सरन्यायाधीश डी. वाय. चंद्रचूड निवृत्त : तांणी घेतिल्ले म्हत्वाचे निर्णय

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

नवी दिल्ली, खबरां संस्था: सरन्यायाधीश डी. वाय.चंद्रचूड हे निवृत्त जाल्यात. ८ नोव्हेंबर २०२२ दिसा तांणी देशाचे ५० वे मुखेल न्यायाधीश म्हणून सोपूत घेतिल्लो. धनंजय चंद्रचूड हांचे बापूय सर्गेस्त वाय. व्ही. चंद्रचूड हेवूय मुखेल न्यायाधीश आशिल्ले. तांणी सात वर्सां सरन्यायाधीश म्हणून काम केलां. डी. वाय. चंद्रचूड हांणी दोन वर्सां. आपल्या काळांत १,२७५ खंडपीठ सुनावण्यांनी वांटो तांणी घेतलो. ६१३ निकालांचें लिखाण तांणी केलें, जाल्यार ५०० खटल्यांनी ते स्वता न्यायमुर्ती आशिल्ले, अशी म्हायती सुप्रीम कोर्ट ऑब्जर्व्हर हे वेबसायटीचेर मेळटा. धनंजय चंद्रचूड हांच्या काळांत सर्वोच्च न्यायालयांत डिजिटायजेशनाक वेग आयलो. न्यायप्रक्रिया चड युझर फ्रेंडली जाली. निवृत्त जातना तांणी सर्वोच्च न्यायालयाच्या संग्रहालयाचें उक्तावण केलें. हांगा एआय वकील उबारला. जो कायद्याच्यो गुंतागुंतीच्यो गजाली सोपे तरेन समजावन सांगता.

धनंजय चंद्रचूडा विशीं म्हायती

न्या. चंद्रचूड हांचो जल्म ११ नोव्हेंबर १९५९ दिसा जालो. तांचे बापूय वाय. व्ही. चंद्रचूड हे भारताचे सोळावे मुखेल न्यायाधीश आशिल्ले. तांची आवय प्रभा चंद्रचूड ही ऑल इंडिया रेडिओची गायिका आशिल्ली. चंद्रचूड हांणी दिल्लीच्या सेंट स्टीफन्स कॉलेजींतल्यान अर्थशास्त्र आनी गणितांत पदवी मेळयली जाल्यार १९८२ वर्सा दिल्ली विद्यापिठांतल्यान कायद्याची पदवी मेळयली. १९८३ वर्सा हार्वर्ड विद्यापिठाची एलएलएम पदवी मेळयले उपरांत हार्वर्ड विद्यापिठाची न्यायशास्त्रांतली डॉक्टरेट मेळयली. शिक्षण पुराय जातकच ते महाराष्ट्राच्या बार कावंन्सिलांत वकील म्हणून कामाक लागले.
वकील म्हणून काम करतना चंद्रचूड हांणी १९८८ ते १९९७ मेरेन मुंबय विद्यापिठांत कायद्याचे प्राध्यापक म्हणून काम केलें. फकत ३८ वर्सां पिरायेचेर १९९८ वर्सा तांची वरिश्ठ वकील म्हणून नेमणूक जाली. उपरांत भारताचे ऍडिशनल सॉलिसिटर जनरल म्हणूनय तांणी काम केलें. २९ मार्च २००० दिसा ते मुंबय उच्च न्यायालयाचे न्यायाधीश जाले. २०१३ मेरेन तांणी मुंबय उच्च न्यायालयांत काम केलें. तेन्ना २०१३ ते २०१६ मेरेन ते अलाहाबाद उच्च न्यायालयाचे मुखेल न्यायाधीश आशिल्ले. तशेंच २०१६ ते २०२२ मेरेन सर्वोच्च न्यायालयांत सरन्यायाधीश म्हणून तांणी काम केलें.

तांचे म्हत्वाचे निकाल

१) गोपनियतेचो मोलादीक अधिकार। णव न्यायाधीशांचें खंडपीठ
न्या. केएस पुट्टास्वामी वि. भारतीय संघराज्य

२४ ऑगस्ट २०१७ दिसा सर्वोच्च न्यायालयाच्या णव न्यायमूर्तींच्या खंडपीठान एकमतान गोपनियतेक मोलादीक अधिकार म्हणून मान्यताय दिली. निवृत्त न्यायाधीश केएस पुट्टास्वामी हांणी २०१२ वर्सा केल्ले याचिकेंतल्यान हें प्रकरण मुखार आयिल्लें. आधार कायद्याच्या घटनात्मक वैधतेक तांणी आव्हान दिल्लें. खंडपीठाच्या वतीन न्या. चंद्रचूड हांणी, घटनेच्या कलम २१ अन्वये गोपनियतेचो अधिकार जगपाच्या आनी वैयक्तीक स्वातंत्र्याच्या हक्कां मदलो एक जावन आसा. जो घटनेन भाग तिनांत दिल्ले हमींत मोडटा.

२) समलैंगिकतेक गुन्यांव थारावप । पांच न्यायाधीशांचें खंडपीठ

नवतेज सिंग जोहर वि. भारतीय संघराज्य

६ सप्टेंबर २०१८ दिसा पांच न्यायाधीशांच्या खंडपीठान भारतीय दंड संहिता, १८६० मधील (आयपीसी) कलम ३७७ अंशतः रद्द केलें. ह्या कलमा वरवीं प्रौढां मदीं संमतीन जाल्ले लैंगीक संबंद गुन्यांवा खाला येताले. खंडपीठान नमूद केलें की, ह्यान फुडें हें कलम फकत पाशवी वृत्ती कडेन संबंदीत लागू उरतलें.

३) अयोध्या प्रकरणाचो निकाल । पांच न्यायाधीशांचें खंडपीठ

एम. सिद्दिक वि. मंहत सुरेश दास

९ नोव्हेंबर २०१९ दिसा न्या. चंद्रचूड हांचो आसपाव आशिल्ल्या पांच न्यायाधीशांच्या खंडपीठान एकमतान अयोध्येंतली वादाची जमीन ही श्री राम जन्मभूंय देवळा खातीर दिली. तशेंच उत्तर प्रदेश सरकाराक निर्देश दिवन सुन्नी वक्फ बोर्डाक मशीद बांदपाक हेर कडेन जमीन दिवपाचे निर्देश दिले.