भांगरभूंय | प्रतिनिधी
अादले सिनेमा पळोवप्यांक भाटकार, सावकार लोकांक कशे नाडटालें, तें खबर आसतलेंच. मुद्दलाचे 50 पटीन व्याज भरचें पडटालें. जमीन भाटकार जप्त करताले. तांच्या घरांत, शेतांत, भाटांत शेतकाराक फुकट वावर करचो पडटालो. वेठबिगारीची ही प्रथा अजून कांय कडेन आसा. कायद्यान बंदी आसली तरी. आखाती देशांनी असलीच कफाला नांवाची पद्दत आसा. सावदी अरेबियान 70 वर्सां उपरांत ती काल अधिकृत तरेन रद्द केल्या. हाचो कामगारांक फायदो जातलो. ही पद्दत ना करपाक जाय. खरें म्हणल्यार संयुक्त राष्ट्रांनी, म्हासत्तांनी तांकां तशें करपाक सांगूंक जाय. कामगारांक शिस्त आसचीच, पूण शिस्तीच्या नांवा खाला तांकां पिळप मनीसपणा भायलें.
कफालाचो अर्थ विदेशी कामगाराची रावपाची वेवस्था आनी कामाची जापसालदारकी आशिल्लो धनी वा पुरस्कर्तो. आखाती देशांतले लोक कश्टी. खाजूर, सुको मेवो हांचो वेपार करपी. मात थंय कच्चें तेल मेळपाक लागलें आनी रातयां भोवतेक देश गिरेस्त जाले. 1950 च्या दसकांत तर हो तेल उद्देग तेंगशेर पाविल्लो. लोकसंख्या उणी. काम करतलो कोण? मागीर विदेशी कामगार हाडचे अशें थारलें. तांचेर, तांच्या कामाचेर नदर दवरपाक कफाला प्रणाली तयार जाली.
आखाती देशांनी येवपी सगल्या कामगारांक कफाला बंधनकारक. त्या देशाचे कायदे, नेमूय लागू जातात. कामगार कसलें काम करतलो, कितलो वेळ? तो खंय रावतलो, ताचो पगार कितलो? हें सगलें ताचो धनी, कंपनी थारायता. ताच्या परवानगे बगर नोकरी बदलूंक मेळना, देश सोडपाक मेळना, इतलेंच न्हय, अधिकाऱ्यां कडेन कागाळ करपाक शकना. कांय कडेन कामगारांक उंट राखपाचें बी काम दिताले. पासपोर्ट काडून घेताले. हे संबंदीच्यो काणयो, खबरो सगल्यांनी आयकल्यात आसतल्यो. कामगार संघटणा आनी मनीस हक्क संघटणा फाटलीं बरींच वर्सां ताचे आड वावुरतात, मात तांकां येश मेळूंक नाशिल्लें. पर्शिया, अरेबियांतल्या साहित्यांत गुलामां विशीं वाचपाक मेळटा. तसलीच ही आधुनीक गुलामगिरी म्हणपाची.
कफाला रद्द जाल्ल्याची खबर भारता खातीर म्हत्वाची. कारण देड कोटींतले चडशे कामगार हे भारतांतले. उरिल्ले बांगलादेश, पाकिस्तान, नेपाळ, फिलिपीन्सांतले. आतां कफाला फक्त युएई, कुवेत, बाहरीन, लेबनाॅन, ओमान आनी जाॅर्डन ह्या देशांनी उरला.
कफाला खाला धनयान उणो पगार, वायट वागणूक, 18 वरां काम दिलें तरी ती नोकरी सोडून दुसरी नोकरी सोदपाक मेळनाशिल्ली. कारण तांकां कामाक लावपी, धनी हांची परवानगी घेवची पडटाली. परवानगे बगर नोकरी सोडली जाल्यार तो बेकायदेशीर नागरीक जातालो आनी ताका अटूकय जाताली. आखाती देशांतल्यो ख्यास्तीय कडक. कामगाराच्या भारतांतल्या घरांत कितें वायट घडल्यार ताका देश सोडपाक धनयाची परवानगी आनी एक्झीट व्हिसा घेवचो पडटालो. कांय धनी न्हयकार दिताले. नोकरेक लागलो काय धनी पासपोर्ट, वळखपत्र जप्त करताले. म्हणटकच कामगार हो कैदी कसो जालो. अर्थांत सगलेच धनी सावकार, भाटकारा भशेन वागनाशिल्ले, आतां ही पद्दत रद्द जाल्ल्यान धनयाची, तांकां नेमपी मनशाची परवानगी घेनासतना नोकरी बदलूंक मेळटली. देश सोडपाक एक्झीट व्हिसा वा धनयाची परवानगी नाका. नव्या कायद्या प्रमाण कामगारांक पगार मेळूंक ना, कामाचेर सतावणूक जाल्यार कायदेशीर मजत मेळटली. तांच्यो कागाळी सरकारा आयकतलें, न्याय करतलें. पगार, भत्ते बी लेखी स्वरुपांत सांगचें पडटलें.
सावदी अरेबिया आतां तेलाचेर अवलंबून रावप उणें करपाक सोदता. हेर देशांनी सावदींत गुंतवणूक करची म्हूण तांणी हे नवे रोजगार नेम लागू केल्यात. मात ताका थळाव्या ‘भाटकारां’ नी तेंको दिल्यारूच ते चालीक लागतले… तशें युवराजाक आव्हान दिवपाचें धाडस कोण करचो ना. सध्या तरी
अशेंच दिसता.
खिणाखिणाक ताज्यो घडणुको आनी तुमचे कडेन संबंदीत दरेक खबर मेळयात एका क्लिकाचेर! फेसबूक, ट्विटराचेर आमकां फॉलो करात आनी व्हाट्सएप सबस्क्रायब करपाक विसरूं नाकात.
