स्मार्ट सिटींत मांडवी देग, पासयो मोडटात.

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

वथी उपरांत 14 सप्टेंबराक दोंगर कापप, तासप, फोडप या विशयाचेर लेख छापून आयिल्लो. ह्या लेखांत पावस अजून सोंपूंक ना, सप्टेंबर अखेर पावस पडटलो असो अदमास उक्तायल्लो. येतना आनी वतना पावसाक सांवार येवपाक शकता. पावस, वारो, वत आनी शिंयांच्यो बातम्यो दितना, गोंयच्या तापमानाचो अभ्यास करतना घेतिल्ल्या अणभवांतल्यान फुडारा विशीं सांगप शक्य जाल्लें.
एकेच सुवातीर साडेचार- पांच इंच पावस दोन- तीन वरां भितर पडटा तेन्ना ती सुवात बुडटा, उदका खाला वता. हवामान विभाग जो अदमास उक्तायता तो दुकानदार, बाजारकारांनी, येरादारी करतल्यांनी वाचचो, समजून घेवचो. एका दोगांनी वेधशाळा जी मेसेज धाडटा ती वाचून हेरांक कळीत केल्यार लुकसाण उणें जातलें. जिल्लोधिकारी यंत्रणा त्या वावरा पासत बळिश्ट करची.
पयलीं पावस एक सारको आसतालो, स्मार्ट सिटीवरी शारांनी आतां पावसाची दिका, प्रमाणय बदलता. एका वाड्यार घोग्यांनी पावस जाल्यार दुसऱ्या वाड्यार पावसाचे थेंब. दर्यादेगेर, दर्यादेगेच्या लागसल्ल्या वांठारांत अती पावस, दोंगुल्लेर धुंवरेल्लो, बिल्डिंगो, घरां नाशिल्ल्या जाग्यार भिरीभीरी, ल्हान, व्हड दडकांचो. पणजेंतल्या पावसाचो अदमास घेतना मुंबयतल्या कांय वाठारांत पडपी पावसाची म्हायती वेधशाळे कडल्यान मेळटा. मागीर 18 जून मार्गा वयल्या दुकानदारांक तें कित्याक कळचें न्ही? स्मार्ट सिटींतलो 18 जून मार्ग दुकानांचो, रातीं उसरां मेरेन ऑक्टोबर सावन हालींच्या वर्सांनी उक्तो उरता. त्या मार्गाचो कांय वाठार स्मार्ट जाला. एकादरे ऑक्टोबर, नोव्हेंबरात मुखेल वाठारांतले रस्ते खणटले, मांडवी देगय मोडपाची येवजण जावं येता. तेआदीं स्मार्ट सिटींतले मांडवी न्हंयेचे देगे लागींच्यो पासयो बेगीन सारक्यो करच्यो. पासयो स्मार्ट करतना ती चलपा भोंवपाची वाट. सायकली, मोटारी, फेरयेचो तो मार्ग न्हय हें मतींत घेतल्यार आडमेळ्यांविना चलप, भोंवप शक्य आसा. फेरी तर हजारांनी टन कोयराच्या राशींची निर्मणी करपी.
स्मार्ट सिटीचे येवजणेंत केंद्र सरकार बदल करपाचे वांटेर आसा. केंद्रीय अदमासपत्रकांत मांडिल्ली स्मार्ट शार येवजण येतना शारां सुदारपाची मोख आसा. ते येवजणेंत शारां स्मार्ट करपाच्या वावराक शीम घालपाचो विचार फुडार आयसा हें हालींचे भासाभाशेंतल्यान होल्मता. मारुतीचे शेंपडे बशेन वाडत वचपी स्मार्ट सिटीचे वळेरेंत राज्याचो 25 टक्के वाठार, सगल्या मतदारसंघांतले, सगल्या राज्यांतले लोक आसपावल्यार कितें करप? गोंयचे स्मार्ट सिटी पणजेवरी. पणजे शारांतलीं कार्यालयां शारा भायर व्हरतना शारांतले नागरीक लागसल्ल्या वाठारांत विखुरल्यात, राबितो करतात हें सत. पर्वरे, ताळगांवां, साळगांवां, म्हापशांतय आयज 20- 25 टक्के मूळ पणजेकार पावल्यात.
स्मार्ट सिटी जावचे आदींच पणजी येणावळ पॉयंट जाल्या. खांब्यार तकटे लागिल्ल्यान, जायरातींतल्यान शारांत येवप्यांक पयलीं कसिनोची वळख, सुवातीची म्हायती मेळटा. तांकां जिल्लोधिकारी, येरादारी पोलिसांचे कचेरेचे, पोलिस मुखेल्यांच्या केबिनाचे तकटे, मार्ग कोण दाखयतले?
