सूख – दुख्ख

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

जि णेंत सूख-दुख्खाचे प्रसंग हें दर एकल्याच्या वांट्याक येतात. मागीर तो कोणूय आसूं. गिरेस्त वा गरीब, ल्हान आसूं वा व्हड. सूख-दुख्ख हें जात-पात, रंग-रूप, उच्च-नीच, गरीब- गिरेस्त पळोवन कोणाचें जिणेंत येना. सूख – दुख्ख हें जिणेचेंच एक अांग जावन आसा. सूख-दुख्ख म्हणल्यारूच एक पुराय जीण. ताचे बगर जीण पुराय जायना. जिणेंत दुख्ख नासतना दुख्ख म्हणल्यार कितें तें कळना आनी सूख नासतना सूख म्हणल्यार कितें तें कळना. सूख आनी दुख्ख हीं एकाच नाण्याच्यो दोन बाजू आसतात. जिणेचे वाटेर फुलांच न्हय, तर दुख्खांचे कांटे आसतात. ते कांटे कुशीक करून आमी मुखार वचूंक जाय. अशा दोनूय परिस्थितीक तोंड दिवंक नाशिल्लो कोणूच संवसारांत नासतलो अशें जावंकूच शकना.
सुखी प्रसंगांत सुखाची जाणविकाय करपाक, खोशी उक्तावपाक आमकां इश्ट, नातेंदार, आमच्या लोकांची गरज आसता. तेच भशेन दुख्खाच्या वेळार मनशांक काळजाक हळुवार करपाक, काळजांतलें दुख्ख उक्तें करपाक संस्कारान भरिल्ल्या मनशांची गरज आसता. दर एकल्याक आपल्या जिवितांत कोण तरी आसचें अशें दिसता, जाका तांकां आपलीं भावनां उक्तावपाक मेकळीक मेळटा. पूण अशे लोक सगल्यांक मेळनात. कांय जाण अशेय आसतात, आमी जें करतात तें सामकें बरोबर अशें तांकां दिसता. कांय जाण आपूण बरोबर आसा हें सिद्ध करपाक लागतात, जशें तांच्या हातान केन्नाच काय वायट घडना. कांय जाण आपूण कितें तरी चुकीचें करता हाची जाणविकाय आसून लेगीत आपली चूक मान्य करपाक केन्नाच तयार आसनात. आयच्या संवसारांत फक्त आपल्याच संवसारांत आपूण बरो म्हूण सिद्ध करपाचो पुराय यत्न करपी काय लोक दिश्टी पडटात.
कांय लोक स्वताच्या सुवार्थाक लागून हेरांक समजून घेवप सोडून दितत, हेरांचो विचार लेगीत करिनात. पूण हें सगलें करतना हेरांचें कितें? आमी दुसऱ्यांच्या दोळ्यां मुखार दुसऱ्यांक आनीक सकयल दवरपाचो यत्न करतात. तांचे कितें? खरेंच दुसरो मनीस वायट आसल्यार! दुसरी गजाल. पूण मुखार आशिल्लो मनीस बरो आसून लेगीत दुसऱ्याचे नदरेंत कोणाकूय सकयल उडोवप ताका वायट थारावपाचो यत्न करप कितले मेरेन बरोबर? तशें करप बरोबर? कोणेंय केन्ना तशें करचें? मनीसपणाक तें फावता व्हय? ह्या प्रस्नाच्यो जापो मेळप खूब कठीण. पूण लोक अशें कित्याक वागतात? अशा प्रस्नांची जाप समजूंक शकना. ‘दांत खावपाचे वेगळे आनी दांत दाखोवपाचे वेगळे’ म्हणटात हें खरें आसलें तरी लोक अशें कित्याक वागतात असो एकूच प्रस्न आसा? दुसऱ्यांक दुखोवन तांकां कितें मेळटा? अशा घाणेरड्या जिणेचो अर्थ कितें… दुसऱ्यां मुखार स्वताक बरें दाखोवचेंच आसा जाल्यार मागीर स्वताच्या बऱ्या गुणांनी बरें जावचें!
फक्त स्वताक बरे सिद्ध करपा खातीर दुसऱ्यांक उणाक लेखप कित्याक…? नातें अशें आसता, तें तिगून उरल्यारूच तें तिगता. जल्म-मरण मनशाक फक्त एकदांच मेळटा. शेवटाक सगल्यांक एक दीस वच्चें पडटा. म्हणल्यार आमी जो मेरेन आसात तो मेरेन आमी स्वताचेर खुशाल आसूंक जाय आनी हेरांकय खोशी करपाचो यत्न करूक जाय. कोणाच्या भावनां कडेन केन्नाच खेळूंक जायना. जरी खरें सांगून कोणाचें काळीज दुख्खी जालें तरी फावता. पूण फट उलोवन कोणाकूच खोशी करपाचो यत्न केन्नाच करचो न्हय.
{ जखमी करपी विसरता पूण जखमी जाल्लो केन्नाच विसरना! ताचे कितें…..? }
निर्मात्यान दिल्लें सोबीत दान म्हळ्यार जिवीत, जल्म फक्त एकदांच मेळटा. एक दीस सगल्यांक वचचें पडटा. जिवीत खूब सोबीत आसा तें आनीक सोबीत करपाचो यत्न करुंया…. मोगान वागपाक शिकुया…. दुसऱ्यांक आदार दिवया… दुसऱ्यांक मोगान वागोवया. दयाळ जावन दुसऱ्याचीं काळजां जिखपाचो यत्न करुंया. स्वता खोशयेन जगुया….. दुसऱ्यांक सुखान जगूंक दिवया…. दुसऱ्यांक खूश करपाक जर तुका जमना जाल्यार, तुका दुसऱ्यांक दुखोवपाचो कसलोच अधिकार ना. स्वताक लागून केन्ना कोणाक त्रास जावचो न्हय हाची दरएकल्यांन जतनाय घेवची. देवान आमकां मनीस रुपांत घातला. मनशाक फावो सारके आमी काम करूंक जाय. मनशान मनशा सारके वागूंक जाय.