सुवार्थ

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

अशे लोक दुसऱ्यांक स्वताचे निर्णय घेवपाक पटोवपाचो यत्न करतात, पूण दुसऱ्यांच्या भावनांची, लुकसाणाची वा कश्टाची तांकां कांयच पर्वा आसना.

मोग, सोबितकाय, परोपकार, सहानुभूती ह्या सारक्या गुणां वांगडाच मनशाच्या मनांत सुवार्थ, मत्सर हे गुण आसात. मनशान आपल्यो गरजो, सुरक्षीतताय वा उदरगत साध्य करपाचो यत्न करप हें सामान्य; पूण तो यत्न जेन्ना दुसऱ्याच्या हक्काचेर अतिक्रमण करपाचे पातळेचेर पावता, तांच्या भावनांक पांयां खाला माड्डूवपाचो आपल्या भोंवतणच्या सगळ्यांक आपल्या फायद्या खातीर वापरपाचे पातळेचेर पावता तेन्ना समाज ताका सुवार्थी मानतात.
कुटुंबांत, संबंदांत, इश्टागतींत, कामाच्या सुवातेर आनी समाजीक संवादांत दर एका गटांत सुवार्थी लोक अस्तित्वांत आसतात: ‘हांव’ हें उतर सगळ्यांत व्हडलें आनी हेर सगळें दुय्यम अशें तुमकां सुवार्थी मनश्याले वागणुकेंत सदांच जाणवता. सुवार्थी मनशाचे वागणुकेची बुन्याद स्वताक केंद्रस्थानी दवरपाचेर आदारिल्ली आसता. अशा लोकांक सदांच दिसता की संवसारान तांचीं गरजो वळखून घेवच्यो, तांची अपेक्षा पुराय करची. खंयच्याय नात्यांत दिवपा परस घेवपाक चड म्हत्व दितात. सुवार्थी मनश्यान केल्ली मजतय निखलास बिनशर्त आसना. तांच्या मनांत सदांच बदलाक कितें तरी घेवपाचो विचार आसता. केन्ना केन्ना ते इतले कुशळटायेन वागतात की तांगेलो मजत करपा फाटलो हेत समजना. कांय जाण दुसऱ्या मनशाक भावनीक रितीन गुंतोवन आपलो सुवार्थ लिपयतात. ते गोड उलयतात, दयाळपणान वागतात गरजो पुराय जायसर तोंडार हुस्को दाखयतात.
गरज सोंपतकच तेच लोक अचकीत आडनदर करतात. सुवार्थाचे परिणाम पयलीं नात्यांत दिसतात. इश्टागतींत जेन्ना एक मनीस सातत्यान यत्न करुन यश, बळगें जोडटा आनी दुसरो ताचो फायदो घेता तेन्ना विस्वासांत फुट पडटा. सुवार्थी मनीस गरजे पुरतो दुसऱ्यां कडेन लागींचो संबंद तयार करता; सुवार्थ सादयले उपरांत तोच मनीस आदलो भावनीक संबंद न्हयकारता आनी फुडल्या फायद्या कडेन वता. हाका लागून दुसऱ्याच्या मनांत निर्शेलेंपण, विश्वासघात, स्वताक दोश दिवपाची भावना निर्माण जाता.
कुटुंबा भितर लेगीत अशे लोक दुसऱ्यांक स्वताचे निर्णय घेवपाक पटोवपाचो यत्न करतात, पूण दुसऱ्यांच्या भावनांची, लुकसाणाची वा कश्टाची तांकां कांयच पर्वा आसना. संबंदांत संवाद, समजूत आनी धीर गरजेचो आसता; पूण सुवार्थी मनशाक ह्या गुणाचें मोल नाशिल्यान ताका सगळें आपले सोयी प्रमाण घडूंक जाय अशें दिसता.
कामाच्या मळार साबार सुवार्थी मनीस आसतात. अशा लोकांक संघटनात्मक भावना, सहकार वा सामुहीक येसस्वीपणाची पर्वा आसना. स्वताचो फायदो, पद, प्रतिश्ठा वा फायदो मेळोवपाचें साधन म्हणून ते दुसऱ्यांचो उपेग करतात. कांय जाण दुसऱ्याच्या वावराचें स्त्रय घेवपाक लेगीत फाटीं सरनात. अशे वागणुकेंतल्यान सहकाऱ्यां मदीं असुरक्षीतताय निर्माण जावन विस्वास उणो जाता. फुडारपणाच्या भुमिकेंत सुवार्थी मनीस पुराय पंगडाक चुकीचे दिकेन व्हरूंक शकता, कारण तांचें एकूच ध्येय म्हणल्यार स्वताची नामना वा सत्ता. ताका लागून जायते शिकिल्ले आनी प्रतिभावान लोक निराश जातात. तांची तांक दामून उडयतात.