देशाचे आदले प्रधानमंत्री भारतरत्न अटलबिहारी वाजपेयी सरकाराचे शार पुनर्विकासाचे येवजणेंत राजपाटण पणजेचो पयलीं आसपाव केल्लो. आदले मुख्यमंत्री मनोहर पर्रीकार हांचे नदरे खाला मांडवी न्हंयची देग सोबीत जाली ताका 20 वर्सां जाल्यांत. संरक्षणमंत्री म्हणून दिल्लींत वावुरतना पणजेक मिशन स्मार्ट सिटींत व्हरपाक केल्ले मुखेल येवजणेक धा वर्सां जाल्यांत. रस्ते, म्हेळें उदक, उदकाच्यो पायपलायनी बदलपा बराबरीन भुंयेपोंदच्या बिजले लायनीचें काम मार्गाक लागलां. इलेक्ट्रॉनिक बशी हालींच पणजेत सकाळ, सांज, राती धांवतात. स्मार्ट सिटीच्या साबार वावरांतल्यान वातावरणात बदल जाला दोन चार काँक्रीट रस्ते जातना. रस्त्यांची बांदावळ करतना पासयाचें लुकसाण जालां. मांडवी देगेकडल्यो, पाटो प्लाजांतल्यो, सांतीनेज वाठारांतल्यो पासयो पयलीं सारक्यो करच्यो. मांडवी ते बेतीं पूल बांदप, शारांतल्यो कसिनोच्यो कचेऱ्यो शाराभायर व्हरप स्मार्ट सिटी येवजणींत आसपाविल्लें. बदलपी वातावरणाचो अभ्यास करुन मांडवी देगेचे पासये कडलें बांदकाम मोडपाक आरंभ करचो.
स्मार्ट सिटी 30 वॉर्डांची, तातुंतल्या चार पांच वाॅर्डांतलो वावर पुराय जाला. ताचो लाव लागसल्ल्या वॉर्डांक मेळिल्ल्यान पणजी 40 ते 50 टक्के स्मार्ट जाल्या अशें म्हणपाक हरकत ना. एक रस्तो बांदतना दुसऱ्या रस्त्यांर चेपण पडलां, फोंडकुलांय पडल्यांत, इफ्फी आदीं तेय रस्ते सारके जावचे. आमदार निलेश काब्राल भौशीक बांदकाममंत्री आसतना बांदिल्लो स्मार्ट सिटींतलो दयानंद बांदोडकर मार्ग तातुंतल्या तातूंत बरो आसा. कंत्राटदार कोण? त्याच रस्त्यावेल्या पासयेलागींच्यो इतिहासाच्यो कुरवो फुट्टात त्यो राखून दवरप, मोडप ताचो निर्णय घेवचो.
स्मार्ट सिटींतल्या पोरण्या पाटो पुलाक सवायचारशें (425) वर्सां जालीं आसतलीं. त्या पुलाच्या लागसार कांदळी मोडून जाल्लीं बांदकामां, मांडवी देगे वयले दोन पाटो पूल स्मार्ट सिटींत नाशिल्ले. मुखेल करुन 6 ते 8 म्हयन्यां भितर बांदिल्लो पूल, पोरण्या सचिवालया लागींचो (आदिलशहाचो राजवाडो) रस्तो बांदतना वीस वर्सां आदीं पडिल्ल्या पावसावरीं अंदू पावस पडला. पुलार पावस पडटा तेन्ना मार्केटांत, कांपालार, सांतीनेज पावस पडना. कांपाल, मिरामार, सांतिनेज पावस पडटना पाटो प्लाझा भिजना हे वातावरणातले बदल. 2025 वर्साच्या पावसापयलीं पणजेंतल्या फळां, भाजी मार्केटार स्मार्ट पत्रे घालचे. 2026 वर्साच्या पणजी म्हापालिका वेंचणुके आदीं म्हापालिकेची स्मार्ट बिल्डिंग जातली व्हय? पणजेंतल्या सगल्या बांदकामांचो न्हंयेंतल्या उदकाक डेन संबंद आसा. ते नदरेनय मांडवी देग मोडचेपयलीं अभ्यास जावचो. इफ्फी वेळार मांडवी देगेवयले पासयेर दुकानां नाकात, गरजेप्रमाण तीं नव्या कांपाल वॉक वेर घालपाक येतात. आयनॉक्स वाठारांतलें आंगण इफ्फीनिमतान नितळ जातलें. फाटल्या फुडल्या वाठारांत ताज्या जेवणा खाणाचे स्टॉल्स जावचे बदलते संस्कृतायेप्रमाण. आयनॉक्साच्या भायल्या, वाठारांतल्यो पासयो बेगीन सारक्यो जावच्यो.
स्मार्ट सिटींतलो पावसांत बुडटा तो चडसो वाठार पाटो प्लाझावयलो. त्या वाठाराविशीं गिन्यान्यांकडेन भासाभास करुन 15 जानेवारी 2025 ते 15 मे म्हयनो ह्या तेंपार झुजा पावंड्यार वावरापासत येवजण जावची. थळावे, अणभवी स्थापत्यकला आनी पर्यावरणशास्त्र अभियंत्यांची मजत ह्या वावरापासत घेवची. पाटो प्लाझा वाठारांत बांदकामांतल्यान जाल्ले बदल, शाराचें भूंयरचणूक शास्त्र शिकील्ले जाणकार गोंयांत आसात. मांडवीचे देगेर बांदकामां जातना धा वर्सांत भोंवतण बदलल्या. ते नदरेन पयलींचे स्मार्ट सिटी मास्टर प्लॅन, येवजणेंत बदल जावप गरजेचे.

सुहासिनी प्रभुगांवकार

9881099260