साहित्यांतल्यान मानवी मुल्यां सांबाळुया, समाजाक मनीसपणाचो मार्ग दाखोवया

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

युवा संमेलनांतल्यानूच हांव घडलें हें सांगपाक म्हाका अभिमान भोगता. युवा कोंकणी साहित्य संमेलनाचो ‘प्रोडक्ट’ म्हण मुखार आयिल्ल्याक, आयज संमेलनाच्या अध्यक्षपदाचो मान दिलो. युवा कोंकणी साहित्य संमेलन रुप्या महोत्सवी वर्षांत पावल घालतना संमेलनान जोडिल्लें हें एक जैत अशें हांव म्हणन. युवा कोंकणी साहित्य संमेलन म्हणल्यार कोंकणी साहित्याचो फुडार सुगूर करपाचे नदरेन उबारिल्लें एक म्हत्वाचें पावल. सुरवातेच्या संमेलनांनी सर्तक म्हण वांटेकार जाल्ले तरणाटे आयज आपलें साहित्यीक मळ वेंचून काडून आपले परीन भेस बरें योगदान दितात हें तोखणायेचें आसा.
युवा कोंकणी बरोवपी एकठांय येवचे
पयल्या संमेलनाचें मुळावण घालपी केपेंच्या सरकारी महाविद्याल्यान दुसरे फावट 11 व्या युवा संमेलनाची जबाबदारी स्विकारली. तेन्ना कांय बदल संमेलनाच्या आयोजनांत हाडले. पयलेच फावट गोंयां भायले युवा बरोवपी संमेलनांत वांटेकार जाले. आतांय मंगळूरचे तरणाटे बरोवपी सभाघरांत उपस्थीत आसात. हांव तांकां परत एक फावट खाशेलो येवकार दितां. युवा संमेलना वरवीं वेगवेगळ्या राज्यांतलो युवा कोंकणी बरोवपी एकठांय येवचो. भुगोलीक शिमेन पयस जाल्लो कोंकणी तरणाटो युवा संमेलनाच्या निमित्तान ‘कोंकणी’ वरवीं एकठांय जांवचो.
‘मिनी संमेलनां’ जावचीं
संमेलनांतल्या सर्ती खातीर येवपी साहित्य निवळावन येवचें हे खातीर संमेलना पयलीं कार्यशाळा घेवची सुरवात, 11 व्या संमेलना सावन जाली आनी ताचो फायदो युवा बरोवप्यांक जालो. कार्यशाळा आनी संमेलन आनी तांचे मदीं संमेलनाचो विस्तार म्हण मिनी संमेलनां घडोवन हाडपाचे नदरेन फुडाराक विचार जावप गरजेचें दिसता. आनी अशीं मिनी संमेलनां गांवां गांवांनी जावचीं जाचो फायदो गांवांतल्या युवा बरोवप्यांक जातलो. गांवा कडल्यान शाराची वाट धरपाचे हे धांवपळींत अजूनय गांवांत आशिल्लो, गांवजीण जगपी, गांवांतल्या युवा बरोवप्याचें ‘गांवमन’ ताचे लिखणेंतल्यान उक्तें जातलें.
म्हालगड्यांचें मार्गदर्शन मेळाचें
साहित्य रचनेचे गूण आशिल्ल्या युवा बरोवप्यांक योग्य वेळार योग्य मार्गदर्शन मेळ्यार ते कोंकणी साहित्याच्या दर्यांत सुगूर उरपा सारकें साहित्य निर्मूक शकतात. अशा तरणाट्यांक आमच्या म्हालगड्या साहित्यीकां कडल्यान सतत मार्गदर्शन मेळोवपाची गरज आसा. संमेलनांत वांटेकार जावपी अश्या तरणाट्या बरोवप्यांचो विचार करून, तांकां तांची स्वताची वाट मेळ मेरेन मार्गदर्शनाचो हात दिवपाची जबाबदारी म्हालगड्या साहित्यीकांनी घेवची. ते वरवीं कोंकणी बरोवप्यांची नवी पिळगी सक्षम करपाचो वावर जातलो.
