सभावाक वखद ना !

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

तरेतरेचीं माणसां आनी तरेतरेचीं धोणसां, अशें म्हजे आज्जेन म्हणिल्लें हांवें खूबदां आयकलां. भुरगेपणांत ताचो अर्थ समजलो ना. आजी उकडून, भाजून, चून्न घालून अशे तरेकवार धोणसां प्रकार करताली. तरेतरेचीं मनशां म्हणटात तीं मात व्हड जातकीच, संपर्कांत येतकीच अणभवान समजलीं.
म्हजें भुरगेंपण एकठांय घराब्यांत गेलें. घरांत आजी धरून खूब मनशां रगता नात्याचीं, शिवाय मानाय. तेन्ना तांचो सभाव वाचूंक कळ्ळो ना. पूण आतां बरो विचार केल्यार कोण कशीं वागतालीं, कोण कशीं आशिल्लीं हें दोळ्यां मुखार येता. म्हजी आई घरांतली व्हडली सून जाल्ल्यान सगल्यांक एकठांय बांदून दवरताली. तिणें केन्नाच वायट उतर दिलें ना. ती कोणा कडेन झगडली वा वाद घाल्लो हांवें आज मेरेन पळोवंक ना. अजूनय घरच्या मनशां कडल्यान वा भायल्या मनशां कडल्यान ‘वयनी’ हो मान तिका मेळटा. तिच्या सारकी बऱ्या सभावाचीं मनशां सदांच समाधानी आसतात. तीं दुसऱ्यांक मेरेन पळोवंक ना. अजूनय आनंद दितात आनी
स्वताय आनंदीत रावतात. असल्या मनशांक कांय जाणां गृहीत धरून तशी वागणूक दितात.
ल्हान भुरगीं जेन्ना कसल्याय वस्तू खातीर हट धरून व्हडान रडटात तेन्ना “कोणा भशेन जालां कोण जाणां.” वा “बापूय काय भुरगेपणांत असो नाशिल्लो.” जाण्टी असो शेरो मारून मेकळीं जातात. भुरग्याच्या आवयन हें आयकल्यार कशें जायत हाचो विचार तीं जाण्टीं करनात. फट्ट करून उलयलीं आनी मेकळीं जालीं. असो फटकळ सभाव आसपी मनशां फांटी-फु़डें पळयनासतना उलोवन वतात. फटकळ सभावाच्या मनशांचें दाखय- लिपय करप नासता. मनांत आयलें फट करून उलोवप. “हांव बाये मनांत कांयच दवरना.” फुडें हें उलोवप. आपलीं उतरां दुसऱ्यांक दुखयतात हाचें तांकां पडूनच वचना.
कांय जाणां तर इतलीं गोऽऽड! सामकीं साकरी सुरी. असलीं मनशां गोड-गोड उलोवन आपलें काम सादोवन घेतात. मुखावेलो मनीस तांच्या उलोवण्याक इतलो भुलता, ताका कसलें भानच उरना. असलीं गोड मनशां कांय जाणांक खूब आवडटात. मागीर तांणी उलयतां-उलयतां काळजाक तोप सारकें कितेंय उलयलें म्हणटकीच तीं भानार येतात. हीं मनशां म्हणल्यार हांसत-हांसत चिमटे काडपी आनी आपलें काम सादोवन घेवपी. कांय जाणां “मुह में राम, बगल में छुरी” अशीं आसतात. तोंडार गोड उलोवन, फाटल्यान दुसऱ्यांचीं उणी-दुणी काडप. अश्या मनश्यांक फटकळ मनशांच तोंड दिवपाक शकतात.
“हांव सांगतां तेंच खरें, हांव करतां तेंच बरें” अशींय कांय मनशां दुसऱ्यांचें कांयच आयकून घेनात. कसल्याय कामाचें श्रेय तांकांच मेळूंक जाय असो तांचो सभाव. घरांत कसलेंय कार्य आसल्यार तें थोडें-थोडें वांटून घेवन केल्यार सोंपें जाता. पूण असल्या सभावाच्या मनशांक तें कशेंच पटना. सगलीं कामां आपुणच करतलीं असो तांचो हट आसता. उपरांत आपणेच सगळें केलें, कोणेंच मजत केली ना हें आपल्या कृतींतल्यान दाखोवन दिवप असो सभाव.
कांय जाणां इतलीं मुडी आसतात. केन्ना अशीं उलयत तर केन्ना तशीं. तांचे कडेन कशें वागप हेंच कळना. हवामाना भशेन वागणूक बदलपी अशी हीं मुडी मनशां.
आमी भुरगेपणांत ह्या बोटावेली थूक त्या बोटार काडून खेळटालीं, तशा सभावाचीं मनशां, केन्ना कितें करत आनी केन्ना कितें उलयत सांगपाक येना. असलीं मनशां उलोवपांत आनी कृतींत खूब चतूर आसतात. दुसऱ्यांक पट सारकीं तीं उलयतात, पूण कांय कारणान तांची चूक दुसऱ्यांक समजली तर तीं बोटावयल्या थुकी भशेन आपलीं उतरां घुंवडायतात. फट उलोवपी मनशांक तर शीमच नासता. एक फट लिपोवंक शंबर फटी तीं
सहज मारतात. भितल्ल्या बुद्धीचीं
म्हणून मनशां आसतात. तीं आपलो कसलोच सुगावो दुसऱ्याक लागपाक दिनात. दुसऱ्यांचें मात सगळें जाणून घेतात.
म्हजी आजी अशेंय म्हणटाली. “सगळ्या दुयेंसार वखद आसा पूण सभावाक मात वखद ना. अशें म्हणटात मनशान मनशाक पारखिल्यार ताचे गूण दिसतात आनी तपासल्यार तांच्या आंगातले दुर्गूण दिसतात. आमी सगळीं एकमेकांक पारखुया.

प्रमिला सु बोरकार