सायबर बुलींग जाल्यार करचें कितें?

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

पालकांनी आपल्या भुरग्यांक इंटरनॅटार घडपी सायबर बुलिंगाचेर जागृत करपाची गरज आसा. दर एका नागरिकान सायबर बुलिंगाचे आड कारवाय केल्यार आमी सायबर बुलींग खूबश्या प्रमाणांत उणें करूंक शकतले हातूंत दुबाव ना.

कांय वर्सां पायलीं पयसुल्ल्या सोयऱ्या कडेन वा पयस रावपी इश्टा कडेन कसलीय म्हायती सांगतलो, वा म्हत्वाची खबर सांगतलो जाल्यार चीट बोरोवची पडटाली. मागीर पीसीओ च्या काळांत एक रुपया घालून फोन करप. पूण हांवें प्रत्यक्षांत तो काळ पळयलो ना. म्हज्या भुरगेपणांतले यादीक एक थोडे पीसीओ दिसताले. पूण खूबशे लोक लॅण्डलायन वा मोबायल फोनाचो वापर करताले. तेन्ना मोबायल फोनार फक्त फोन करपाक वा मॅसेज धाडपाक मेळटाली. अनी म्हजी आवडीची त्या फोना वेली सोरपाची गेम. पूण आतां फोन जाला स्मार्ट. म्हणून खंय ताका स्मार्टफोन म्हणटात. खंयच्याय अनवळख्या कडेन फ्रेंडशीप कर, फोटो काड आनी जगभराक दाखय, रस्तो कळना? जीपीएस वापर. पयशे धाडपाक नॅट बँकींग आनी आतां आर्टिफिशीयल इंटेलिजन्स आयिल्ल्यान स्मार्टफोनाच्या इंटरनॅट काळान खूब प्रगती केल्या.
कोरोना म्हामारी आयली तेन्ना सावन वेवसायीक, समाजीक, शिक्षणीक वा सगल्यांचीं संवकळचीं कामां ऑनलायन माध्यमांतल्यान जावपाक लागिल्ल्यान, जाण्टे – नेण्टे, तरणाटे जावं भुरगीं सगल्यांच्या हातांत पावलो स्मार्टफोन, आनी ह्या स्मार्टफोनार बरी तितली वायटूय कामां घडटात. हातूंतलें एक दुर्भाग्य म्हळ्यार इंटरनॅटार जावपी अपराध. हाका इंग्लिशींत ‘सायबर क्रायम’ अशे म्हणटात. सायबर क्रायमाक तीन वर्गांत विभाग करूंक शकतात.
मनशा आड जवपी सायबर क्रायम, मालमत्ते आड जवपी सायबर क्रायम, सरकारा आड जवपी सायबर क्रायम.
मनशा आड जवपी सायबर क्रायम म्हळ्यार इंटरनॅटाचेर वा इंटरनॅटाचो वापर करून वंशीक, धर्मीक, लिंगीक मनशाचो छळ करप. मालमत्ते आड जवपी सायबर क्रायम म्हळ्यार इंटरनॅटाचेर वा इंटरनॅटाचो वापर करून दुसऱ्याची मालमत्ता‌ नश्ट करप. संगणका वेलो डेटा इबाडप. हानिकारक व्हायरसाचें प्रसारण करप. दुसऱ्याचो संगणक वा स्मार्टफोन हॅक करून आपल्या ताब्यांत घेवप.
आनी सरकारा आड जवपी सायबर क्रायम म्हळ्यार इंटरनॅटाच्या माध्यमांतल्यान आतंकवाद पातळावप.
मनशा आड जावपी दुर्लक्ष जाल्लो एक अपराध म्हणजे सायबर बुलींग. विश्वभरांत सायबर बुलिंगाच्या मळार भारत देश पयले सुवातेर येता. दुसरे सुवातेर ब्राझील देश जाल्यार तिसरे सुवातेर युनायटेड स्टेट्स ऑफ अमेरिका. सायबर बुलिंगाक बळी पडपी लोकांचो आंकडो वाडत चल्ला.