इनामां मेळिल्ल्यांक संदी मेळच्यो
फकत इनामां खातीर बरोवप जाल्लें आमकां नाका. तरीय इनामां भुरग्यांची उमेद वाडयतात आनी अखेर बरें आसा तें इनामाक पात्र थारता. युवा साहित्य संमेलनांतल्या सर्तीनी इनामां जोडपी युवा बरोवप्यांक साहित्य अकादेमीच्या आनी हेर साहित्यीक संस्थांच्या येवजणेचो लाव करून दिवचो. गोंयां भायर जावपी भारतीय भासांच्या युवा साहित्यीक मेळाव्यांक वांटेकार जावपाची संद तांकां दिवची. युवा बरोवप्यां खातीर आशिल्ल्या प्रवास येवजण्यांचो तांकां फायदो करून दिवचो, जे वरवीं हेर भासांतल्या युवा बरोवप्यां कडेन तांची वळख जातली. चर्चा, विचारांचें देवण – घेवण जांवक शकतलें आनी साहित्याचे वाटेवयलो तांचो फुडलो प्रवासूय फुलतलो.
कार्यशाळा म्हत्वाच्यो
संमेलनाच्या दुसऱ्या दिसा जावपी मार्गदर्शनाच्यो कार्यशाळा खूब म्हत्वाच्यो. ह्याच कार्यशाळेंत मेळिल्ल्या मार्गदर्शना वरवीं म्हज्या कथा लेखनाक नवी दिशा मेळ्ळी. संमेलनांत वांटेकार जाल्ल्या दर एका युवा बरोवप्यान कार्यशाळेंतलें मार्गदर्शन गांभियन घेवचें. मार्गदर्शकां कडल्यान मेळिल्ल्यो सुचोवण्यो लक्षांत घेवन तुमचें बरप निवळावपाचो आनी सुदारपाचो यत्न जावचो.
संमेलन विद्यार्थ्यां पुरतेंच उरचें न्हय
युवा संमेलन हें युवकांचें संमेलन. पूण फाटल्या कांय वर्सांचो विचार केल्यार संमेलनांत वांटेकार जावपी आनी सर्ती खातीर साहित्य धाडपी हो चडसो विद्यार्थीच आसता. महाविद्यालयांतल्यान, शिक्षणीक संस्थांतल्यान शिकून भायर सरिल्लो तरणाटो संमेलनाच्या माटवांत येवपाक जाय. शिकता आसतना सर्तीखातीर वा हेर साहित्यीक उपक्रमा खातीर बरोवपी विद्यार्थी शिकून भायर सरतकच तश्यो संदी मेळूंक नाशिल्ल्यान लेखन सोडून दिता. अशे तरणाटे संमेलनांत वांटेकार जातले हाचो यत्न दर वर्सा आयोजकां वरवीं जावपाक जाय.
खास युवा बरोवप्यां खातीर नेमाळें
युवा बरोवप्यांच्या लेखनाक सातत्य उरचें ह्या उद्देश्यान खासा युवा बरोवप्यां खातीर एक कोंकणी नेमाळ्याची गरज दिसता. युवा बरोवप्याचें लेखन फकत सर्तीपुरतेंच जांवचें ही. नेमान बरोवपाक तांकां उर्बा मेळची ते नदरेन असो यत्न जावपाची गरज आसा. नेमाळें सुरू करून तें चलोवप तशी सहज आनी सोपी गजाल नासली तरी कोंकणी मनशाक शक्य ना अशेंय कांय ना. फुडल्या वर्सा 25 वें युवा कोंकणी साहित्य संमेलन घडोवन हाडटना ताची सुरवात जांव येता.
