हुंबरो

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

सुमेधाचो बापूय बेगीन बेगीन जेवलो आनी आपूण भाऊ फुड्यांत वता म्हूण सांगून हॉस्पिटलांत गेलो. ताची काळजी घेवपाक. भाऊ रातभर जळपेलो… ‘शोभा खंय गेलें गो तूं… शोभा खंय गेलें गो तूं’ अशें म्हणत जळपेतालो. जेन्ना जेन्ना तो जळपेलो तेन्ना तेन्ना सुमेधाचो बापूय ताच्या माथ्यावयल्यान हात फिरयत ताका न्हिदयतालो… ल्हान भुरग्या भशेन…
भाऊची भलायकी तितली सुदारूंक नाशिल्ली म्हूण फुडले चार दीस ताका हॉस्पिटलांतच रावचो पडलो… मागीर घरा येवन तो पयलीं परस बरो जालो. ताका खंय मात्शें विटामिन पडलें आनी बरें बरें खाल्यार, बरी कुयदाद जाल्यार तो खंय रोखडोच ‘उबो’ जाता.
ह्या सगळ्या बोवाळांत धाकटी दिवाळी आनी व्हडली दिवाळी जावन गेली. भुरग्यांची सुटी दोनूच दीस बाकी उरिल्ली. सुमेधा आपलो कॉलेजीचो युनिफॉर्म धुवपाक आनी बॅग जाग्यार घालपाक मग्न आशिल्लें. रातचीं सगळीं पुस्तकां जाग्यार घालतना तें आवय कडेन खबरो मारीत आशिल्लें आनी ताचो बापूय एका कानान तांच्यो गजाली आयकतालो.
‘‘आई… आगे करमळ्यां खंय वागान पाडकांचेर उडी घेतली आनी तांकां मारलीं.. घरा भायर सरपाक लेगीत डेन्जर मुगे.’’
‘‘आगो तीं जनावरां… तांच्या पोटाक भूक लागतकच तीं कोणाचेरय उडी मारतात आनी भूक भागयतात. आमच्या जिवाची काळजी आमी घेवपाची. वाग आसा ते वाटेन वचपाचें ना.’’
’’हांव इतलो तेप तेंच करीत येयलां मुगे!!! तुका खबर ना!!!’’ दोगांय एकामेकांक पळयत रावलीं… कांय खीण घरांत किण्ण जाल्लेवरी जालें. सुमेधाच्या बापायक मात वाग आनी पाडकाची काणी कळ्ळी ना. ताचे खातीर फकत ’चार पाडकां आशिल्लीं.
तातूंतलीं दोन वागान खालीं. कितलीं
उरलीं? दोन’… हेंच गणीत तेका कळटा. सुमेधा आनी तिच्या आवयच्या दोळ्यांची भास ताका कळना.
दुसऱ्या दिसा सकाळीं सुमेधा आनी ताची आवय बाजार करपाक गेलीं. दनपार मेरेन घरा पावतलीं अशें तांणी थारायिल्लें. पूण तांकां बरोच ओगोत जालो. बशींतल्यान देंवून दोगांय आपल्या दोनूय हातांनी बॅगां लकयत लकयत हाडटालीं. घरा कडेन पावतां पावतां तांकां घरा भायर रस्त्यार लोकांची गर्दी दिसली… ती पळोवन सुमेधाचे आवयचें काळीज धडधडलें… ‘‘बाय! भाऊ गेलो दिसता!!! लोकांची गर्दी पळय घरा भायर.’’
‘‘आई… तशें जालें जाल्यार लेगीत मनाक चड लावन घेवपाचें ना.’’ दोगांय एकामेकाच्या दोळ्यांत पळयत मुखार चलपाक लागलीं. तीं लागीं पावतकच लोकांनी तांकां घेराव घातलो. तांचें काळीज आनीकय धडधडपाक लागलें. कितें जालां तेंच तांकां कळना. रागा भितर सुमेधान तोंड उगडलें… ‘कितें जालां तुमचें?’
‘कितें जालां आमचें? तुज्या ह्या विकृत काकान म्हजे बायलेच्या छातयेचेर हात घातलो. तिका आंगणांत आपोवन तिचेर उडकी घातली ह्या राकेसान. ओर्दिनात xxयेचो. कापुनूच उडयता तेचो…’’ सोरो पिवून आशिल्लो काली गाळयो घालीत रावलो. गांवांत होळयेच्या दिसा लेगीत माडी मारून व्हरतना प्रथेंतल्यान आयिल्ल्यो गाळयो घालपाची कापाझदाद कोणें केलिना. ताच्या परस पोजड्यो गाळयो आयज तांणी आयकल्यो. ताच्या फाटल्यानय कारण आशिल्लें. आयज भाऊ वेगळीच होळी खेळपाक उबो जाल्लो.