सायबर बुलींग म्हळ्यार किते?
सायबर बुलींग म्हळ्यार कोणाकूय ऑनलायन माध्यमांतल्यान बळजबरी करप. सायबर बुलींग चडशे फावटी फेसबूक, इंस्टाग्राम वा व्हॉट्सअॅपाच्या माध्यमांतल्यान घडटात. सगल्यांनी पळयिल्लें वा अणभविल्लें उदाहरण म्हळ्यार आयपीएल चालू आसतना, क्रिकेट खेळगडो हार्दीक पांड्यान इंस्टाग्रामार घाल्ल्या दर एका फोटवाचेर लोक नाका अशिल्ले हळशिकावणे कॉमेंट मारताले. हाकाच सायबर बुलींग म्हणटात. कांय जाण हो गरज नासतना मेळिल्लो दुस्वास सोंसू शकनात आनी स्वताचो जीव घेवपा सारखें चुकीचें पावल उबारतात.
सायबर बुलिंगाचीं कांय उदाहरणां म्हळ्यार, फोटो वा व्हिडियोचेर हळशिकावणे कॉमेंट मारप, मनाक वायट दिसपा सारखी घोशणा करप, फटींग वावडी घालप, शारिरीक धमकी दिवप, फेक अकावंट करून छळप.
आंकड्या प्रमाण 10 जाणांतले 8 जाण सायबर बुलिंगाचे शिकार जातात. सायबर बुलींग तरणाट्यां मदीं खूब सामान्य जालां. 90 टक्के सायबर बुलिंगाचे शिकार जाल्ले, अपराधाचेर दुर्लक्ष करतात तर मेजकेच ह्या अपराधाचेर कारवाय करतात.
सायबर बुलिंगाचेर कारवाय कशी करची?
कोणूय तुमकां सायबर बुलींग करता आसत जाल्यार, स्क्रिनशॉट्स कडून दवरचे. कारण स्क्रिनशॉट्स मुखार पुरावो म्हूण उपेगाक येवंक शकतात. सादो आनी सुटसुटीत उपाय म्हळ्यार www.cybercrime.gov.in ह्या वॅबसायटीचेर वचून कागाळ दिवं येता. तुमी तुमच्या लागींच्या पुलीस स्टेशनार वचून कागाळ दिवं येता. गुन्यांवकाराक इन्फॉर्मेशन टक्नॉलॉजी अॅक्ट, 2000 खाला कलम 67 आनी भारतीय न्याय संहिता 2023 अनुसार गुन्यांवकाराक 5 ते 7 वर्सां मेरेन बंदखण आनी 5 ते 10 लाख रुपया दंडाची ख्यास्त भोगूंक शकता. भारतीय न्याय संहिता 2023 खाला सायबर बुलींग माध्यम म्हणून वापर करून केल्ल्या वेगळ्यावेगळ्या गुन्यांवां प्रमाण ख्यास्त वाडूंक शकता. गोंयांत सायबर क्रायम पुलीस स्टेशन रायबंदर तिसवाडे हांगा आसा. 0832-2443201 / 7875756171 ह्या नंबराचेर तुमी तांचे कडेन संवाद सादूंक शकतात.
भारतीय न्याय संहिता, 2023 आनी इन्फॉर्मेशन टॅक्नोलॉजी अॅक्ट, 2000 सारखे कायदे आसून लेगीत सायबर बुलिंगाचे शिकार कागाळ करिनासतना अत्याचार सोंसून ओगी रावतात आनी वेळ वता तशे सगलें शांत जातलें अशें ग्रहीत धरतात. पालकांनी आपल्या भुरग्यांक इंटरनॅटार घडपी सायबर बुलिंगाचेर जागृत करपाची गरज आसा. दर एका नागरिकान सायबर बुलिंगाचे आड कारवाय केल्यार आमी सायबर बुलींग खूबश्या प्रमाणांत उणें करूंक शकतले हातूंत दुबाव ना.

दिगज बेणे
7030415870