हेर मळारूय वावर जावचो
संमेलनाच्या सभाघरांत युवा बरोवप्यां वांगडाच आस्वादक म्हणून आयिल्ले साबार तरनाटे आनी विद्यार्थी आसात. सतत मार्गदर्शन आनी सातत्य हे वरवीं लेखन कलेचे गूण विकसीत करूंक येत हें खरें आसलें तरीय लेखनाचे गूण जल्मजात आसतात हें आमी मानतात. सर्जनशील बरप करूंक शकना अश्या कोंकणी तरणाट्यांनी कोंकणीचो अणकार, लिपयांतर, व्याकरण आनी शिक्षणीक संदर्भ ग्रंथ तयार करप असो वावर हातांत घेवचो. अणकार सारक्या मळार कुशळटाय आत्मसात करून कोंकणी साहित्य हेर भासांनी पावोवपाचो आनी हेर भाशांतलें साहित्य कोंकणींत हाडपाचो वावर करचो. फाटलीं कांय वर्सा हांव कोंकणी शिक्षिका म्हण वावुरतां. चड न्ही पूण थोड्या भोव प्रमाणांत के.जी ते पी.जी मेरेन कोंकणी शिकोवपाचो अणभव म्हाका आसा. शिक्षणाच्या वेग वेगळ्या पांवड्यार खास करून मुळाव्या आनी विद्यालयीन पांवड्यार कोंकणी विद्यार्थ्यां खातीर व्याकरण, उतरावळी म्हणीं, ओपारी, वाक्यप्रचार अश्या संदर्भांतलीं पुस्तकां तयार करपाचो वावर तरणाट्यांनी हातांत घेवचो.
आयज कोंकणी भाशा मंडळ आनी हेर संस्था हो वावर करीत आसात. तरणाट्यांनी ह्या वावराक हातभार लावचो. लिपयांतराचो वावर तरनाट्यांनी हातांत घेवचो. रोमी, कन्नड लिपयेंतलें साहित्य देवनागरी लिपयेंत हाडचें, जे वरवीं कोंकणी विद्यार्थी आनी अभ्यासकां मेरेन तें पावंक शकतलें. काळाची गरज वळखून, आमचे भाशेंचें हीत जाणून कोंकणी तरणाट्यांक आनी ते वरवीं कोंकणीचीं फुडली पिळगी एके लिपये वरवीं एका सुत्रांत बांदपाचो हावेस बाळगून, एक लिपी म्हणटना देवनागरी लिपी घेवन फुडें वतना रोमी, कन्नड, मल्याळम लिपयांतलो वावर देवनागरींत येवपाची गरज आसा.
टिकेंतल्यान दिका सोदुया
आमचें बरप सुदारपा खातीर बेधडक चुको दाखोवपी मार्गदर्शनाची गरज आसा. पूण आमकां चडशें ‘द बॅस्ट’ आयकून घेवपाची संवय जाल्ली आसता. पूण आमचो प्रवास बऱ्या मेरेन पावपा खातीर टिकात्मक मार्गदर्शन जाय. आमची चूक दाखयतात तेन्ना आमी ताचेर विचार करून ती सुदारपाचो यत्न करून टिकेंतल्यान दिका सोदूया. तिसऱ्या युवा कोंकणी साहित्य संमेलनाचे अध्यक्ष आनी म्हजे शिक्षक डॉ. पुर्णानंद च्यारी सरान आपल्या अध्यक्षीय उलोवपांत हे विशीं सागिल्लें आनी ‘तरणाट्यांनी टिकेन दिल्ले टिकेक येवकार दिवचो’ असो सल्लो तरणाट्यांक दिल्लो. आमी टिकेक भिवूया नाका आनी तोखणायेन अती फुलूया नाका. हांवें आयज जें बरयलां तें बऱ्यांतलें बरें आसा अशें आत्मसंतुश्ट जावया नाका. आयचे परस फाल्यांचें चड बरें जातलें हाचो यत्न करुयां.
वाचकांचो मान राखूया
वाचक लेखका खातीर आपलो वेळ दितात. ते खातीर वाचकांक बरें तें दिवप लेखकाचें कर्तव्य जावन आसा. आमच्या साहित्यांतल्यान समाजाक जागृत करतना एक सकारात्मक नदर दिवपाचो यत्न जांव दी. निमाणें सगळ्यांचें हीत सादप म्हणल्यार साहित्य हें आमी जाणांत. आपूण कितें तरी वेगळें, कोणेंच बरोवंक ना अशें बरयतलें असो उखलापो विचार घेवन आमच्या लेखणेची मर्यादा हुपूया नाका. आमची मानवीय मुल्यां आमी सांबाळुयां नात्यांची मान राखूया. समाजांतलीं शेणत वचपी निती- मुल्यां, समाजांतलीं विसंगीत, समाजांतलें वायट समाजा मुखार हाडटना, मनीसपणाचो मार्ग समाजाक दाखोवया. आमच्या बरपांतल्यान केन्नाय नकळत समाजांत वाद उप्रासप स्वभावीक आसा. पूण मुद्दाम वाद जावपा खातीर बरोवया नाका. लेखक ह्या नात्यान समाजा विशीं आशिल्ल्या जबाबदारेची जाणीव आमी सदांच दवरूया.
