भांगरभूंय | प्रतिनिधी
इतिहासांत कांय देशांनी आपल्या नांव बदला सयत विवीध तरांचें परिवर्तन केलां. हे बदल राजकी, सांस्कृतीक वा सामाजीक घटकां वरवीं प्रभावीत जातात. खंयच्याय देशाचें नांव बदलप म्हळ्यार ताची वळख, सार्वभौमत्व आनी इतिहासीक कथा बदलून उडोवप. आयज आमी ज्या देशांचीं नांवां बदल्ल्यांत त्या देशांच्या परिवर्तना विशीं जाणून घेवया.
१. द रिपब्लीक ऑफ मॅसेडोनिया ते नॉर्थ मॅसेडोनिया
२०१९ वर्सा एका नांवांत बदल घडलो. ‘द रिपब्लीक ऑफ मॅसेडोनियाचें’ नांव बदलून ‘नॉर्थ मॅसेडोनिया’ जालें. ह्या बदलाक लागून तांचो ग्रीसा वांगडा चलिल्लो वाद सोंपलो. ग्रिसांत ‘मॅसिडोनिया’ नांवाचो प्रदेश आशिल्ल्यान तांणी ह्या नांवाक आक्षेप घेतिल्लो. हें नांव बदलप एका राजनैतीक कबलातीचो भाग आशिल्लो. जाका लागून उत्तर मॅसेडोनियाच्या नाटो सदस्यत्वाचो मार्ग मेकळो केलो आनी दोन राष्ट्रां मदले संबंध सुदारले.
२. सिलोन ते श्रीलंका
१९७२ त सिलोन जुंव्यान आपलें नांव बदलून ‘श्रीलंका’ केलें. हो शब्द सिंहली भाशेंतल्यान घेवन ह्या देशान स्वताक प्रजासत्ताक घोशीत केलें. ह्या बदलाचो हेत देशाची बहुसंस्कृतीक अस्मिताय दाखोवप आनी ब्रिटीश सत्ते खाला ताच्या वसाहतवादी भुतकाळा कडेन आशिल्ले संबंद उणे करप असो आशिल्लो. सिंहली भाशेंत श्रीलंका म्हळ्यार ‘लखलकीत जमीन’. हें नांव देशाचे सैमीक सोबीतकायेचेर भर दिता. श्रीलंका भारतांतल्या हिंदूक अनवळखी न्हय. रामायणांत तिचो उल्लेख आसा. सिलोनूय उतर ‘रेडियो सिलोना’ वयल्या बिनाका गीतमाले खातीर ३०- ३५ वर्सां पयलीं खूब लोकप्री आशिल्लें.
३. बर्माचें जालें म्यानमार
बर्मा ह्या आग्नेय आशियायी राष्ट्राचें १९८९ त सत्ताधारी मिलिटरी जुंतान ‘म्यानमार’ अशें नामकरण केलें. ह्या बदलाक लागून आंतरराष्ट्रीय वाद आनी विरोध जालो. हो बदल जुंताचे सत्तेक कायदेशीर करपाचो यत्न अशें समजिल्ल्यान हो वाद जालो. मानवी हक्काचें उल्लंघन आनी लोकशाय संक्रमणेचो उणाव हाका लागून अमेरिके सयत कांय देशांनी ह्या देशाक बर्मा म्हणप चालूच दवरलें.
४. झायर ते द डेमोक्रेटीक रिपब्लीक ऑफ द काँगो
१९९७ त राजकी उलथापालथ आनी संघर्शांच्या माळे उपरांत ‘झायरा’न आपलें नांव ‘द डेमोक्रेटीक रिपब्लीक ऑफ द कॉंगो’ (डीआर कॉंगो) अशें बदल्लें. ह्या बदलाक लागून तीन दशकां वयर हुकूमशाय पद्दतीन राज्य करपी मोबुटू सेसे सेको हांचे राजवटी पसून देश मुक्त करपाचो यत्न जालो. नव्या नांवान लोकशाय शासन वेवस्थेंत परत येवपाचेर भर दिलो.
५. सयाम ते थायलॅण्ड
थायलॅण्डाक १९३९ मेरेन ‘सयाम’ ह्या नांवान वळखताले आनी उपरांत ताणें अधिकृतपणान आपलें नांव बदललें. सावथीस्ट आशियांत वाडत वचपी अस्तंत वसणुकेच्या प्रभावाक लागून राष्ट्राचो एकवट आनी अस्मिताय दाखोवप हो ह्या बदलाचो हेत आशिल्लो. थायलॅण्ड म्हळ्यार मुक्त लोकांची भूंय. देशाच्या स्वातंत्र्याचेर आनी थाय लोकांच्या राश्ट्रीय अभिमानाचेर भर दिवपा खातीर हें नांव वेंचून काडलें. सयामी जुंवळीं, माजरां ‘सयाम’ ह्या उतराची वळख लोकांक आसा.
६. चेकोस्लोवाकिया ते चेक रिपब्लीक आनी स्लोवाकिया
१९९३ त चेकोस्लोव्हाकियाचें वा झेकोस्लोविया विघटन जावन दोन स्वतंत्र देशांची निर्मिती जाली. द चेक रिपब्लीक आनी स्लोव्हाकिया. कम्युनिस्ट राजवट सोंपतकच हें शांततायेचें वेगळेपण जालें. द चेक रिपब्लीक आनी स्लोव्हाकिया विभाजन दोन जातीय गटां मदीं चड स्वायत्ततेचे इत्सेचेर आदारून आशिल्लें.
७. इस्ट पाकिस्तान ते बांगलादेश
इस्ट पाकिस्तानान १९७१ त झुजा उपरांत वेस्ट पाकिस्ताना पसून स्वातंत्र्य जाहीर केलें. हाचो परिणाम ताचें ‘बांगलादेश’ हें नवें राश्ट्र निर्माण जालें. नांव आनी दर्ज्याच्या बदलाक लागून दोनूय प्रदेशांतल्या संस्कृतीक, भाशीक आनी राजकी फरकांचें दर्शन जालें आनी बांगलादेशांतल्या मुक्ती झुजाचो शेवट जालो. आदली प्रधानमंत्री इंदिरा गांधी हांणी पुराय संवसाराचो विरोध आसतना बांगलादेशाक मुक्ती मेळोवन दिली. बांगलादेशाची राष्ट्रभास आनी थंयच्या सगल्या धर्माच्या लोकांची मायभास बंगाली. तांचें, श्रीलंका आनी भारताचें राष्ट्रगीत गुरुदेव रवींद्रनाथ ठाकूरान (टागोर) बरयलां.
मजगतीं, नरेंद्र मोदी सरकाराच्या फुडारपणा खाला येवपी खाशेल्या संसद अधिवेशनांत भारताचें अधिकृत नांव ‘इंडिया’ वयल्यान फक्त ‘भारत’ करपाचो प्रस्ताव येतलो. हे घटनात्मक दुरुस्तीक नेट आयला आनी हाचेर १८- २२ सप्टेंबराक आपयिल्ल्या खाशेल्या संसद अधिवेशनांत चर्चा जातली.
खिणाखिणाक ताज्यो घडणुको आनी तुमचे कडेन संबंदीत दरेक खबर मेळयात एका क्लिकाचेर! फेसबूक, ट्विटराचेर आमकां फॉलो करात आनी व्हाट्सएप सबस्क्रायब करपाक विसरूं नाकात.
