकाक दोन बांदचे, पूण स्वताच्या जाग्यांत, स्वताचो दुडू मोडून!!