समाजांतलो न्यूनगंड पयस करात

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

आपले मदीं कितें तरी उणाकपण आसा, हे मानसिकतेंतल्यान न्यूनगंड निर्माण जाता. दर एकल्याच्या व्यक्तिमत्वांत वा मानसिकतेंत कितेंय तरी दोश आसताच. सगले बाबतींत परिपूर्ण व्यक्ती मेळप हें केन्नाच शक्य ना. चड करून भिजूडपण आनी लजेस्त स्वभावाक लागून तशेंच कुटुंबीक अर्थीक परिस्थिती, रंग, रूप, वर्ण, जात, शारिरीक व्यंग अश्या जायत्या कारणां खातीर मनशां मदीं न्यूनगंड निर्माण जावं येता. दर एके व्यक्तीच्या मानसिकतेचेर तें आदारून आसता.
पूण, न्यूनगंड जेन्ना समाज वेवस्थेचो वांटो जाता तेन्ना समाजीक उदरगतीक तें खूब घातक थारता. भारतीय समाजांत चातुर्वर्ण्य वेवस्थेंतल्यान उच्च, नीच असे कृत्रीम पांवडे निर्माण करून, समाजांत जाती- जातीं मदीं वेगळेचार निर्माण करून, न्यूनगंड निर्माण करून, वयल्या वर्गाक आपलें व्हडपण लादपाक सोंपे करून दवरलां. हजारांनी वर्सां हें चालू आसा. पुर्विल्ल्या काळांत ज्ञान आनी तंत्रीक साधनां नाशिल्लीं. ते खातीर तें सोंपेपणीं शक्य जालें. पूण, शिक्षणांतल्यान ज्ञानाचो प्रसार जावपाक लागलो आनी समाजांतल्या प्रत्येक नागरिकाक आपले अस्मितायेची जाणविकाय जावपाक लागली.
ते खातीर ज्या समाजाक वर्सांनी वर्सां दाबून दवरिल्ले ते आतां तकली वयर काडपाक लागल्यात. ताचो परिणाम म्हणून स्वताक उच्च मानून हेरां कडेन कुचेश्टेन पळोवपाचे अहंकारी वृत्तीक चीर पडपाक लागल्या. ते खातीर वयल्या समाजांत एके तरेची न्यूनगंडाची भावना निर्माण जावपाक लागल्या. मुखेलपणान हो दोश वयल्या वर्गाक व्हड प्रमाणांत सतावपाक लागला. आपल्या सारके विद्वान ह्या जगांत नात, हजारांनी वर्सां हीच समजूत घेवन बशिल्ल्या समाजाक आपल्यो चुको दोळ्यां मुखार दिसपाक लागल्यात. शेंकड्यांनी वर्सां आपल्याक परकी राजवटींत काडचीं पडलीं. परदेशी लोकांची चाकरी करची पडली. इतलेंच न्हय तर आपली राजेशाय तांची आश्रित जावन रावली. ही न्यूनगंडाची भावना आतां सतावपाक लागल्या. जेन्ना खंयचोय समाज वायट परिस्थितींतल्यान समृद्धीच्या दिसांत वावुरता तेन्ना भूतकाळांतल्यो दुखेस्त यादी कांटे जावन तोंपपाक लागतात. दुर्दैवान भूतकाळ बदलपाक मेळना आनी इतिहास धांपून उरना. जर दोश मान्य केले तर आपले वयले सुवातेक धपको बसता. अश्या वेळा सामान्य लोकांची दिकाभूल करून आपल्यांतले दोश धांपून दवरपाचे यत्न करपाक लागता. हो पसून न्यूनगंडाचोच एक परिणाम आसा.
दुसरे वटेन पळयलें तर, पाश्चिमात्य देशांनी विज्ञान- तंत्रज्ञान आनी समाजीक वाठारांत आधुनीक विचारांनी जी दोळे दिपकावपी उदरगत केल्या तिच्या मुखार आमची तेंगशे वयली बुदवतंकाय गिड्डी पडपाक लागल्या. तांचे कडेन आमी सर्त करूंक शकनात हें दुख्ख मनाक लागता. ते खातीर हजारांनी वर्सां वयली समाजीक सुवात हालत हो भंय जाला. तेन्ना कशेंय करून आनी कितेंय करून आपली वयली सुवात सांबाळून दवरपाची धडपड चालू दवरतात. सोशल मिडिया खातीर हें काम आतां सोंपे जावपाक लागलां. आतां तर ह्या यत्नांक राजकी फाटबळ मेळपाक लागलां.
