भांगरभूंय | प्रतिनिधी
(आमी देंवलीं नात म्हणजेच वयर आडकून उरलीं आसतलीं, असो रेणुकाक अदमास आयलो. ताका लागून कांय कार्यकर्त्यांक घेवन तें बैलांगाडयेन आयिल्लें…. आतां मुखार…)
हो वेळ मेरेन सूर्य अस्तमेक पाविल्ल्यान म्होंवा मुसांचो त्रास थोडो कमी जाल्लो. पूण मंदा चलपाकच शकना आसले. बैलांगाडयेंत कुराड आशिल्ली. ती घेवन आमी कोंडे कातरले आनी डोली तयार केली. मागीर ताका तातूंत बसोवन सकल देंवले. वाटेर गांव लागलो. थंय ताका उदक पिवपाक दिलें. दनपारच्या बारांक भायर सरिल्लीं आमी रातच्या आठांक प्रकल्पार परत पावलीं. थंय सगळे हुस्को करीत आमचीच वाट पळयत आसले. सगळ्यांकच मुसांचो बरोच प्रसाद मेळिल्ल्यान तोंडां सुजिल्लीं, वाकडीतिकडीं जाल्लीं. आतां उपचार करूंक जाय आसले.
मूस चाबल्यार कितें करप तें कांयच खबर नासलें. 500 मूस चाबल्यार कुडींत इतलें वीख देंवता की मनीस मरूंकय शकता, हें आयकुन खबर आसलें. पुस्तकांत पळोवन ॲलर्जी कमी जावपाचें इंजेसांव दिलें. मंदाक आनी हेर कांय जाणांक सोर लायले. हांवें सगळ्यांक इंजेसांव केलें; पूण म्हाका कोण करतलो? प्रकल्पार आमी दोगांच दोतोर, आनी मंदा तर कितेंच करपाच्या दशेंत नासलें. निमाणें जगदीश गोडबोलेन धीर करून म्हाका इंजेसांव तोपलें.
दुसऱ्या दिसा सकाळीं उठटकच कोणा कडेन पळोवपाक जायनासलें इतलीं सगळ्यांचीं तोंडां पुराय सुजिल्लीं. म्होंवामूस जेन्ना नांगी मारता तेन्ना त्या नांगेंतल्यान मनशाच्या आंगांत बारीक कुसावरी काटो रिगता. हे काटे काडपाक जाय आसले. मागीर सगळ्यांचे काटे काडले. मंदाच्या आंगांतल्यान 140 काटे काडले, तर म्हज्या आंगांत 100 आसले. कांय जाणांक 200 मुस चाबिल्ले. पिलूच्या आंगांतय 40 काटे मेळ्ळे. एक मूस चाबल्यार लेगीत आंगाक उजो लागिल्लेवरी जाता. मागीर इतले मूस चाबून माणकुल्या पिलूक कितें जालें आसतलें? एक बरें जालें की मंदा भशेन आनीक कोणाकय ॲलर्जिक रिएक्शन आयलीना. मंदाचो तर हो पुनर्जल्मच आसलो. रेणुका वेळार पांवक नासलें तर कितें जाता आसलें देव जाणा!
पावसाक लागून संपर्क तुटिल्ल्यान आनंदवनांत ही खबर कळपाचो प्रस्नच नासलो. ही घडणूक तांकां रोखडीच कळूंकना तें एकेवटेन बरेंच जालें. कारण अशें कितेंय कळटकच हुस्को करीत बसपा खेरीज कांय मार्ग नासता. सट्टकन उठून येवपा सारकी परिस्थितीय आसना. ताचे परस तांकां कळावान कळ्ळें की त्या घडणुकेची खरसाण उणी जाल्ली आसता. हो प्रसंगय घडून वतकच कांय दिसांनी जगनाक कळ्ळें. मागीर ताच्या कडच्यान आनंदवनांत बाकीच्यांक कळटकच ताई येवन मेळून गेली. जिवावेलो येदो प्रसंग घडुनय आपणांक इतल्या उसरां कळ्ळें, कांय करपाक मेळ्ळेंना म्हूण तिका चुटपुटे पडलेच; पूण आतां कांयच उपाय नासलो.
1978- 79 वर्सा पावसाक लागून असोच एक प्रसंग आयिल्लो. इंद्रावती- पर्लकोटा आनी पामुल- गौतमीन हुंवाराचें भिरांकुळ रुप घेतिल्लें. ताका लागून भामरागडाचो रस्तो बंद जालो आनी हांगां हेमलकसाक उटंगाराच्या पावसान बांदिया न्हंय आनी नागेपल्ली कडेन वचपी सगळे व्हाळ इतले भल्ले की त्या उदकाक व्हांवपाक वाटच उल्लीना. ताका लागून दोनुय वटेनचें उदक उरफाटें घुंवून प्रकल्पांत आयलें. तेन्ना आमी पक्क्या घरांत रावतालीं म्हूण बरें जालें. पूण हीं घरां ल्हान आनी एकाच माळयेचीं. हीं सगळीं घरां, तेन्ना सुरू जाल्ली आश्रमशाळा, तपासणेघर हांकां उदकान रेवाडो घालो. आमचीं कुटुंबां, कांय पेशंट, तांच्या बरोबरचे लोक आनी आश्रमशाळेचीं 100- 125 भुरगीं ह्या रेवाड्यांत आडकून पडलीं. कितें करप कांयच येवजना जाल्लें.
पावसाळ्या खातीर भरून दवरिल्लें धान्य-कड्डण खंय दवरप ? ताची नाशाडी जाली तर इतल्या सगळ्यांनी मागीर खावप कितें, हो प्रस्न आसलो. त्या परस, पावस असोच आनीक एक-दोन दीस उल्लो तर आमी सगळेच बुडपाची भिरांत आसली. भायर कोणाकय कळोवपाची, कोणाचो आदार मेळपाची, कांयच शक्यताय नासली. पूण नशीबान पावसाचो नेट कमी जालो आनी आमी सुटकेचो उस्वास सोडलो. प्रकल्प उदकाच्या विळख्यांत पडप, ही त्या काळांतली दर पावसाळ्यांत घडपी गजाल आसली. पूण त्या वर्सा उदक फकत आशीकुशीक उल्लेंना, तर तें घरांतय घुसलें. देखून आमी बुद्द शिकले आनी फुडल्या वर्साच्या पावसाळ्या मेरेन तेर्रासाचें घर बांदून घेतलें. असो प्रसंग परत आयलोच तर शें-देडशें मनीस आनी धान्य वयर उंचायेर शाबूत उरतलें, हो हेतू आसलो.
(मुखार चलता)
प्रकाशवाटा (मूळ लेखक : डॉ. प्रकाश आमटे)
देविदास गजानन नायक
98505 35051
खिणाखिणाक ताज्यो घडणुको आनी तुमचे कडेन संबंदीत दरेक खबर मेळयात एका क्लिकाचेर! फेसबूक, ट्विटराचेर आमकां फॉलो करात आनी व्हाट्सएप सबस्क्रायब करपाक विसरूं नाकात.
