सैमीक रंग परबांचो गोफ: शिरवाण

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

भारतीय पंचांगा प्रमाण शिरवाण म्हयनो हो वर्साचो सगल्यांत पवित्र, सजीव आनी सांस्कृतीक नदरेन गिरेस्त म्हयनो मानतात.आषाढ सोंपता आनी शिरवाण सुरू जाता तसो सैम स्वताक सजयता. पावसांत संतृप्त जाल्ली धर्तरी, पाचव्याचार रुखामळांत व्यापिल्ली दोंगर आनी देगणां, व्हांवपी झरे आनी सतत रकपी पावस मनांत चैतन्याची निर्मणी करतात म्हूण शिरवाण हो फक्त एक ऋतू न्हय, तो एक अणभव. शिरवणा ही सैमाची सगल्यांत बरी निर्मिती. हो म्हयनो पाचव्या रंगान भरिल्लो, ताजीं तन्नी पानां, फुलां, बहर आयिल्लीं पिकां, आनी निवळ शितळ हवामानाक लागून सैमांत सजिवता जाणवता.
मळबांत गडगडपी मेघ, केन्ना काळ्या कुपां आडसून अदीं मदीं सूर्य दर्शन दिता तेन्ना मनाक नवी आस्त मेळटा. दोंगरांतल्यान सकयल व्हांवपी उदकाचे व्हाळ, शेतांत धोलपी पाचवेंचार भातां शेत आनी तणा वयल्यान उडपी उदकाचे थेंब हे सगलें दृश्य चित्रकाराच्या कॅनव्हासांतल्यान भायर सरलां अशें दिसता. ह्या काळांत वातावरणांत दमटसाण आनी हवामान मातशें थंड आशिल्ल्यान शारिरीक आनी मानसीक शांती मेळटा. अशा सैममोगी वातावरणांत मन चड संवेदनशील जाता आनी मनीस चड भावनीक आनी विचारशील जाता.
शिरवाण म्हयन्याचें आनीक एक खाशेलेंपण म्हळ्यार वेगळे वेगळे उत्सव आनी परबो. ह्या म्हयन्याच्या दर सप्तकांतल्या दर दिसा, कसलो तरी उत्सव वा परब आसता. ते धर्मीक आनी समाजीक आनी संस्कृतीक नदरेनय खूब म्हत्वाचें. शिरवणाच्या शुध्दपंचमीक नागपंचम मनयतात. शेतवडी कडेन संबंदीत आशिल्लो सोरोप शेतकाराचो इश्ट ताची पुजा करून उपकार मानतात. सुतां पुनव वा रक्षाबंधन भावपणाची परब. भयणी आपल्या भावांच्या हाताचेर राखी बांदून आपल्या दीर्घायुश्य संरक्षणाची प्रार्थना करतात. नात्यांतल्या आत्मीयतायेचें आनी मोगाचें प्रतीक आशिल्ली परब म्हणल्यार रक्षाबंधन तेच दिसा नुस्तेकार समाज फुडलो नुस्तेमारीचो हंगाम बरो जावचो, दर्याक होरावन नाल्ल ओंपून नुस्तें पागोवंक सुरवात करतात.
धंयाहांडो हो कृष्ण जल्माष्टमी कडेन संबंदीत आशिल्लो उत्सव. हातूंत श्रीकृष्णान गोकुळांतल्यान लोणी चोरपाचें प्रतीक म्हणून धंयाहांडो फोडटात. ही परब म्हणल्यार तरणाट्यांच्या उमेदीची आनी संघभावनेची एक व्हड देख. हे सगले उत्सव शिरवाण म्हयन्याक सांस्कृतीक उत्सवांनी सजयतात. धर्मीक नदरेनय श्रावण म्हयन्याक चड म्हत्व आसा. ह्या म्हयन्यांत शिवाची खाशेली पुजा करतात. सोमाराचें व्रत, अभिषेक, रुद्रपाठ, महादेवाच्या देवळांनी भक्तांची गर्दी हीं सगलीं श्रध्देचीं प्रतिकां.
शिवभक्तां खातीर श्रावण हो परम भक्तीचो काळ. “ॐ नमः शिवाय” चें जप, देवळाच्यो घांटयो वाजप, बेला पानांनी सजयिल्लो पिंड, उदका अर्पण सुवाळो हें सगलें भक्तां खातीर भावनांच्या सागरान भरिल्लें आसा.
श्रावणांत उपासाची परंपरा आसा. ह्या म्हयन्यांत मांसाहारी अन्न, कांदो आनी लसणीचो आस्पाव आशिल्ले जिन्नस खावचे मुजरत टाळून सात्वीक आहार घेतात. ह्या काळांत जड जेवण टाळप, कुडीक विसव दिवप, मन शांत दवरप ह्यो गजाली आयुर्वेदा कडेनय संबंदीत आसात. हंगामा प्रमाण जेवल्यार भलायकेचे फायदे जातात. कविता, चित्रकला, नाच, संगीत शिरवणाची सोबीतकाय ह्या सगल्या कलेंतल्यान अणभवूंक मेळटा. साहित्यांत शिरवाण म्हयन्याक अज्रीव सुवात आसा. शिरवाण सैमाक, भक्ती, सोबीतकाय आनी मोगाक लागीं हाडटा. शिरवाण शांती, एक गूढ आनी एक तीव्र उर्जा आमकां अंतर्मूख करून मनांक ओलसाण दिता, पावसांत आमचे विचार भिजयत एक नवी उमेद निर्माण करता.
आयच्या धांवपळीच्या जिवितांत, ह्या हंगामाची सोबीतकायेची, परबांची उमेद, आनी नात्यांचो उबदारपण अणभवप म्हळ्यार खऱ्या अर्थान जिविताचीं मुल्यां सांबाळप. देखूनच शिरवाण हें फकत पावसाचें कवन वा गीत न्हय, तर जिणेच्या सुरीळ संगिताचें एक सोबीत चक्र.

सुदिन वि. कुर्डीकार.
8275425404