भांगरभूंय | प्रतिनिधी
हांव मोटू कशें जाता मम्मा? ह्या निरागस प्रस्नाक जाप कशी दिवप हो मम्मा फुडें प्रस्न! ताची जाप मम्माक खबर आसा. पूण ती जाप आपल्या भुरग्याक सांगप म्हणल्यार आपणेंच आपली चूक कबूल करप जातलें. म्हूण ती ओगीच रावता. आमची ही कूड म्हणल्यार जशें एक मशीन. ते वेवस्थीत चालू दवरप आपल्याच हातांत आसा. शरीराक लागता ते इंधन म्हणल्यार आमचें जेवण- खाण. हे इंधन जितलें शरीराक जाय तितलेंच घाल्यार कूड निरोगी, सोबीत आनी वेवस्थीत दिसता. जर गरजे परस चड इंधन घालें आनी ताचो उपेग जायनासतना साचून उरलें जाल्यार आमच्या शरीराक माल पडटा. ते खातीर जितली आपल्या शरीराची हालचाल, क्रिया वा जितलें आमी काम करता ताका जाय तितलीच उर्जा तयार करपी इंधन पोटांत घालूंक जाय. चड घाल्यार माक्न खराब जाता. ताचे परीणाम कुडी भितर आनी कुडीचेर दिसून येवपाक वेळ लागना.
आपली भलायकी बरी दवरप आपल्याच हातांत आसा. पयलीं आता भशेन सगल्या कामां खातीर मशिना नासतालीं. नळाचें उदक नासतालें. कसलेंय काम करतना ते सोपें रितीन जावचें म्हूण कितल्योशोच सुविधा आतां मेळटात. पयलीं तशें नाशिल्लें. आतां लागच्या लागींच वचचें आसल्यार लेगीत आमी रोखडींच गाडी-स्कूटर सोदतात. पयलीं दोन-तीन किलोमीटर. सगलींच चलून वतालीं. रांदचेकुडींत तर हाताचीं बोटां लेगीत चड वापरची पडनात अशी आयुदां आनी उपकरणां येत आसात. आमची जीण सुखी आनी खोशयेची जावंची. आमकां सुसेग मेळचो, वेळ आनी सुविधा मेळची म्हूण तरातराच्यो कंपनीं नवीं- नवीं उपकरणां तयार करीत आसतात.
आमची ही जीण आमी दिसान दीस सोंपी करून उडयल्या. आमच्या शरीराक आराम मेळपी अशी जीण आमी सगलींच आपणायतात. आमकां तें आवडटा. अशी जीण जगप हें गरजेचें आनी संवकळीचें जालां हातूंत दुमत ना. सगलो दीस लागपी कामां आतां कांय मिनटां भितर आमी करतात. कूडीक चड त्रास जायनासतना आमी आमचीं कामां सोंपेपणान करून उडयतात. हातूंत आमच्या शरीराची चड उर्जा खर्च जायना. शरीराक चडसो
व्यायाम घडना. नेमान कुडीक व्यायाम गरजेचो हे आमी नदरेआड करतात. पूण आमचें जेवण-खाण? ते खंय आमी उणें केलां??
उरफाटे, आमकां चमचमीत, मचमचीत जेवपा-खावपाक सणवार आसपाची गरज ना. तेलाचें तुपाचें आनी गोड आमी वेळकाळ पळयनासतना “पेटयत” रावतात. तेन्ना आमकां भूक आसपाक जाय अशीय गरज ना. भूक नासतना खाल्लें पदार्थ चरबी उत्पन्न करतात. शारिरीक कश्ट करपाचो आळस, कश्ट करपाची गरजूच आता उरूंक ना. व्यायामाचो अभाव, बसून कामां करप, हाकालागून आमकां सगळें खबर आसूनय आमी अनारोग्याचे बळी थारतात. मोटसाण, चरबी शरीराच्या वेगवेगळ्या भागार पसरत वता आनी
हार्टअॅटॅक, डायबिटिस, ब्लडप्रेशर, फॅटी लिवर, आर्थराइटिस, दमो, अशा अनेक दुयेंसांची साखळ आमच्या फाटीक लागता.
