समाज आपल्या गरजां प्रमाण बायलेक वागयता

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

मानीसकुळाचो जल्म घालपी आनी त्या कुळाक पोसवण दिवन मुखार व्हरपी आमच्या समाजाचो एक अती म्हत्वाचो घटक म्हणल्यार बायल. घर-दार, नातीं-गोतीं सगलीं तिचे बगर अर्दकुटी. ती आमचे जिणेचो असो एक अविभाज्य घटक आसा जो केन्नाच पयस करपाचें येवजिलें लेगीत जाल्यार तें करप शक्य ना. ह्या पुराय मनीस धर्माची जायतीं कामां, जापसालदारक्यो ह्यो पुराय स्वरुपांत बायलांच्यो, असो जायते कडेन टॅग मारिल्ल्यान त्या जापसालदारक्यांतल्यान ती मुक्त जायत म्हणून हो समाज तिचेर बंधनां घालता. तिका जर पुराय स्वातंत्र्य दिलें तर ती मनांत येता तें करपाक शकता आनी तातूंत पुरूषप्रधान संस्कृतायेचो अंत जावपाक शकता. जाता तितलें तिका जर बांदून दवरलें जाल्यार ती आपले कडेन आशिल्ले शक्तीचो फावो तो वापर करुंकूच शकची ना. होच तर मूळ उद्देश आसा.
हालींच महाराष्ट्र सरकारान कोल्हापूर जिल्ल्यांतल्या हेरवाड पंचायतीन घोव मेले उपरांत बायलांचेर जावपी छळाचेर बंदी हाडपा खातीर घेतिल्ल्या थारावाक मान्यताय दिल्या. सगले कडेन हाची चर्चा चल्ल्या. गोंयांत अशे तरेचो थाराव शासकीय पांवड्यार जावपाक अशें जायत्या जाणांचें मत आसा. पूण दुसरे वटेन आनीक एक सूर आयकुपाक मेळटा तो असो, “गोंयांत असलें आतां खंय जाता तर? गोंय आतां मागाशिल्लें उरूंक ना, सगलें बदल्लां!” पूण अशे म्हणपी जो भौस आसा, तो भौस फकत दुदा वयली साय पळयता, पोंदाक दूद कितलें पातळ आसा आनी तळाक कितलें लागलां तें कोणूच पळयना. चली म्हूण जेन्ना एक भुरगें जल्माक येता तेन्ना, “आसूं.. चले आनी चलयो सगले आतां सारकेंच” अशीं उतरां कानार पडटा. पूण ते चलयेक वाडोवपाक आनी चल्याक वाडोवपाक आमी कसलोच भेदभाव करिनात न्हय? जाप स्वता कडेनूच सोदात. तें चली लग्न जाले उपरांत बायल, आवय अशो जबाबदाऱ्यो सांबाळटा. साज श्रृंगार हें सगलें ताका मुद्दाम करूंक लायतात. लग्नाचो एक दीस जावन ताची जीण पुराय बदलून उडयतात. आनी घोव मेले उपरांत? होच समाज, जाका दिसता आपणें हें सगलें तिका दिल्लें, तिचें “सौभाग्य” तिचे कडल्यान हिसकावन घेता. कांकणां फोडप, कुकूम पुसप, मणी काडप आनी कितल्याश्याच त्रासांक तिका फुडो करचो पडटा. ती त्या वेळार विरोधूय करपाक शकना कारण भोंवतणचें वातावरणूच तिका निर्बळ करून दवरता. तिची सुंदरताय खंय तिच्या श्रृंगारांत आसता आनी तिचेर कोणें वायट नदर दवरची न्ही म्हूण तिणें बेरंग जीण जगची अशें मानतात. पूण तिचो श्रृंगार काडचे परस त्यो वायट प्रवृत्ती समाजांतल्यान काडच्यो हाचेर कोणूच कित्याक विचार करिनात?