पाश्चात्य ज्ञाना कडेन आमी सर्त करपाक शकनात, नाखोशेन हें मान्य करचेंच पडटा. तेन्ना जुस्त उरफाटी वाट धरल्या. आधुनीक विज्ञानांतलीं सगलीं तत्वां आनी सिद्धांत हे वेदांत आशिल्ले असो दावो करून आपलें वर्चस्व राखपाचे यत्न जातात. मुळांत हें तर्कबुद्दीक पटपा सारकें नासता. एक म्हणजे विज्ञानांत सोद लागतगरच आमचे तज्ञ ताच्या फाटलो संदर्भ सोदून काडपाचे यत्न करतात. म्हणजेच अप्रत्यक्षपणान आमी पाश्चात्य विज्ञानाच्या वर्चस्वाक मान दितात, असो ताचो अर्थ जाता. न्यूनगंडाचा हो एक परिणाम जावं येता. पूण अशे पद्दतीन आपल्याच समाजाची दिकाभूल जाता आनी फुडाराक आमचे तरणाटे बुद्दीक ते खातीर आडमेळी येवं शकतात.
दुसरी गजाल प्राचीन वेदांतलें ज्ञान आधुनीक ज्ञाना परस श्रेश्ठ मानप हें खंयचे आदाराचेर थारायतात? खंयचेय उपेगी ज्ञानचो लोकां मदीं आपूणच प्रसार जाता आनी ताचो विकास जायत वता. ते केन्नाच नश्ट जायना. एक आव्हान म्हणून आमच्या वेद पंडितांनी वेदांतल्या सगल्या शास्त्रांचो खोलयेन अभ्यास करचो आनी एकादो नवीन सोद लावचो. तशें जाल्यार सगलें स्रय प्राचीन वेदांक मेळटलें आनी जगांतल्या विचारवतां मदीं वेद ज्ञानाक आपोआप सन्मान मेळपाक लागतलो.
जागतीक ज्ञान निर्मितींत आमी फाटीं उरले ते खातीर सभावीक जागतीक ज्ञान भाशेंत आमी कमी पडटात अशी न्यूनगंडाची भावना बळिश्ट जावपाक लागल्या. खंयचीय भाशा हेर भाशेंतल्या उतरांचें दिवप घेवप करून समृद्ध जाता. मराठी आनी कोंकणी भाशेंत अनेक फारसी शब्द आसात. ह्या देशाचेर ब्रिटीश आनी गोंयचेर पुर्तुगेज लोकांनी राज्य केलें तेन्ना सभावीकपणान कोंकणींत पुर्तुगेज आनी इंग्लेज उतरां आयलीं. तशेंच आधुनीक विज्ञानाचो विकास पाश्चात्य देशात जालो ते खातीर स्वभावीकपणान तीं उतरां विज्ञान उतरावळींत आयलीं. अश्या वेळा विज्ञानीक उतरांक भारतीय भाशेंत प्रतिशब्द तयार करपाचो आग्रो कित्याक? रेडिओ, इलेक्ट्रॉनिक्स, सायकल, इंजेक्शन, ब्रेक, ट्रॅक्टर अशीं अनेक विज्ञानीक उतरां आमी सदच्या वेवहारांत वापरतात. ते बाबतींत कसलोच आक्षेप ना. मागीर आतांच मोबायलाक वेगळे उतर सोदपाची गरज कित्याक पडली?
हे बाबतींत इंग्लेज भाशेची देख घेवया. दर वर्साक इंग्लेज भाशेंत शेंकड्यांनी हेर भाशेंतलीं उतरां घेतात. ते खातीर ती भाशा आनीकय समृद्ध जाता. कोंकणी भाशा तज्ञानीं तांचो दिश्टीकोन आपणावचो. सांगपाचें म्हणल्यार अश्या वृत्तींतल्यान न्यूनगंडाची भावना सकयल्या पांवड्यार वचत आसा. न्यूनगंड समाजाच्या प्रगतीक एक व्हड आडमेळी आसा. तेन्ना खंयच्याय अहंकाराक बळी पडचे परस आसा ती परिस्थिती मान्य करून आपले दोश जाता तितले पयस करचे हातूंतच शाणेंपण आसा.

विज्ञानदूत श्रीकांत शंभू नागवेंकार
9096512359