सुवार्थाचो सगळ्यांत व्हडलो धोको म्हणल्यार ताका लागून समाजांतली मुळ वेवस्था ल्हव ल्हव दुबळी जाता. दुसऱ्याच्या भुजार हात दवरून जगपाचो विचार जेन्ना निमण्या पोंतार पावता तेन्ना परस्पर सहकार्याच्यो, संवेदनशीलताय आनी विस्वास ह्यो समाजीक संबंदाच्यो वण्टी कुसकुसपाक लागतात. समाज फकत साधनसंपत्तीचेर न्हय, तर मनशाच्या मुल्यांचेरूय चलता. समाज समजूत, परस्पर सहाय्य, समता आनी न्याय ह्या खांब्यांचेर उबो रावता. सुवार्थी प्रवृत्ती वाडटा तेन्ना लोक एकामेकां पासून पयस वचपाक लागतात आनी निमाणें सगळेच आपल्याच चवकटींत बंद जातात. अशे परिस्थितींत समाजांतली सुरक्षेची भावना उणी जाता. विसंगती, सर्त आनी अविश्वास वाडटा. पूण सुवार्थ नकारात्मक आसता अशें न्हय. मनशान स्वता खातीर ध्येय थारावप, प्रगती खातीर यत्न करपआनी स्वताच्या बऱ्यापणा खातीर
जागृत रावप हें स्वाभावीक. पूण हो सुवार्थ ‘दुसऱ्यांक दुखोवन स्वताक सुख मेळोवप’ ह्या पांवड्यार वचूंक फावना. सुवार्थ आनी दुसऱ्याचें हित हांचे मदीं समतोल दवरप हें बुद्धीचें लक्षण.
जायते फावटीं सुवार्थी लोक आपूण श्रेश्ठ आनी आपली वागणूक बरोबर अशें मानतात; पूण ह्या समजुतीक लागून ते स्वताची तपासणी टाळटात. मनीस कांय चुको करता, पूण त्यो चुको मान्य करपाक शिकयल्यारूच तो वाडटा. सुवार्थी प्रवृत्ती बदलपाक आत्मजागृताय खूब म्हत्वाची. सुवार्थी लोक एका समाजांत घात करतात, पूण बुद्धीय वाडयतात. तांचे वागणुकेंतल्यान खंयचे संबंद खऱ्या अर्थान आमचे कडेन आसात, आनी खंयचे फायद्याचे संबंदीत आसात हें समजून घेवपाक आदार करता. ते आमकां शिमो थारावपाक शिकयतात. ते आमकां आमची मोल वळखुपाक लायतात. देखूनच सुवार्थी मनशांचें अस्तित्व टाळूंक मेळना तरी तांचे कडेन वेव्हार करतना जतनाय घेवप म्हत्वाचें. आमची मजत बिनशर्त आसूं येता, पूण ताचो अर्थ आमी आमचो आत्मसम्मान सोडचो वा परत परत वापरूंक दिवचो असो न्हय. नात्यांत दिवप गरजेचें, पूण स्वताची मोल वळखप तितलेंच म्हत्वाचें.
सुवार्थ ही मनशाच्या मनाची एक काळी बाजू, पूण ताचेर मात करूं येता. भावनीक शिक्षण, मुल्यांविशीं जागृताय, सहानुभूती शिकोवप आनी कुटुंबांतली संवेदनशीलताय भुरग्यां मदीं परोपकाराची भावना निर्माण करुंक जाय. समाजान परस्पर सहकार्याचें म्हत्व वाडयलें जाल्यार अशी प्रवृत्ती उणी जावंक शकता. खरेंच मनशाच्या जिविताचो खरो अर्थ फकत आदार घेवपांत न्हय, तर आदार दिवपांत आसता. मनश्यान मात्शें उणें ‘हांव’ आनी चड ‘आमी’ म्हणून जियेलो जाल्यार जिवीत चड मोगाळ आसतलें हातूंत दुबाव ना.

सुदिन वि. कुर्डीकार
8275425404