भांगरभूंय | प्रतिनिधी
सत्यजित रे, ऋत्विक घटक, मृणाल सेन, हृषिकेश मुखर्जी, मणीरत्नम, बिमल राॅय…. अश्या दिग्दर्शकां प्रमाण हटके सिनेमा निर्माण करपी म्हान निर्माते, दिग्दर्शक श्याम बेनेगल काल संवसाराक अंतरले. जाका समांतर, कलात्मक सिनेमा म्हणटात, जे निजाच्या सिनेमोगींक विचार करपाक लायतात, अशे सिनेमा बेनेगल हांणी दिले. तांच्या मरणान भारतीय सिनेसृश्टीचेर काळखी सया दाटून आयल्या. ती बरोच काळ उरतली. कारण तांचे शैलीचे सिनेमा हालींच्या तेंपार तयार जायनात. एका काळार कलात्मक सिनेमाचें ल्हारूच आयिल्लें. रसिकांनी ते सिनेमे उखलून धरले. थोडे तर वेवसायीक सिनेमां परस चड गाजले. बेनेगल हांणीय कलात्मक सिनेमाच्या मळाक मोलादीक योगदान दिला. मंथन, निशांत, अंकूर, भूमिका, त्रिकाल, जूनून, कलयूग, कोंडुरा, मंडी, झुबेदा, सरदारी बेगम सारके जायते सिनेमा दिवन तांणी रसिकांची समाजाचें भान दिलें. समाजांत कितें चलता ताचें दर्शन तांच्या सिनेमांनी जातालें. बायलांचेर जावपी अन्याय, तांच्या शोशणाचें तांणी जितेंजिवें दर्शन घडयलें.
श्याम बेनेगल हांचो जल्म हैदराबादाक जालो. फोटोग्राफर श्रीधर हांचे ते पूत. गुरुदत्त (पडुकोण) हांची आजी आनी श्याम बेनेगल हांची आजी ह्यो भयणी. दोगूय कोंकणी भाशक. सुरवातेक लिंटास जायरात कंपनींत काॅपी रायटर म्हूण बेनेगल हांणी काम केलें. मागीर बापायन दिल्ल्या कॅमेऱ्याचेर तांणी पयलो सिनेमा तयार केलो. तांणी एएसपी जायरात कंपनींतूय काम केलें. 900 परस चड जायराती, म्हायतीपटांचें दिग्दर्शन केलें. उपरांत अमेरिकेक भुरग्यांच्या सिनेमा विशीं शिकपाक गेले. भुरग्यांक घेवन काडिल्लो चरणदास चोर हो तांचोच सिनेमा. थंय टिव्हीचेरूय तांणी काम केलें. भारतांत ते आयले तेन्ना 1973 त तांणी तेलंगणच्या अर्थीक आनी लैंगीक शोशणाचेर अंकूर हो सिनेमा केलो. तो बरोच गाजलो. उपरांत निशांत, मंथन अशे सिनेमा येत गेले. बेनेगल हांच्या सिनेमांक, तांकां स्वताक दिग्दर्शनाचे आनी कलाकारांक अभिनया खातीर 18 राष्ट्रीय पुरस्कार फावो जाल्यात. हो घडये विक्रम आसतलो. अंकुर, निशांत, मंथन, भूमिका, जुनून, आरोहण, नेताजी सुभाषचंद्र बोस, वेल डन अब्बा हे ते सिनेमा. तांकां 2005 त दादासाहेब फाळके पुरस्कारूय मेळिल्लो. हे तरेचे समांतर सिनेमा हो तांचो स्वास आशिल्लो, अशें म्हणल्यार जाता.
दूरदर्शन रंगीत जालो आनी घराघरांनी पावलो, तेन्ना बेनेगल हांणी भारतीय रेल्वे खातीर यात्रा आनी उपरांत पं. जवाहरलाल नेहरू हांच्या डिस्कवरी आॅफ इंडिया ह्या पुस्तकाचेर भारत एक खोज ही मालिका काडली. 1988 वर्सा ती लोकप्रीय जाल्ली. भारताचो इतिहास, संस्कृतीची आवड आशिल्ले तर ही कार्यावळ चुकनासतना पळयताले. पद्मश्री, पद्मभूषणा सयत तांकां विवीध संस्थांचे जायते पुरस्कार मेळिल्ले. बेनेगल हांणी जायत्या कलाकारांक मुखार हाडले. शबाना आझमीक पयली संद तांणीच दिल्ली. तिचे सयत नसिरुद्दीन शाह, स्मिता पाटील, ओम पुरी, अनंत नाग हांकां घडोवपांत तांचो हात आसा. श्याम बेनेगल हांचो त्रिकाल हो सिनेमा गोंयचेर आदारीत आसा. 1985 वर्सा आयिल्ल्या ह्या सिनेमांत गोंय मुक्ती लढ्याच्या निमण्या काळांत 1961 च्या सुमाराक गोंयच्या एका कुटुंबाचेर पडिल्लो प्रभाव पळोवपाक मेळटा. खुद्द बेनेगल हांणी कथा, पटकथा बरयिल्ली. लोटले व्यंगचित्रकार मारियो मिरांडा हांच्या घरांत ताचें शूटिंग जाल्लें. संवसारांतल्या 2- 3 सिनेमा महोत्सवांनी ताची
तोखणाय जाल्या. अभिनेत्री लीला नायडू हांणी सोळा वर्सां उपरांत परत काम करपाक सुरवात केली, ती त्रिकालांतल्यान.
बेनेगल हांचे कांय आडवाद सोडल्यार हेर सिनेमा वेवसायीक पांवड्याचेर येशस्वी (अर्थीक नदरेन) जावंक नात. मात तांणी आपली अज्रंवर अशी म्होर भारतीय सिनेसृश्टीचेर मारल्या. ती सोंपपणी पुसप कठीण. परंपरीक हिंदी सिनेमाची एक थारावीक फास्की आशिल्ली. ती तांणी सत्तरीच्या दसकांत मोडली. समांतर सिनेमाच्या मळाची बुन्याद बेनेगल हांणी घाल्या, हातूंत दुबाव ना. वास्तववाद, समाजीक भाश्य तांच्या दरेका सिनेमांनी पळोवपाक मेळटा. मागीर तो मंडी जावं वा निशांत. अखेर मेरेन सिनेमा खातीर धडपडपी, जाचो स्वासूच सिनेमा जाल्लो, अशे गुणी दिग्दर्शक श्याम बेनेगल आमचे मदल्यान गेल्यात. पूण फुडाराचे कलाकार, दिग्दर्शकांक तांचे सिनेमा प्रेरणा दीत रावतले.
खिणाखिणाक ताज्यो घडणुको आनी तुमचे कडेन संबंदीत दरेक खबर मेळयात एका क्लिकाचेर! फेसबूक, ट्विटराचेर आमकां फॉलो करात आनी व्हाट्सएप सबस्क्रायब करपाक विसरूं नाकात.
