भांगरभूंय | प्रतिनिधी
मोटवी कथा सगळ्यांक आवडटा म्हणून तिची लय फुलत आसा. कथेचो आरंभ प्राचीन काळांतल्यान मेळटा. वेध आनी पुराणा कडेन नदर मारली जाल्यार मौकीक रितीन विवीध तरांच्यो कथा आशिल्ल्याची नोंद आसा. ह्यो कथा एके पिळगेन दुसरे पिळगे कडेन दिल्यो आनी सतराव्या शेंकड्यांतल्यान सवका- सवका प्रगती करीत एकुणिसाव्या शेंकड्यांत आमकां पिकिल्ली कथा मेळ्ळी. संवसारांत जितल्यो भासो आसात तांकां खत-पाणी मेळटकच सुधारीत रुपान कथेचो प्रवाह वाडलो. आयज संवसारीक भासां बराबर कोंकणीचोय तातूंत आस्पाव जाता. देखून मौखीक रुपांतलें साहित्यीक दायज पिकोवन चंद्रकांत केणी, दामोदर मावजो, महाबळेश्वर सैल ह्या सारक्या खांप्या कथाकारांनी कोंकणी कथेक आंतरराश्ट्रीक माची दिली. आयज साबार भासांनी कोंकणी कथा अणकारीत जाल्ली वाचूंक मेळटा.
रोमी लिपींतलीय कथा अशीच फुलूंक लागल्या. बरे- बरे कथाकार जल्माक आयल्यात. रोमी लिपींतले कथेक इनामांय मेळूंक लागल्यांत. तेन्नां रोमी लिपींतल्या लिपून आशिल्ल्या कथाकारांक आनी हेर साहित्यिकांक उजवाडा हाडपाचो हो म्हजो ल्हानसो यत्न. ह्या लेखांत जायते कथा संग्रह उजवाडायल्लो पियो बाब इस्तेवीस हाच्या पुस्तकाचो आस्वाद दितां. पुस्तकाचें नांव ‘सोरपोतॅल’. हें पुस्तक इस्तेवीस प्रकाशनान उजवाडा हाडलां आनी कट्स ऍडवर्टायजींग एँड डिजायन हाणीं छापलां. ताचें भायलें कव्हर बरोवप्यान स्वता चित्रायलां आनी फाटले वटेन ताची वळख आसा. पुस्तकाक 104 पानां आसात आनी ताचें मोल 200 रुपया आसा. ‘सोरपोतॅल’ पुस्तका खातीर आनी ताच्या सगळ्या साहित्या खातीर इस्तेवीसाक परबीं.
फाटभूंय
एक-एक बरोवपी पुस्तक छापूंक वा तांतूंत कितें-कितें घालचें हें येवजूंक वेळ घेता आनी आपली साहित्यकृती उजवाडा हाडटा. पियो बाबानूय हें पुस्तक उजवाडा हाडटना आपल्या आवय- बापायच्या लग्नीक जिविताचे पन्नास वर्सांचे समारंभणेची तयारी चलतना आपल्या कथां झेल्याचीय तयारी सुरू केली. जानेराची 23 तारीख हे खातीर ताणें ह्या पुस्तकांत 23 कथा घाल्यो आनी तांकांच त्यो अर्पण केल्यो. तर ह्या पुस्तकाक नांव ‘सोरपोतॅल’ कित्याक पडलें? बरोवपी पियो म्हणटा, “आज खंयचेंच फुंगसांव वा समारंभ ‘सोरपोतॅल’ मेजार आसले बगर सोभून वचना. सोरपोतॅल मेजार दिसल्यार, जेवणाची रूच वाडटा आनी बशेंत घेतिल्लें जेवणूय रोखडेंच पोटांत वता. ‘सोरपोतॅल’ तयार करूंक जायत्यां वस्तुंचो वापर करतात, जशें दुकराचें काळीज, जीब, मास आदी आनी तांचे सांगाता कालाफुरां तिकी, आलें, लसूण, मिरयां, जिरें, हळद आदी. आनी हें सोरपोतॅल जितलें चड दीस दवरतात, तितली ताची रूच वाडटा. तशेंच कितें ह्या पुस्तकांत म्हजो प्रयत्न जाल्लो आसा… हांवें तयार केल्लें ‘सोरपोतॅल’ तुमकां आवडलां जाल्यार, ताची आमटाण-तिकसाण दुसऱ्यांकूय दिवंची. अशे तरेन, कोंकणीचो मोग सगळ्यांच्या, अदीक करून भुरग्यांच्या आनी तरनाट्यांच्या काळजांत तिगून उरचो आनी वाडचो. हीच म्हजी आशा आनी अपेक्षा.”
पुस्तकाचो गाभो
‘सोरपोतॅल’ पुस्तकांत सगळ्यो मेळून 23 कथा आसात. कथांचो आकार इल्लो ल्हान आसा पूण त्यो वाचनीय आसात. पयलीच कथा आसा ‘विस्वासघात’. मॅरलीन एका स्कुलांत टँपररी टिचर म्हण नोकरेक लागता. आपल्या वर्गांतल्या भुरग्यांचें निरिक्षण केले उपरांत ताका दिसता त्या भुरग्यांक रेमेडियल वर्गाची गरज आसा. प्रिंसीपलाची परवानगी घेवन तें वर्ग सुरू करता आनी भुरग्यांचो बरो रिजल्ट हाडटा. ताचो काळ सोंपतच नोकरी सुट्टा पूण थोड्या दिसांनी त्याच स्कुलांत पर्मनँट नोकरी येता पूण मॅरलीनाक ती मेळना. प्रिंसीपल म्हणटा तें मेनेजमँट डिसीजन आनी ताचो विस्वासघात जाता.