कालीची बायल दनपारां लांकडांचो भरो घेवन येताली. ती काळी आसली तरीय कोणाच्याय दोळ्यांत भरपा इतली पुश्ट. भरो माथ्यार मारून दोनूय हातांनी तो धरून चलतना तिची छाती तट्टटाली… ब्लावज पिंजून छाती भायर येता काय कितें अशें दिसतालें… तातूंत तिचो ब्लावजूय घामान भिजिल्लो. तिका पळोवन भाऊन लात वाजयलें… आनी भरो दुर्गाक तेंकोवन आंगणांत येतनाच भाऊन तिच्या छातयेचेर हात घालो आनी तिका चिड्डयली. आपल्याचेर जाता ती आगळीक पळोवन तिणें ताका धुकलून जमनीर उडयलो. ताच्या लांकूड कशें जाल्ल्या दादल्यापणाचेर खोंटी घाल्यो.
‘‘xxयेच्या म्हाका कितें तुज्या पांयाचें जोतें समजला? काय हांव लालन, इंद्रिका काय शोभा?’’ अशें म्हणत तिणें ताका खोंटायलो. ती गुड्डायता तें दृश्य भाऊची बायल माळ्यावयल्या जनेलाच्या खांचींतल्यान पळयताली. मात सकयल देंवली ना.
‘‘तुजी बायल समाज सुदारपाचीं भाशणां करता आनी तूं हांगां शेण कालयता मरे… चोरा… बायजणां… म्हाजो फायदो घेवपाक सोदतालो आवय XXXच्या.’’ कालीचे बायलेचो राग पळोवन शेजारी-पाजारी सगळे एकठांय जाले आनी ताचो घरकारूय आयलो. थंय तांकां सांपडलीं सुमेधा आनी ताची आवय… हो सगळो प्रकार कळटकच सुमेधा रडत रडत घरांत धांवलें… ताची आवय मात लोकांक समजयताली…कालीच्या सोऱ्याचो वास सोंशीत…
‘‘आतां जालें तें जालें न्हू… हांव माफी मागतां तुमची…’’
‘‘तुज्या चेडवाक वा तूं भाड्याक पड मुगे ताच्या फुड्यांत… तेणें म्हाजे बायलेचेर हात घातलोच कसो?’’ कालीचीं उतरां आयकून सुमेधाचे आवयक घुंवळूच आयली… ती शुद्धेर येता म्हणल्यार सगळे लोक आपआपल्या घरा गेल्ले… काली मात दुर्गा भायर रावून बोवाळ घालीत आशिल्लो… सुमेधाचो बापूय रातचो घरा परतलो तेन्नाय काली थंयच आशिल्लो… सोरो पिवून भाऊक गाळयो घालीत आशिल्लो… सुमेधाच्या बापायन ताका जाप घातली ना…तो हळूच घरांत गेलो…
‘‘तो बेबदो कित्याक बोवाळ घालता भायर?’’ घरांत भितर सरतनाच ताणें विचारलें.
‘‘काकान तेच्या बायलेच्या छातयेर हात घालो. तेका दुखलां म्हूण तो बोवाळ घालता‘‘ सुमेधा बापायच्या दोळ्यांत दोळे घालून उलयतालें.
‘‘सुमेधा!! तूं चल तुज्या रुमांत… फाल्यां कॉलेज आसा तुका…’’ आवयन धेंगसो घालून धुवेक धांवडायलें आनी उपरांत घोवाक घडिल्ली गजाल सांगली… ते रातीं सुमेधाचो बापूय खूब अस्वस्थ जालो… भाऊन ताची न्हीद खळयल्ली… फांतोडेर पदेरांचो पाँक पाँक आवाज आयकून सुमेधाची आवय पाव हाडपाक गेली… सुमेधा कॉलेजीक वचपाक तयार जालें… आयजूय कुडकुड्याचें शीं पडिल्लें… बशीचो हॉर्न आयकून सुमेधा अर्दी च्या पेल्यांतच सांडून मुखारल्यान धांवतालें… हुंबरो हुपपाचें आशिल्लें मात, तितल्यान ताच्या बापायन ताका उलो मारलो…
‘‘बाय… मुखारल्यान वचनाका… तूं मागीलदारांतल्यानच चल…’’ तिगांय एकामेकांच्या दोळ्यांत पळयतालीं…
‘‘हय! हांव सांगता न्हू तुका… यो अशें…’’ बापायन सुमेधाक समजायलें. सुमेधान बापायच्या पांयाक हात लावन आशिर्वाद घेतलो आनी तें तुरतुरीत मागीलदारांतल्यानच कॉलेजाक गेलें…
(उत्तरार्ध)

संजय बोरकार