भांगरभूंय | प्रतिनिधी
दांगांनी वाडलो, तो मनीस वाडलो अशें जायना, संवसाराचेर धनीपण चलोवंक मना- गिन्यानान वाडूंक जाय. हे खातीर तर्क करूंक समजूंक जाय.
मनीस संवसाराचो धनी. दुडू आसूं वा नासूं, ताच्यान कितेंय करुंयेता. आपूण जिखुंयेता वा दुसऱ्याक जिखोवंयेता. आपूण मरुंयेता वा दुसऱ्याक मारुंयेता. दुसऱ्याक फुडें काडुंयेता वा दुसऱ्याक फाटीं दवरून आपुणूच फुडें वचुंयेता. दुसऱ्याचें बरें करुंयेता वा वायट करुंयेता. परिणाम कितें? धड तें उरतलें, पोल तें हुबतलें. मनांत वा करणेंत बरें तेंच तिगतले आनी वायट हुबून वतलें. पूण… बऱ्या कार्याचो जिवो आसतना कोण उगडास काडिना, वांकडें आसा तें झरयत रावतात आनी मेले उपरांत मात सगळे बरे गूण भायर सरतात. आमी असल्या वांकड्या सभावाचे जायनासतना सकारात्मक विचारान संवसाराचे धनी जावंया. कशे जातले तें पळेवंया.
जिविताचें तत्वगिन्यान
मनशाच्या जिविता कडेन तत्वगिन्यानाचो सरळ संबंद आसा. ताच्या अर्थपुर्ण, उद्देशपुर्ण आनी सुखी अस्तित्वाच्या स्वरुपाविशींच्या मुळाव्या प्रस्नांचेर विमर्शीक चिंतन करप म्हणल्यारूच जिवीताचो दिश्टावो करून घेवप. जिविताचो संबंद तत्वगिन्याना कडेन लावूंक जाय. अशें करप म्हणल्यार फकत अमुर्त अभ्यास न्हय, ती दिसपट्ट्या निवडींक आनी कृतींक मार्गदर्शन करपी “जिणेची पद्दत” वा “जिणेची कला” अशें म्हणुंयेता. म्हाका बाजारांत वचूंक जाय जाल्यार हांव परत घरा येवंचे पयलीं म्हजे कडेन कितें- कितें आसतलें हाचो विचार करतां. बाजारांत पावचोच आसा पूण म्हजे विचार बाजारांतल्यान घरा मेरेन पाविल्ले आसतात. तेन्नाच म्हजी बाजाराची भोंवडी जैतीवंत जाता. ना जाल्यार हांव दिशाहीन वतां आनी कांय फावटीं गरज तें घेनासतना परततां. वचपाचो तर्क आनी बाजाराची भोंवडी म्हजे जिणेचें सार्थक करता.
तत्वगिन्यानी जीण कशी आसता?
प्राचीन ग्रीक तत्वगिन्यानी सॉक्रेटीस हाणें म्हणलां, “अपरिक्षण केल्लें जिवीत जियेवपा सारकें न्हय” ही म्हण्णी ताच्या ‘अॅपोलोजी’ पुस्तकांत नोंद जाल्ली आसा. ताचो अर्थ, आत्मचिंतन नासतना आपल्या मुल्यां, कृती आनी समजुतींचेर प्रस्नचिन्न उबें करिनासतना -जिवीत अर्थहीन आनी उद्देश्यहीन जाता. आयज हांव कित्याक चुकलों वा म्हजे कडल्यान दुसऱ्याक दुखोवपाची करणी कशी घडली हाची हांवेंच चवकशी केली ना वा म्हज्या मनाक ती करूंक प्रोत्साहन दिलें ना, जाल्यार, पूर्ण आनी सदगुणी जिणेची वाट सांपडना. म्हण आत्मपरीक्षण गरजेचें आसा. जायत्या पालकांची खंत आसा, आपलीं भुरगीं आपणाक रेस्पेत दिनात. तीं ल्हान आसतना आमी तांकां चड मेकळीक दितात, तांचे चड लाग करकत, तांकां तत्वां मुल्यां दिवंचे बदला संवसारी वस्तू दितात. मागीर तीं व्हड जातच ताचे आमी परिणाम भोगतात. मनशाच्या जिविताचें निमाणें ध्येय म्हणल्यार युडायमोनिया (अर्थ – मानवी भरभराट वा खरें सूख) अशें अॅरिस्टॉटलाच्या नीतीशास्त्रासारक्या जायत्या पुर्विल्ल्या तत्वगिन्यानांत मत मांडलां, जे आज लागू जाता.