“बरें आसल्यार मनशाचें मन, ताका देव दिता धन. तुजे पोतीनीक नोकरी करची खोशी आसा जाल्यार, हांव ताका नोकरी दितां. मागीर जडिल्ली जोड घेवन तुमच्यान सांगातान संवसार करूंक जाता.” हीं ‘सर्कस’ हे कथेंतलीं एका धंदेकाराचीं उतरां. ताणें प्राविणाचे घरकार्नीक आपल्याच घरांत कामांक दवरली आनी तिचो फायदो काडलो. ताच्याच भाड्याच्या घरांत रावतल्या प्राविणाक घरांतलो भायर काडीत हे भिरांतीन आपले घरकार्निची सर्कस तो पळेत रावलो.
‘गुलाम’ हे कथेंत एका बेबद्याचें जिवीत चित्रायलां. सोऱ्यान आपणाक गुलाम केला अशें सायमन चिंतता. अशें जावंक तोच कारण आसता. कोणाचें सांगल्यार आयकना आनी निमाणें ताच्यो दोनूय किडण्यो इबाडले उपरांत आपणाकूच मरूंक सोडचे शिवाय ताचे कडें उपाय नासता. पूण ताणें अशें कित्याक केलें, ह्या ताच्या घरकार्निच्या प्रस्नाक जाप दिवंक सायमन खंय आसा?
आनीक एके कथेंत, “एकदां निवडून येतच करण्यांनी समाजसेवकाचो बिल्लो कोणशाक मारून ते सगळे आपसेवकाचो बिल्लो घालून भोंवतात आनी नेट मारतात.” हीं ‘समाजसेवक’ कथेंतलीं उतरां. राजकारणी कशे वागतात ताचें बेस-बरें चित्रण बरोवप्यान दाखयलां. असल्यो आनी विवीध विशयांचेर आधारीत रुचीक कथा ह्या झेल्यांत वाचूंक मेळटात. ह्या कथांनी बरोवप्याची निरीक्षण शक्त जाणवता.
ऑपारी
‘अरण्यांत ताळो आर्डप’, ‘जुदासा भशेन विस्वास-घातकी जावप’, ‘कायलींतलें उसळून उज्यांत पडप’, ‘साकर पडूं रे तुज्या तोंडांत’, ‘रंगीत आनी रसरशीत पर्मळ दितल्या गुलाबार तो गांजील मूस केन्ना बसलो आनी गोड गोड म्हंव चाकून केन्ना थंयचो नांच जालो’ हे सारक्यो ऑपारी बरोवप्यान वापरल्यात.
प्रस्तावनेंतले उल्हास
पुस्तकाक प्रस्तावना बरोवपी पाद्र उबाल्दो फेर्नांडीस आपल्या वजनदार उतरांनी म्हणटा, “शितळ उदकाची झर व्हांवत आसता कित्याक उदक तिचें धांवत रावता, समेस्तांचीय तान मारता, उदक पियेतल्याक धादोस करता. पियो इस्तेवीस बाबाचें पेन एक व्हांवती झरूच, ती कशीच थारना आनीक-आनीक रुचिचीं बरपां उजवाडायता. कोंकणी वाचप्यांक धादोसकाय भोगता.”
पुस्तकांतली भास
पियो इस्तेवीस हाणें जायत्यो कथा बरयल्यात. ताची भास सादी आनी सामान्य वाचप्यांक आडखळ करिनां तसली. ह्या पुस्तकांतूय ताणें आपली भास-सुडसुडाय सांबाळ्ळ्या.
सोंपयतना…
कथा म्हणल्यार कल्पनीक विचार, पूण तो खंय तरी वास्तवांत आयिल्लो आसता. कोणाच्या तरी जिणेची ती घडणूक आसूंक शकता. ह्या संवसारांत कोट्यांनी लोक जियेतात आनी दर एकल्या कडें एक-एकूच न्हय तर कितल्योच कथा आसतात. जेन्ना एक कथा वाचतकच ताका दिसता ही आपल्या जिवनांतली घडणी म्हण, तेन्नां कथेचें सार्थक जाता. पियो बाबानूय खंय ना खंय पळेवन वा आयकून ह्यो कथा घडल्यात, तातूंतलीं व्यक्तिचित्रणां कोणाकूय लागलीं जाल्यार मुदयेर थीक बसलें म्हणचें पडटलें. पियो बाबान कथा बरयत रावचें आनी कोंकणी भास गिरेस्त करीत रावचें. ताका सगळें यश आवंडेतां.
– विन्सी क्वाद्रूस,
९८२२५८७४९८
खिणाखिणाक ताज्यो घडणुको आनी तुमचे कडेन संबंदीत दरेक खबर मेळयात एका क्लिकाचेर! फेसबूक, ट्विटराचेर आमकां फॉलो करात आनी व्हाट्सएप सबस्क्रायब करपाक विसरूं नाकात.
