भांगरभूंय | प्रतिनिधी
नवी दिल्ली, खबरां संस्था ः संवसारभर कॅन्सराचें प्रमाण वाडत आसा. मरण येवपी कॅन्सर दुयेंतींचो आंकडो खूब वाडलां. संवसारीक भलायकी संघटनेच्या एका अहवाला प्रमाण, कॅन्सर हो संवसारांतलो सगळ्यांत व्हडलो घातक दुयेंस जावपाक लागला. कॅन्सराचेर केल्ल्या संशोधनांत, कॅन्सर हो वंशपरंपरेन जाता काय जिणे पद्दतीक लागून जाता हाचो अभ्यास केला.
कॅन्सराचेर केल्ल्या नव्या अभ्यासांत कितें म्हणलां?
० कुडींत नव्यो नॉर्मल पेशी तयार जातात आनी त्यो पशी आपलीं कामां योग्य करतात. कार्य पुराय जातकच पोरणी पेशी मारून तांच्या जाग्यार नव्यो पेशी तयार जातात.
० कुडींतल्या ह्या प्रक्रियेंत आडमेळीं निर्माण जाल्यार कॅन्सर जावंक शकता.
० इन्फेक्शन, व्हायरस संसर्ग, आनुवंशिकी आदी कारणांक लागून ह्या जीनांत बदल जाल्यार वयल्या प्रक्रियेंत आडमेळीं येता. पेशींचो आकार वाडटा आनी तांचो स्वभावूय बदलता, जाका लागून कॅन्सराचीं लक्षणां दिसूंक लागतात.
० कॅन्सराचे १०० परस चड प्रकार आसात.
भलायकी तज्ञ कॅन्सराचे तीन प्रकार सांगतात. तातूंत सॉलिड कॅन्सर (solid cancers) (कात, स्तन, आंतकड्यो, फुफ्फुस, हाडां, ऊतक), ब्लड कॅन्सर आनी मिक्स्ड कॅन्सर हांचो आस्पाव आसा. आंकडेवारी प्रमाण, भारतांतल्या दर शंबरांतल्या 11 जाणांक जिणेंत केन्ना ना केन्ना तरी कॅन्सर जावपाची शक्यताय आसता. 2024 वर्सा भारतांत सुमार 15.6 लाख नवें कॅन्सर दुयेंती मेळ्ळे आनी सुमार 8.74 लाख लोकांक ह्या दुयेंसाक लागून मरण आयलें.
कॅन्सर वंशपरंपरेन जाता?
क्लीव्हलँड क्लिनिकाच्या मतान, कॅन्सर तेन्ना जाता जेन्ना पेशींच्या कार्याचेर नियंत्रण दवरपी जमुकां मदीं बदल जाता. हाका लागून असामान्य पेशी तयार जातात, त्यो विभागता आनी तांचो आंकडो वाडटा. जेन्ना ह्यो पेशी वाडटात तेन्ना त्यो कुडीच्या कार्यांत आडमेळीं हाडटात. ह्यो पेशी कॅन्सराच्यो गाठी (Tumours) तयार करतात. कॅन्सराच्यो पेशी गाठींतल्यान फुटून ‘Lymphatic system’ वा रगतांतल्यान कुडीच्या हेर भागांनी पातळूंक शकतात. वैजकी संशोधकांच्या मतान, वंशपरंपरेन लागण जाल्ले सुमार पांच ते धा टक्के कॅन्सराचे दुयेंती नोंद जाल्यात. चड करून कॅन्सर हो एक्वायर्ड जेनेटिक म्युटेशनाक लागून जाता.
कॅन्सर जावपाक कारणीभूत आशिल्ल्या पर्यावरणीय वा जिणे पद्दतीच्या घटकां विशीं संशोधन कितें सांगता?
जिणे पद्दत आनी पर्यावरणीय कारणां मदीं धूम्रपान, आहार, मोटसाण, प्रदुशण, संसर्गजन्य पदार्थ, निश्क्रीय जिणे पद्दत आनी विखारी पदार्थ हांचो आस्पाव आसा.
2023 वर्सा ओपन अॅक्सेस जर्नल बीएमजे ऑन्कोलॉजीन फाटल्या तीन दशकांत (1990-2019) संवसारभर 50 वर्सां सकयल्या लोकां मदीं कॅन्सराच्या दुयेंतींत 79 टक्क्यांनी वाड जाल्ल्याचें सांगलां. ह्या पिरायेच्या गटांत 2019 वर्सा स्तनाचो कॅन्सराचो आंकडो (Breast cancer) सगळ्यांत चड आशिल्लो. 2019 वर्सा तरणाट्यां मदीं सगळ्यांत चड मरण आनी भलायकेक लुकसाण करपी कॅन्सर म्हळ्यार स्तन, श्वासनलिका, फुफ्फुस, आंतकड्यांचो आनी पोटाचो कॅन्सर अशें तातूंत दिसून आयलां.
हातूंत आनुवंशिक घटकांचो उल्लेख केल्लो आसलो तरी तांबडें मांस (बीफ, पोर्क), मीठ चड प्रमाणांत खावप, फळां आनी दुदाचो उणाव, सोरो पियेवप आनी तंबाखू वापरप हीं 50 वर्सां सकयल्या लोकांक कॅन्सराचीं मुखेल कारणां आसात. तशेंच शारिरीक निश्क्रीयताय आनी चड वजनाचेर भर दिला.
खिणाखिणाक ताज्यो घडणुको आनी तुमचे कडेन संबंदीत दरेक खबर मेळयात एका क्लिकाचेर! फेसबूक, ट्विटराचेर आमकां फॉलो करात आनी व्हाट्सएप सबस्क्रायब करपाक विसरूं नाकात.