मन आनी हेतू
तत्वगिन्यानांत एक संकल्पना आसा, भुतकाळ ना आनी भविश्यकाळ ना, जें कितें आसा तें ‘आतां’ आसा. जिवितांतलो भुतकाळ फकत याद आनी भविश्य्काळ फकत अपेक्षा. जाल्यार आतां हो वर्तमान काळ आसा. थंयच खरी कृती घडटा. आतां एका जाग्यार उबो आसतना अपघात घडटा. कांय खिणा मदें तो भुतकाळ जाता. अपघात घडनाशिल्लें जाल्यार तो भविश्यकाळाच्यो येवजणो आंखतलो आशिल्लो. तो भविश्यांतली कृती करपाचो वेळ ‘आता’ जाता आनी कृती घडटा. ही कृती आध्यात्मिक आनी शास्त्रीय अश्या दोनूय संदर्भांत जावंयेता. कांय मनीस सदां फुडाराचें येवजीत आसतात. आतांचेर तांचो विसर पडटा. अशें खरेंच घडलें जाल्यार ताचें लक्ष खंय केंद्रीत आसता? आपले कृतीचेर तो नियंत्रण तरी दवरूंक शकता? मनशाक मन आसता आनी तें मन कृती थारायता म्हण तो जिविताचो हेतू साद्य करूंक वावुरता. कांय जाण आतां कितें करूंयेता ताचेर लक्ष केंद्रीत करिनासतना एक तर फाटलो इतिहास उस्तीत रावतात वा फाल्यां कशें जातलें तें येवजीत रावतात पूण आयज आपल्या जिविताचेर वा करण्यांचेर नियंत्रण दवरून वावरूंक सोदिनात. आयज म्हणल्यार भौतिकीच्या (फिकिक्साच्या) भिंगांतल्यान वेळाक एक दृश्य म्हणून पळेवप योग्य न्हय, जंय भूतकाळ, वर्तमानकाळ आनी भविश्काळ ह्या सगळ्यांचें वास्तव सारकेच आसता. जायते जाणकार म्हणटात, भूतकाळाचेर पातयेवन रावचे परस वा भविश्यकाळाचो हुस्को करचे परस आज आनी आतां कडेन लक्ष केंद्रीत करप सगळ्यां परस बरो मार्ग आसा.
करुणा आनी संबंद
जर्मनाचो शॉपनहावर आनी जायते उदेंते कडले वेगवेगळ्या परंपरांतले तत्वगिन्यानी करुणेचें म्हत्व, घटमूट समाजीक संबंद आनी पुराय जिणे खातीर हेरांचें आनी व्यापक समाजाचें बरेपणांत योगदान दिवप हांचेर भर दितात. अशें करतना आपल्या नियंत्रणा भितर आशिल्ल्या विचार, निर्णय आनी कृतीचें विशलेशण करून मनाची शांतताय मेळोवपा खातीर वावरची गरज आसा. जिविता कडें संघर्श करचे परस अर्थहीन दिसपी विश्वांत आपल्या निवडी आनी कृती वरवीं स्वताचो अर्थ आनी मुल्यां तयार केल्यार कितलें फायद्याचें जावंचें ना? करुणा मनशाचें काळीज मोव करता, पूण मना कडेन गांठ बांदून परस्पर संबंद घट करता. अशें जावंक, मनान काळजाक सांगात दिवंक जाय. दुसऱ्याचेर चिखोल उडोवंक सोदल्यार, मनाक मानल्यार काळजाक मानचें ना आनी काळजाक मानल्यार मनाक मानचें ना. संबंद घट जावंचे खातीर मन आनी काळीज एकमतान निर्णया कडेन पावूंक जाय. तेन्नाच जिविताची खुशालकाय वाडटा.
सोंपयतना…
फ्रेंच तत्वज्ञानी पिएरे हॅडोट म्हणटा, जिवीत वेगवेगळ्या आध्यात्मिक व्यायामांतल्यान (धर्मीक न्हय) विकसीत करूंक जाता. ते खातीर कांय गजाली करप भोव म्हत्वाचें. कसल्याय प्रसंगार चिंतन करून जाप सोदल्यार विचार स्पश्ट जाता आनी जाणवायेन भरिल्लो निर्णय घेवपाक आदार जाता. जें कार्य करूंक वता, ताचें म्हत्व समजून घेवन कसलीच आस्त बाळगिनासतना आनी पूर्ण ना जावंच्यो इत्सा सोडून दिल्यार ताण कमी जाता. चुकिच्या धारणांचेर वागप टाळपाखातीर आनी बौध्दिक नमृताय वाडोवपाखातीर स्वताच्याच प्रस्नाकडेन वा जापेकडेन संघर्श केल्यार सक्रीय यत्न जावंयेता.
जायते फावटीं कुटुंबांत प्रस्न उबे जातात, ते सुटावे करूंक भावनीक नातीं मदीं येतात. तेद्या वेळार निरिक्षणावरवीं पर्यायी शक्यतायांचो विचार करप सामकें फायद्याचें. कसलोय प्रस्न वादान न्हय तर संवादान सुट्टा. देखून स्वतान पयलीं सकारात्मक भुमिका घेवप गरजेचें. तत्वगिन्यानीक नदरेन विचार केल्यार वचनबद्ध जिवीत जगूंक सोंपें जाता. मनीस वाडप म्हणल्यार कितें? दांगांनी वाडलो, तो मनीस वाडलो अशें जायना, संवसाराचेर धनीपण चलोवंक मना- गिन्यानान वाडूंक जाय. हे खातीर तर्क करूंक समजूंक जाय. असले सकारात्मक विचार मनशाचें जिवीत फुलयतात.
—-
– विन्सी क्वाद्रूस, राय, साश्ट,
मो. – 9822587498
खिणाखिणाक ताज्यो घडणुको आनी तुमचे कडेन संबंदीत दरेक खबर मेळयात एका क्लिकाचेर! फेसबूक, ट्विटराचेर आमकां फॉलो करात आनी व्हाट्सएप सबस्क्रायब करपाक विसरूं नाकात.