मुळांत कुमारिका आसतना एके चलयेन अमूक वागप, सौभाग्यवती आसतना अमूक आनी घोव मेले उपरांत अमूक अशे नेम तिका समाजान घालून दिल्यात. एके बायलेचो घोव मेले उपरांत तिका धर्मीक रिती परंपरां कडल्यान पयस करतात. तिचें थंय आसप लेगीत अपशकून अशें मानतात. ज्यो सण परबो तिणें करपाकूच जाय अशी सक्ती आसता, थंयच वचपाक तिचेर बंदी घालतात. एका रातयांत तिची पुराय जीण बदलून उडोवपाक खरेंच ह्या समाजाक इतलो हक्क आसा व्हय? कित्याक म्हूण इतली दावेदारी करप? मातशें सुद्दां जर मागीर तिका खंयूय आसपावन घेतले जाल्यार मागीर “ना, आमी तशें कांय मानिनात.. आमगेर सगलीं एकूच…” असो आमचो सुशिक्षीत समाज उलयता! तोच समाज तिका चवथीच्या पाना वयलो निवेद दाखोवपाक सोडात, वाडपाक लेगीत मनाय घालता. पूण कश्टाचो जो वावर आसता तो मात सगलो तिचे कडल्यान करून घेता. हो खंयचो न्याय? कोणें केलो?
ज्या भुरग्यांक तिणें जल्माक घातिल्ली आसता तांच्या लग्न वा हेर कार्यांक तिकाच कुशीक दवरतात. एक आवय आपणे जल्म दिल्ल्या भुरग्यांच्या बऱ्या कार्याक वायट कशी म्हूण थारपाक शकता? ताचे उलट जर बायल मेल्या आनी घोव जितो आसा तर ताका सगले करपाचे हक्क आसात. ताचेर कोणूच कितेंच करपाक बंदी हाडिनात. तेन्ना समानतेचे नारे दिवपी खंय वतात? संविधानान दिल्ली समानता नाच्च करून उडोवपाक कोणें हे हक्क दिल्यात? आतां आनीक एक मुद्दो, धर्मीक कार्यांतल्यान घोव मेले उपरांत बायलेक कुशीक काडटात पूण खंयच्या धर्माच्या धर्मीक ग्रंथांत हें अशें करचें म्हूण बरयल्लें आसा? म्हजे म्हायती प्रमाण धर्मीक ग्रंथ लेगीत मनीस म्हूण मनशाक जल्माक घातलो आनी दोगांकूय समान हक्क दिले. मागीर ही असमानता आयली तरी खंयच्यान?
आयज बायल खंय पावूंक ना अशें क्षेत्र उरूंक ना. वैश्वीक पावंड्यार नवीं नवीं जैतां ती जोडीत आसा पूण हो समाज मात आपलेच भितर रावून आपल्याक जाय तेंच सादोवपाक सोदता. स्त्री शिक्षणाचो आरंभ करपाक सावित्रीबाई फुलेन खुब्ब छळ सोंसले, सती प्रथा बंद करपाक राजा राम मोहन रॉय हांणी योगदान दिलें. आयज घोव मेले उपरांत बायलांचेर जावपी छळ आनी अन्याया आड पावलां उबारप पावलां उबारचींच पडटलीं. हेरावाड पंचायतीची देख घेवन दरेके पंचायतीन हो थाराव देशभर घेवचो पडटलो. मरणाच्या विधी वेळार ह्या थरावा आड कोण वचचे नात हाची जतनाय घेवपाक एक पंचायतीचो प्रतिनिधी सुरवेक तरी दवरचो पडटलो. बायलेक सुरवेकूच अविभाज्य घटक अशें म्हणिल्लें, ती आसाच पूण उपरांत हो समाज तिका आपल्या गरजां प्रमाण वागयता. तिच्या मनांत कितें आसा, तिका कितें दिसता तें कोणूच विचारपूस करिना. घोव मेले उपरांतूय बायलेक जीण आसता. तिका स्वताक जाय तशें वागूं दी. आपल्या वागण्यान समाज कितें म्हणटलो असो प्रस्न तिच्या मनांत येवपाक दिवचो ना असो समाज आमी तयार करुया.

उर्वशी नायक
9552917041