भांगरभूंय | प्रतिनिधी
दुनिया में जितनी लानतें (श्राप) हैं, भूक उनकी माँ है।, नामनेचे साहित्यीक सआदत अली मंटो हांचें हें वाक्य. मनीस कितेंय सोंसपाक शकता, मात ताका भूक सोंसपाक जायना. मनीस हो सगल्यांत बुद्दीमान प्राणी, ताका जर भूक सोंसना जाल्यार मोनजातीचें कितें? त्या बाबड्यां कडेन अन्न घेवपाक दुडू नासतात. तांच्या रानांनीय मनशान कांय दवरूंक ना. मागीर भुकेक लागून तीं लोकवस्तींत येवन पोरसांनी, कुळागरांनी, शेतांनी भोंवतात. मेळटा तें उरबडून खातात. तांचें पोट भरता, पूण घाम गळोवन मनशान पिकयिल्लें कुळागर, शेत नश्ट जाता. कांय वेळार ताच्या दोळ्यां मुखार. कितें भोगता आसतलें ताका? पीक खावपाक येवपी मोनजातीक आदल्या तेंपार जिवेशीं मारताले. मात, आतां जनावरांच उणीं जाल्ल्यान तांकां मारपाचेर कायद्यान बंदी आसा. तरीय नश्ट जावपी पिकाची लुकसाण भरपाय शेतकाराक दितलो कोण? गोंयांत हेर राज्यां सारके व्हडले शेतकार नात. तरीय हांगा माकड, गवे, हती, रानदुकर, गोरवां पीक काबार करतात. अभयारण्यां, रानांच्या कुशीक रावपी शेतकारांक हाचो सगल्यांत चड फटको बसला. फाटलीं 30 वर्सां शेतकार हाचे आड आवाज काडीत आसात. रानदुकरा सारको प्राणी उपद्रवी म्हूण जाहिरूय जाल्लो. मात, लोक त्या निर्णयाचो गैरफायदो घेत ह्या भंयान पर्यावरण मोगींनी ताका विरोध केलो. सावदांचो हो सांवार अजून चालूच आसा… आनी तो शेतकारांच्या जिवार उठला.
सत्तरींतले शेतकार जनावरां आड आवाज काडून, निवेदनां दिवन थकले. आतां नेत्रावळी अभयारण्याच्या लागसार रावपी शेतकारांनी मोनजातीं आड आवाज काडप सुरू केलां. हो वाठार पर्यावरणाचे नदरेन संवेदनशील म्हूण घोशीत केला. देखून, पोत्रे, भाटी, विलियण, कुमारी, नायकिणी, दोंगरी, शिगोणे आनी आशिकुशीच्या गांवांनी रावपी शेतकार, बागायतदारांचेर खूब निर्बंध आसात. ते भाजी, केळीं, अणस, ऊस, कणगां आनी हेर फळां पिकयतात. नाल्लाचेंय पीक घेतात. मात तांकां गवे, रानदुकरांचो चड त्रास जाता. शेतांचें, पोरसांचें, बागायतीचें लुकसाण जाता. सगल्यांत चड मनस्ताप जाता तो माकडांचो. ते माडार नाल्लाचो बोंडो तिगपाक दिनात. आंब्याच्या दिसांनी तोरां, आंब्यांची नाशाडी करतात. पिकाचेर अवलंबून आशिल्ल्या शेतकाराक हाचें सगल्यांत चड लुकसाण जाता. कारण ताचो पोट भरपाचो दुसरो वेवसाय आसतातूच अशें ना. शेतकारांच्या मतान, फाटल्या 10- 12 वर्सांच्या काळांत सावदांचो आंकडो खूब वाडला. दर सप्तकाक विशेक माकडांची टोळी येता आनी दोळ्यांक दिसता, हाताक मेळटा तें काबार करतात, खातात. माडा वयले नाल्लूय ते उडयतात, अशें ते सांगतात. माकडांचो जाता खेळ आनी शेतकारांचो वता जीव, अशी सध्या नेत्रावळीची परिस्थिती. सत्तरी, धारबांदोड्यां, काणकोणां हाचे परस वेगळें चित्र आसचें ना. कारण, ह्या म्हालांनीय रानां, अभयारण्यां आसात. आपणाक लुकसाण भरपाय दिवची अशी मागणी शेतकारांनी सरकारा कडेन केल्या. रानां खात्यान जनावरांचो बंदोबस्त करचो अशेंय तांणी मागलां.
रानांनी, अभयारण्यांनी कांयच खांवक मेळना. पोटाक भूक लागल्या, जाल्यार ती नियंत्रणा खाला दवरप मोनजातीक शक्य ना. तीं मागीर मेळटा ते वाटेन गांवांनी येतात. सगलीं जनावरां गोंयांतल्या लोकवस्तींनी पावल्यांत. हतींचो कळप मात हालींसराक चड खेपो येवंक ना. तो येवचोय न्हय. कारण हती येवप म्हणल्यार वर- देड वरा भितर सगलें काबार जावप. जनावरांक कसलीं फळां, तण, झाडांचो पालो आवडटा, ताचेर संवसारभरांतल्या जाणकारांनी अभ्यास केला. गोंयांतल्या रानां, अभयारण्यांनी रावपी जनावरांक, सुकण्यांक नेमकें कितें आवडटा, तें राज्यांतल्या रानां अधिकाऱ्यांक खबर आसतलेंच. म्हणटकच ताची वेवस्था रानांनी, अभयारण्यांनी करपाक नाका? रानांनी उदकाची खाशेली तळीं बांदपाक जाय. मे म्हयन्यांत तातूंतलें उदक सुकचे ना, हाचीय खबरदारी घेवंक जाय. जनावरां खातात तें तण ना जावन आतां थंय भलतीच चार किल्लूंक लागल्या. कंदमुळां, फळांचीं झाडांय सोंपल्यांत. तण, फळांचेर सुकणीं, हरणां, गवे, रानदुकर, हती जगतात. वागा सारकें जनावर तण खावन जगपी प्राण्यांचेर पोट भरता. सैमाची ही सांखळ. ती मदीं तुटली जाल्यार सगलेंच विस्कळीत. म्हणटकच सरकारी यंत्रणांनी मोनजातीक जें- जें लागता ताची अभयारण्यांनी खासा लागवड करपाक जाय. थंय पोट भरलें जाल्यार सुकणीं, सावदां, सोरोप गांवांनी येवचे नात. कारण पोट फुटसर खावपाक, वसवशेंपणा करपाक हे प्राणी म्हणल्यार मनीस न्हय.
तेन्ना, रानां आनी शेतकी खात्यान एकठांय बसून ह्या वर्सांचीं वर्सां शेतकारांक सतावपी प्रस्नाचेर उपाय काडचो. शेतकारांक पिकोवपाक कश्ट करचे पडटातूच, राखपाकूय जागरणां करचीं पडटात. कितलीं वर्सां हें चलपाचें? जनावरांय रानांतूच खावन- पिवन धादोशी जातलीं, गांव भोंवचीं नात, हेंय पळोवचें.
खिणाखिणाक ताज्यो घडणुको आनी तुमचे कडेन संबंदीत दरेक खबर मेळयात एका क्लिकाचेर! फेसबूक, ट्विटराचेर आमकां फॉलो करात आनी व्हाट्सएप सबस्क्रायब करपाक विसरूं नाकात.
