सगळीं मनशां देवाचींच

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

भावंडांनो,
आपल्या आनी हेरांच्या हिता खातीर, कल्याणा खातीर देवाची भक्ती करप हें भोव गरजेचें आसा. सद्या तुमच्यांतलीं कांय भावंडां जात्रा-उत्सवांनीं व्हड उमेदीन वांटो घेतात. घेवचोच तुमी, बरी गजाल ती. पुणून भावंडांनो तुमीं तातूंतच भुल्लुसून, गुल्ल जावन रावू नाकात. आदीं सांगलां ते प्रमाण तुमीं अभ्यासाचो सांगात सोडूं नाकात. अभ्यासा वांगडाच तुमी आपणाकूय भजतात हें पळोवन तुमचो देव तुमचेर खूश जातवो. आनी दुबाव नासतना तुमीं बरे देखीचीं भुरगीं आसात, अशें धरून तुमकां तुमच्या खर यत्नांक, तळमळीक, धडपडीक मुजरत यश दियत रावतलो. आनी नेमान तुमकां खोशी, धादोशीत दवरतलो. याद दवरात हां? बरें तर.
भावंडांनो, ह्या सप्तकांत खुबशा आदर्शांच्यो यादी आमकां उर्बा, प्रेरणा दिवपाक तयार रावल्यात. तांचें स्मरण केल्या बगर आमकां फुडें वचपाक मेळना..
भावंडांनो, 25 तारखेर धुरंधर राजकारणी, मुत्सुद्दी फुडारी, देसाचे आदले संरक्षण मंत्री, विदेश वेव्हार मंत्री,तशेंच घरमंत्री म्हूण जांणी पदभार सांबाळून देशाच्या प्रशासनाक, उदरगतीक मोलाचें योगदान दिलां ते म्हळ्यार यशवंतराव चव्हाण, तांची पुण्यतीथ. 26 तारखेर भारतीय राज्यघटना म्हळ्यारच संविधान स्विकृती दीस. 30 तारखेर म्हान संशोधक तशेंच विज्ञान महर्षी डॉ. जगदीशचंद्र बोस हांची जयंती पाळटात. तेचपरी 28 तारखेर बायलांच्या शिक्षणा खातीर, समानताय आनी सत्या खातीर तळमळीन वावुरपी,पद-दलितांच्या उद्धारा खातीर आपल्या जिवाची पर्वा करी नासतना वावुरपी महात्मा ज्योतिबाराव फुले हांची पुण्यतीथ म्हाराष्ट्रा सकट पुराय देश मनयता. आयज हांव तुमकां तांचे विशीं थोडीशी म्हायती सांगतां.
ज्योतीबा फुले हांचो जल्म सातारांतल्या कटगुणांत 20 फेब्रुवारी 1827 ह्या दिसा जाल्लो.परंपरेन फुलांचो मळो लागवडीक हाडटाले देखून तांचे आडनांव फुले जालें. तरणेपणांत एक फावट ब्राह्मणाच्या लग्नाक गेल्ले कडेन कोणे तरी “तूं शुद्र. वच हांगच्यान”, अशें म्हणलें आनी तांचो अपमान केलो. तेन्ना सावन तांणी शुद्रां खातीर वावुरपाचें थारायलें. बायलांक शिक्षण दिवप तशेंच जातीची बंधनां तोडून गिन्यानाची दारां सगळ्यां खातीर उक्तीं करप हाचो तांणी ध्यास धरलो. 1848 वर्सा पुण्यांत चलयां खातीर देशांतली पयली शाळा सुरू केली. आपले बायलेक सावित्रीबाईक शिक्षीत करून शिक्षण दानाचें कार्य करपाक उर्बा दिली. ते सेवेंत सावित्री बाईन कितले दगदग, त्रास भोगले हें तुमी जाणातूच. ज्योतिबानीं ल्हान भुरग्यांक शिक्षण दितना, शिक्षणा खातीरचें सगळें सामान भेटयलें. बायलांच्या शिक्षणा उपरांत ताणी अस्पृश्यांच्या उद्धाराखातीर वावुरपाक सुरवात केली. अस्पृश्यां खातीर वावुरतना ज्योतिबानीं धर्म बुडयलो असो प्रचार करीत तांकां जिवेशीं मारपाक कांय मारेकार धाडले. पुणून ज्योतिबांचो अस्पृश्यां वयली माया, मोग पळोवन मारेकारांक पिकासांव जालें.
ज्योतिबांनी अस्पृश्यां खातीर घरा मुखावयल्या तळ्याचें उदक वापरपाक मेकळीक दिली. विधवांचें लग्न, बालहत्या प्रतिबंदक चळवळ, विधवेचे केस तासपाचे प्रथे आड चळवळ अश्यो साबार चळवळी तांणी जैतिवंत केल्यो. घरकान्न सावित्रीबाई वरवी तांणी भोवजन समाजांतल्यान पुरयत वर्ग तयार केलो. बायलां मदीं समानतायेचे भावनेन “हळदी कुकूम” मनोवपाक सुरवात केली. सत्यशोधक समाजाची बुन्याद घाली.
“मनीस जाती वरवी व्हड जायना तर ताच्या गुणानीं व्हड थारता. देव सगळ्याक व्यापून आसा. सगळीं मनशां देवाचींच लेकरां आसात.” ही शिकवण ताणी दिली. बरपांतल्यान, पोवाड्यांतल्यान, व्याख्यानांतल्यान बायलांच्या, दलितांच्या, शेतकारांच्या, कामगारांच्या अन्यायाक तांणी वाचा फोडली. अशा ह्या म्हान समाज-सेवकाक लोकानीं ‘महात्मा’ ही पदवी भेटोवन तांचो भौमान केलो. महात्मा ज्योतिबा फुले हे 28 नोव्हेंबर 1890 दिसा ह्या संवसाराक अंतरले.
भावंडांनो, 28 तारखेर आनी मुजरत तांचो उगडास काडून तांकां श्रद्धांजली ओंपूया हां? याद उरतलीं न्हय? बरें तर
उल्हासभाई