आमच्या बरोबर आमच्या भुरग्यांकूय आमी तेचभशेन जेवण-खाण दितात. प्रोसेस्ड फूड- पाकीटबंद चिप्स, कुरकुरे आनी खूब कितेकितें जिबेक ओड लावपी तिखट आंबट-खारट रूच आशिल्ले पूण भलायकेक सामके घातक अशे खाणांची माळूच ताचे समोर उबी करतात. खूब साकर घालून आनी प्रिझर्वेटीव घालून तयार केल्ले पेय वा सॉफ्टड्रींग्स पिवपाक दितात. असल्या पदार्थांची चटक लागिल्लीं भुरगीं सादे-पौश्टीक घरगुती पदार्थांक तोंड परतीतात. हॉटेलांतले हाडून खावप रूटीन जालां. ह्या पदार्थानी “मसालो,” “आजीनोमोटो” घालून अनिसर्गीक रूच हाडिल्ली आसता जी आमचे कुडीक ल्हवूल्हवू घातक थारता. पूण खबर आसूनूय उगत्या दोळ्यांनी आमी जिबेचे गुलाम जातात. जिबेचे चोचले पुरवपाच्या मजेन आमी आमचे आरोग्य विकूंक काडटात. आमच्या बरोबर त्या निरागस भुरग्यांकूय “वेठीस धरतात“, तांकाय जाळ्यांत ओडटात. निकतीच धवीफुल्ल दातुलां आयिल्ली बाळकां हातांत कुरकुरे आनी चिप्स घेवन आवय-बापूय आनी आजी-आज्याच्या हांडीर दिश्टी पडटात. ज्या पिरायेचेर दूद, नाशण्या सत्व, गावठी तांती, फळां बी भुरग्यांक मुजरत दिवून तीं सुदृढ जातालीं त्या पिरायेचेर हे निसत्व खाण भुरग्याक दिवन आमी ताच्या कूडीची परत भरून न येवपी अशी हानी करतात.
असले बाजारू खाण खावन भुरगीं फोफशीं जातात. पळयल्यार गुटगुटीत पूण घटसाण नाशिल्ली, रोगट दिसपाक लागतात. जड जाल्लें शरीर मागीर खेळपाक सोदना, काम करपाक आळस करता. तांतूंत, इश्टांनीं मोटसाणीची फकाणां मारल्यार कासवा भशेन आंग चोरून तीं घरा रावतात. लोकांक मेळूंक उलोवंक सोदीनात. तांच्या सगल्या व्यक्तिमत्त्वाक वेगळेपण येता. ही मोटसाट जशी आमकां वायट तशीच ती भुरग्यांकूय वायट. आमकां जशे काळजाचें दुयेंस, गोडेमूत, प्रेसांव, दमो आनी सांधीवात जाता. तशींच दुयेंसां भुरग्यांकूय जातात. भुरग्यां मदी कांक्र म्हणल्यार कँन्सर जावपाचे वाडटे प्रमाण हाचेंच संकेत दितात.
गरज आसा आमी न्हींदील्याचें सवंग सोडून जागे जावपाची. भुरग्यांची भलायकीय आमच्याच हातांत आसा. आमी दितात ते तीं खातात. आरबट चारबट, निकृष्ट, निसत्व जेवण-खाण खावपाची चटक तांका लावपुच न्हीं. ते खावन जावपी वायट परिणाम भुरग्यांक समजावन सांगल्यार तांकां समजता हो म्हजो अणभव आसा. सील केल्या पाकिटांनी मेळपी प्रक्रिया केल्ले तेलकट पदार्थ बाजारांत पावला- पावलार सहज मेळटात. तरतराची रंगीत पेयां सहज मेळटात. हे खावन भुरग्यांच्या भलायकेचे नुकसान जायत आसा. खडबडीत जागे जावन भुरग्यांचेर जावपी हो आहार अत्याचार थांबयात.
घरगुती जिन्नसांचो भुरग्यांक लळो लायात. तांची भुकेची घांट वाजचे पयली शिरो, सत्व, फ्रुटसॅलॅड, पराठे, कटलॅट, पुडींग, सूप, फोव, उपमा, तवसळी, धोणस, ढोकळा, थालीपीठ ..पिवपाक आडसर, भिण्णां सरबत, लिंबू सरबत, पन्हें अशे रूचीक, पौष्टिक आनी पोट भरपी जिन्नस आनी पेय करात. थंय काटकसर आनी आळस दोनूय चलचो ना. कित्याक तर भुरग्यांचेय आयुश्य आमच्याच हातांत आसा. तांचेच खातीर आमी दिसरात मेहनत करतात. म्हणून तांचे खातीर आमीच पदार्थ
तयार करून दिवप हो तांचो हक्क भुरग्यांचेय आनी आमचें कर्तव्य! घरगुती सादे पोशक जिन्नस खावन आनी भरपूर खेळून फुडली पिळगी घटमूट, सुदृढ आनी निरोगी दवरपाचे आमचे काम सगल्यांत म्हत्वाचें.
स्मिता तिंबले
खिणाखिणाक ताज्यो घडणुको आनी तुमचे कडेन संबंदीत दरेक खबर मेळयात एका क्लिकाचेर! फेसबूक, ट्विटराचेर आमकां फॉलो करात आनी व्हाट्सएप सबस्क्रायब करपाक विसरूं नाकात.