सामान्य वाचक वर्ग घडोवया
आयज कोंकणीचो वाचक हो चडसो विद्यार्थी, शिक्षक, अभ्यासक आनी लेखक हाचे पुरतोच उरला. हाचे भायर सामान्य वाचक वर्ग घडोवपाचे नदरेन आमचे यत्न जावं दी. सामान्यांचे प्रस्न, सामान्य तायेन आनी तांकां सहज समजतले अश्या सामान्य भाशेंत तांचे मुखार मांडुया. कोंकणी साहित्य सामान्य वाचकांक आपलेशें दिसतलें हाची जतनाय घेवया.
बरोवपाक विशय
तरणाट्या इश्टांनो, तुमच्या लेखनांतल्यान तरणाट्यांचे प्रस्त्र येवं दी. कोंकणी वाठाराचे प्रस्त्र येवं दी. आमच्या एकचाराची देख फुलूं दी. कोंकणी मनशाचो हावेस येवं दी. तुमी तंत्रगिन्यानाच्या युगांत जल्मल्ली युवा पिळगी. विज्ञान, तंत्र गिन्यान सारके विशय तांच्या ब-या वायट परिणामां सयत अभ्यासपूर्ण रितीन तुमच्या लेखणेतल्यान येवं दी. पुराण विशय आनी पुराण पात्रां विशीं नव्या संदर्भात लेखन जावं दी. कथा आसूं, कविता आसूं, निबंद, नाटक, परिक्षणां आसूं तुमचें एक मळ वेंचून काडात आनी जबाबदारेन तुमचें योगदान दीत रावात. आमकां पूर्ण वेळ लेखक जावप शक्य नासलें तरी आपूण लेखक आसा हाची जाणीव पूर्ण वेळ घेवन जगुया.
मिरोवप नाका बरोवप जाय
तरणाट्या बरोवप्यांनो, नाय म्हणटलें तरी आयज आमचें बरोवप उणें आनी मिरोवप चड जालां. एक कथा बरोवन आमी नामनेचे कथाकार जातात. कांय कविता छापून आयल्यो की आमी नामनेचे कवी जातात. एक पुस्तक उजवाडा येतकच आमी जेश्ठ लेखक जातात. आमी आत्मपरिक्षण करुया. अडेचें मिरोवपा परस निजाचें बरोवपाक म्हत्व दिवया. आमची मुळां जमनींत खोल रिगोवन मळब वेंगोवपाचो हावेस बाळगुवया.
सोंपयतना…
कोंकणीक पयलो ज्ञानपीठ मेळोवन दिवपी भौ. रवीन्द्रबाब केळेकार आनी लोककवी डॉ. मनोहरराय सरदेसाय हांचे जल्म शताब्दी वर्स आमी मनयतात. रवीन्द्रबाब ‘भौ- भाशीक भारतांत भाशेचें समाज शास्त्र’ हें पुस्तक सोंपयतना बरयतात, जो फुडारा खातीर वावुरता तो आयज फुडारांतूच जियेता.’ कोंकणी साहित्याचो दर्दी फुडाराक सांबाळपा खातीर आयज आमकां त्या कामांक लागचें पडटलें. इश्टांनो, कोंकणीक साहित्यीक भास म्हण साहित्य अकादमीची मान्यताय मेयळ्यार पन्नास वर्षां जातात. साहित्य मळाचेर आमचे भाशेन जोडिल्लें जैत निश्चितूच तोखणायेचें आसा. कवी डॉ. मनोहरराय सरदेसाय आपणाले एके कवितेंत म्हणटात,

‘सांगलें तें कळ्ळें
राखलें तें सरलें
वाटलें तें उरलें…’

होच विचार घेवन आमी फुडाराचीं पावलां मारूया. जय हिन्द, जय कोंकणी