भांगरभूंय | प्रतिनिधी
गोंय 30- 40 वर्सां पयलीं जितलें गोमटें आशिल्लें तितलें आयज उरूंक ना. सैम नेटान काबार जायत आसा. आतांच उपाय घेतले नात जाल्यार, येत्या 20 वर्सां भितर हांगां काँक्रिटाचीं रानां किल्लतलीं. मुंबय वचत थंय इमारतीच दिसतात, तश्यो सैमा खातीर नामना आशिल्ल्या गोंयच्या म्हालांनीय त्यो दिसतल्यो. गोंयकारां परस परप्रांतियांचो आंकडो वाडटलो. राजकी, अर्थीक नदरेन ते आमचे मुखार पावतले. चडावत लोकसंख्येक लागून साधनसुविधांचेरुय वजें येतलें. त्यो चिड्डून वतल्यो. मागीर ती येरादारी, वीज जावं वा उदक. कोयरुय वाडटलो. तो मेळत थंय उडोवप चालू जातलें. सैमसोबीत भांगराळें गोंय बुरशें जातलें. फाटल्या कांय म्हयन्यां सावन गोंयांत उद्देगीक आनी हाॅटेलांतलो कोयर गांवांनी उडोवपाचे प्रकार वाडल्यात. हें बंद जालें ना जाल्यार संबंदीत उद्देग वा हाॅटेल बंद करतले, अशी शिटकावणी मुख्यमंत्री डॉ. प्रमोद सावंत हांणी काल दिली. मात कोयर उडोवपाचे हे प्रकार बंद करपांत थळाव्यो स्वराज संस्थाच चड बरी भूमिका करपाक शकतात.
राज्यांतलो कोयर हालीं खूबच वाडला. ताका कारणांय बरींच आसात. बदलत्या काळा प्रमाण कागद फाटीं पडून ताचो जागो प्लास्टिकान घेतला. बाजारांत वचप्यांक हाचेर चड ज्ञान दिवपाची गरज ना. घरांत दुदा पसून चिप्सा मेरेन सगलें पाकिटांनी येता. तोच कोयर चड जाता. तातूंत उदक्याच्यो प्लास्टीक बाटल्यो. हे प्लास्टीक गटारांतलें उदक वचपाची वाट आडयता, शारांनी उदक तुंबता. हो कोयर न्हंयांनी, दर्यांत गेलो काय थंयच्या नुस्तें, वनस्पतींचेर वायट परिणाम जाता. पर्यावरणाक धपको बसता आनी हे सगले भोग दोन पांयांच्या जनावराच्या, म्हणल्यार मनशाच्या वांट्याक येतात. गोंय पर्यटन राज्य जाल्ल्यान हांगाची यो- वच वाडल्या. वांगडा कोयरुय. पंचायती, पालिका कोयर एकठांय करतात, तरीय तो उणो जायना. ह्या कोयराक वेवसायाचें रुप आयलां, अशें म्हणल्यार लटीक न्हय. म्हणटकच ‘नितळ गोंय, सुंदर गोंय’ मोहीम चड नेटान चालीक लावची पडटली. हें फक्त सरकाराचें काम न्हय. तर प्रत्येक भुरग्यान, तरणाट्यान, जाण्ट्यान ते खातीर माथे मारचें पडटलें. सरकार कोयर वेवस्थापना खातीर करोडांनी रुपया खर्च करता. ओलो, सुको कोयर वेगळो करपाक, सांठोवपाक, ताचेर प्रक्रिया करपाक मजत करता. न्यायालयाचेय तशे आदेश आसात. तरीय पंचायती, पालिका कित्याक उदास तें कळना. भोवतेक व्हडल्या उद्देगांचीं, हाॅटेलांची, हाॅस्पिटलांची कोयराचो विलो लावपाची स्वताची यंत्रणा आसा. मात तरीय गांवांनी उद्देगीक, वैजकी आनी हेर सगले तरेचो कोयर उडोवप जाता. तो गांवांनी उडोवप वाडिल्ल्याची कागाळ राज्य प्रशासना कडेन पावल्या. हाचे मुखार हाची सरकार गंभीर दखल घेतलें, अशी शिटकावणी मुख्यमंत्र्यान दिल्या. हरवळ्यां तांणी सुको कोयर एकठांय करपाचे सुविधेचें उक्तावण केलें. ह्या केंद्राक लागून उण्याच 20 लोकांक रोजगार मेळटलो. आतां ज्या पंचायतींनी ओलो, सुको कोयर एकठांय करून ताचो विलो लावपाची सुविधा निर्माण करूंक ना, तांणी मुखार सरपाक जाय. पंचायतींक अर्थीक लाव मेळटलोच, वयल्यान वाठार नितळ जातलो. खंयच्यो पंचायती कोयरा बाबतींत घाळ रावतात, ताची नोंद सरकारी यंत्रणांनी दवरप गरजेचें. म्हणटकच तांचेर लक्ष केंद्रीत करपाक मेळटलें.
पर्यटक, नागरिकां वांगडाच, हायस्कूलांतल्या भुरग्यांक कोयराचे वायट परिणाम सांगल्यार तीं फुडाराक नितळसाण राखतलीं. कोयर प्रकल्पांनी सेंद्रीय सारें तयार जाता, तें ‘जागो’ आशिल्लो नागरीकूय स्वता तयार करपाक शकतात. कृशी खात्यान ते खातीर मुखार येवचें. हेर राज्यांतल्या गांवगिऱ्या वाठारांनी शेतकारांनी गोबर गॅस प्रकल्प उबारल्यात, गोंयांतूय कांय जाणांनी हो प्रयोग केला. ते विशी नागरिकांक प्रशिक्षण दिवं येता. कोयराचें सारें करपाची ल्हान यंत्रणाय आतां मेळटा. कोयराचेर प्रक्रिया ही काळाची गरज हाची सगल्यांनीच जाणीव दवरूंक जाय. दरेके पालिकेन, पंचायतीन उणोच 25 टन तांकीचो कोयर विलो प्रकल्प उबारल्यार कोयराची समस्या ना जातली. प्रकल्पा खातीर लोकांनी जागो मात दिवपाक जाय.
गांवांनी ब्लॅक स्पाॅट आसात, थंयच लोक कोयर हाडून रकयतात. त्या जाग्यांचेर बंदोबस्त दवरचो पडटलो. कोयर एकठांय करपी कामगारांक विचारीत जाल्यार थंय नेमको कसलो कोयर येवन पडटा, ताची म्हायती मेळटली. ताचे वयल्यान तो कोण उडयता, ताचोय सादारण अदमास येतलो. थंय सीसीटीव्ही बसोवपाची सक्ती पंचायत, पालिकांक करुंक फावो. कारण आतां कोयराचें हें प्रकरण आंगलट आयलां. दुर्गंध वाडलाच, दुयेंसांय पातळपाक लागल्यांत. तेन्ना गोंय ‘कोयरमुक्त’ करपाक सान्न हातांत घेवया.
खिणाखिणाक ताज्यो घडणुको आनी तुमचे कडेन संबंदीत दरेक खबर मेळयात एका क्लिकाचेर! फेसबूक, ट्विटराचेर आमकां फॉलो करात आनी व्हाट्सएप सबस्क्रायब करपाक विसरूं नाकात.
