भांगरभूंय | प्रतिनिधी
मनशाक जिणेगरजेच्यो कांय गजाली लागतात. तातूंतली एक म्हत्वाची म्हणल्यार हवा. शुद्ध, नितळ वातावरण आसल्यार ती मेळटा. धुंवर ओंकपी कारखाने आशिल्ल्या वाठारांतली हवा सदांकाळ शुद्ध आसतलीच, हाची खात्री दिवं नजं. हालींच शिकागो (अमेरिका) विद्यापीठाच्या ‘एनर्जी पॉलिसी इन्स्टिट्यूटा’न अहवाल सादर केला. तातूंत खास करून दक्षीण आशियेंत सगल्यांत चड हवा प्रदुशण आशिल्ल्याचें म्हणलां. आमच्या भारता सयत बांगलादेश, नेपाळ आनी पाकिस्तानाचोय तातूंत आसपाव आसा. दक्षीण आशियेंतल्या लोकांचें आयुश्य 5.1 वर्सांनी उणें जाल्ल्याचें तांणी म्हणलां. राष्ट्राभिमान जागो करून तातूंत तथ्यूच ना, अशें म्हणलें जाल्यार आमचे सारके पिशे आमीच थारतले. तांणी सांगलां तें खरेंच अशें धरून ताचेर बेगोबेग उपाय घेवंक जाय. फक्त आशियाच न्हय, तर संवसारभर वायु प्रदुशणाचो धोको वाडत आसा, असो हे संस्थेचो दावो.
आमच्या देशाची राजधानीच सगल्यांत चड प्रदुशीत आसा. फरिदाबाद, गाझियाबाद दिल्ली फाटोफाट. शेतांतलें पीक कापलें काय नव्यान पीक घेवंचे पयलीं जमीन बरी भाजून घेतात. तेन्ना शेतांत उरिल्लीं रोपां उजो लावन लासतात. हरियाणा, पंजाबांत जेन्ना हें जाता, तेन्ना सगळो धुंवर दिल्ली आनी आशिकुशीच्या शारांनी पातळटा. पाकिस्तानांतलो धुंवरूय हे वटेन येता. उत्तर भारत प्रदुशित जावंक जाय म्हूण पाकिस्तान मुद्दाम धुंवर करता, असो आरोप एका फुडाऱ्यान फाटीं केल्लो. मात, ह्या सगल्या धुंवराचेर उपाय कितें हें कोण सांगीनात. नायजेरिया सारक्या देशांत चड प्रदुशण आसा, कारण थंय चामड्याचे उद्देग जळामळा आसात. रसायनां सोडपी उद्देग आसात, थंय मुखेलपणान उदक दुशीत जाता. तर धुंवर सोडपी कारखाने हवा इबाडटात. मुंबयंत चेंबूर आनी सरभोंवतणच्या वाठाराक गॅस चेंबर म्हणटात, ते ओगीच न्हय. संवसारांत कांय मेजकेच देश हवेचे बाबतींत नितळ उरल्यात. तातूंत स्वीडन, फिनलॅण्ड, आयसलॅण्ड, नाॅर्वे, इस्टोनिया हे देश आघाडेचेर आसात. प्रत्येक सरकारान ताचे फाटल्या कारणांचो अभ्यास केल्यार हवा प्रदुशणाचेर उपाय घेवपाक मेळटलो.
हवेच्या प्रदुशणाक लागून कितें जाता, अशें बऱ्याच लोकांक दिसता. आमकां सुगंध, दुर्गंध येता, तो हवा नाकात गेले उपरांतूच. मुखार ती हवा नाकांतल्यान पुलमावांतूय वता. भोपाळांत हजारांनी लोक मेले ते दुशीत हवेक लागून. युनियन कार्बायड कंपनींतल्या जमनी पोंदचे टांकयेंतल्यान 45 टन मिथायल आयसोसायनायट हो किटकनाशक वायू हवेंत मिस्तुराद जालो आनी 3 डिसेंबर 1984 दिसा 3800 लोक कांय खिणांत मेले. हाचे वयल्यान हवा प्रदुशण कितलें भिरांकूळ ताचो अदमास येतलो. चेंबुरांत टीबी, दमो जावन लोक गेल्यात, ते हवेक लागुनूच. इबाडिल्ले हवेक लागून काळजाचीं, पुलमांवाचीं दुयेंसां जातात. कॅन्सरूय जाता. दम्याचो तर सगल्यांत चड धोको. एका अभ्यास प्रमाण चार वर्सां पयलीं संवसारीक भलायकी संघटनेचे नेम पाळिनाशिल्ल्या जाग्यांनी 99 टक्के लोकसंख्या रावताली. अजूनय तातूंत सुदारणा जावंक ना आसतली. घरांतूय प्रदुशण जाता. पूण भायलें चड भयानक. 2019 त संवसारांतल्या 42 लाखां वयर लोकांक दुशीत हवेक लागून मरण आयलां. दुयेंसां, रोग मनशाची जात, धर्म, अर्थीक स्थिती पळयना. पूण हवा प्रदुशणाक लागून मरप्यां मदीं 89 टक्के उणी आनी मध्यम येणावळ आशिल्ल्या देशांतले आसात. म्हणल्यार गरिबांक हवा प्रदुशणाची बादा चड जाता. ते उक्ताडार रावतात, हें हाचें फाटलें एक कारण.
हवा प्रदुशणा वांगडा हेर प्रदुशणांय आसात, तींय पयस जावप गरजेचें. आपचो देश प्रदुशणाचे बाबतींत संवसारांत दुसऱ्या क्रमांकाचेर आसा. चड प्रदुशण आसा, थंय 1 अब्ज 30 कोटीं परस चड भारतीय रावतात. ह्या अहवालांत आनीक एक निश्कर्श काडला, तो म्हणल्यार वाहनांक लागून जावपी हवा प्रदुशणाचो. भारत आनी पाकिस्तानांत फाटल्या 22 वर्सांनी वाहनांचो आंकडो चार पटींनी वाडला, तर बांगला देशांत 2010 उपरांतच्या काळांत तो तिपेटीन वाडला. तो उणो जातलो, अशी आस्त कोणे बाळगुची न्हय. आमच्या गोंयांत फाटल्या 25 वर्सांच्या काळांत गाडयो कितल्यो वाडल्यात, तें प्रत्येकाक खबर आसतलें.
हवा प्रदुशणाचेर शिकागो विद्यापीठाच्या अहवाला
वयल्यान आमी कितें तरी शिकूया आनी हवा शुद्ध दवरपाक वावुरया. ‘स्वच्छ हवा, नितळ गोवा’ हें आयज सामके गरजेचें! दुबाव ना.
खिणाखिणाक ताज्यो घडणुको आनी तुमचे कडेन संबंदीत दरेक खबर मेळयात एका क्लिकाचेर! फेसबूक, ट्विटराचेर आमकां फॉलो करात आनी व्हाट्सएप सबस्क्रायब करपाक विसरूं नाकात.
