सद्बुद्धी दुर्मीळ कित्याक आसता?

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

चिंतन- 3

ज्ञानेश्वर माऊली म्हणटात –

पार्था बहुतीं परी ।

हे अपेक्षिजे विचारशूरीं ।

जे दुर्लभ चराचरीं ।

सद्वासना ॥

हे पार्था, खऱ्यांनी विचारशील आनी शाण्या लोकांक ही सद्बुद्धी मेळोवपाची खर इत्सा आसता. कारण पुराय सृश्टींत सद्बुद्धी ही खूबच दुर्मीळ आसा. ज्ञानेश्वर माऊलीन ‘दुर्लभ चराचरीं सद्वासना’ अशें जें म्हणलां, तें आजच्या जगांत चडूच पट्टा. आमी ह्याच विचाराक इल्लें चड सविस्तरपणान पळोवया. 

सद्बुद्धी दुर्मीळ कित्याक आसता? आयचो संवसार बोवाळ, मतांनी आनी ताकतिकेन भरिल्लो आसा. सोशल मिडियाचो सततचो शिंवर, टिव्ही वयल्या खबरांचो हुंवार आनी दरेका खिणाक मेळपी म्हायती हाका लागून आमचें मन विचलीत जाता. ह्या सगल्या बोवाळांत आपले भितरलो तो शांत आनी विवेकी आवाज आयकप खूब कठीण जाता. अहंकार, राग आनी ईर्ष्या ह्या भावनांक लागूनय जायते फावटी आमचे विचारशक्तीचेर सांवट पडटा. देखून ह्या बोवाळांतल्यान भायर पडून शांतपणान विचार करप, योग्य- अयोग्य वेंचून काडप, हें खऱ्या अर्थान दुर्मीळ जालां. 

फक्त विचारशील आनी शाण्या लोकांकूच हे सद्बुद्धीची खर इत्सा आसता. सामान्यपणान लोक तात्पुरत्या सुखांच्या आनी लोकप्रीय मतांच्या फाटल्यान धांवतात. तांकां खोलायेन विचार करपाची वा सत्याचो सोद घेवपाची गरज दिसना. म्हणूनच, जी गजाल चडशांक नाका आसता, ती आपशीच दुर्मीळ जाता. 

व्हडपण पिरायेचें नासता – ल्हान मनांत व्हडलें तेज!

मॅरी कोपनीचें उदाहरण खूब प्रेरणा दिवपी आसा. मॅरी कोपनी- Little Miss Flint म्हूण वळख आशिल्ली अमेरिकेतली आठ वर्सांची चली. तिने राष्ट्राध्यक्ष बराक ओबामा हांकां पत्र बरयलें. तिच्या शारांतल्या दुशीत उदका विशीं तिणें हुस्को उक्तायलो. ओबामा थंय आयले. निधी मंजूर जालो. उदक सुदारलें. 

सद्बुद्धीचो दिवो तिचे लागीं आशिल्लो. तिची पिराय ल्हान आसली तरी, तिचो विचार खर आशिल्लो. हें  दाखयता की, सद्बुद्धी ही पिरायेचेर वा अणभवाचेर अवलंबून नासता, तर ती विचारांचे स्पश्टतायेचेर आनी प्रामाणिकपणाचेर अवलंबून आसतात. आमचे सरभोंवतणी अशे जायते ‘ल्हान दिवे’ आसतात, जे आपले कृतींतल्यान वा विचारांतल्यान सद्बुद्धीचें म्हत्व पटोवन दितात. 

केन्ना ना केन्ना आमी सगलेच काळखांत आसतात- साशंक, गोंदळिल्ले आनी शेणिल्ले. अशा वेळार तुमचे कडेन जरी व्हडली मशाल नासली, तरी सद्बुद्धीचो एक ल्हानसो दिवो तेन्ना दवरात.

सद्बुद्धी म्हणल्यार आमच्या भितरल्या आवाजाचो जीपीएस. ताचेर विस्वास दवरात आनी ताचें आयकलें, तर तुमी योग्य मार्गाचेर चलतात.

 ह. भ. प. देवदत्त दि. परुळेकर