भांगरभूंय | प्रतिनिधी
येस फकत पुरस्कारांतच न्हय, तर स्वतान केल्ल्या प्रामाणीक यत्नांतय आसता ही तांगेल्या जिणेंतली देख.
कलाकार
सिनेसंगीत मळाचेर जायत्या प्रतिभावान कलाकारांनी आपले कलेची छाप सोडल्या. आदेश श्रीवास्तव हें तातूंतलें एक नांव. येस, संघर्श, वेदना आनी प्रेरणा हांचो मेळ घालून स्वासा कणकणी संगीत जगपी अशें तांचें व्यक्तीमत्व आशिल्लें. फिल्म उद्देग हो उदेंतेच्या सुर्याक नमस्कार करपी. येस मेळटा तो मेरेन सगल्यांचो वांगड, पूण वायट काळ सुरू जातकच सांगातन चलपी लेगीत पयसावतात. संगीता वरवीं रसिकांच्या काळजाक स्पर्श करपी संगीतकार आदेश हाकाय हाचो अणभव आयिल्लो.
आदेशाचो जल्म 4 सप्टेंबर 1964 दिसा मध्य प्रदेशांत जबलपूरांत जाल्लो. बापूय रेल्वे अधिकारी आनी आवय शिक्षीका. आदेशाक भुरगेपणा सावन संगीताची आवड. शाळेंतल्या ल्हान व्हड कार्यावळींनी तो सदांच वांटो घेवपी. धोल, तबलें सारकिल्ल्या वाद्यांचेर ताचो खाशेलो शेक आशिल्लो. ताचे भितर भुरगेपणांतल्यान संगीताची पाळां- मुळां खोलायेन रुजिल्ली, फुडें ताच्या जिविताच्या दरेका पांवड्यार ताच उपेग जालो. आदेश व्हड सपनां घेवन मुंबय आयलो, पूण फुडाराची वाट मात कांटेरी आशिल्ली. ताका सुरवेक संगीतकारांच्या वाद्यवृंदांत ढोलकवादक म्हणून काम मेळ्ळें. ते करतना संगीत हें फकत आवाजांचो मेळ न्हय, तर भावनांचें माध्यम अशें ताका जाणवलें.
काम करतना ताका संगीताची सूक्ष्म जाणविकाय मेळ्ळी आनी तांतूंल्यान ल्हव ल्हव स्वतंत्रपणान कितें तरी करपाचो आत्मविस्वास.
ताका पयलो व्हडलो ब्रेक मेळ्ळो तेन्ना ताच्या दोळ्यांत आशेचें किरण झळकलें. “कन्यादान” सिनेमांतल्यान ताणें पार्श्वगायक म्हणून पदार्पण केलें. उपरांत कांय काळ ताका अपेसाक तोंड दिवचें पडलें, पूण धीर सोडलो ना. निश्चेव आनी कश्ट ताका येस मेळोवपाचे दिकेन व्हरपाक लागलें. 1994 वर्सा ‘आओ प्यार करे’ ह्या सिनेमाच्या संगीतान ताणें चित्रपट मळार संगीतकार म्हूण प्रवेश केलो. रोखडीच सक्षम संगीतकार आनी गायक म्हूण ताणें आपली सुवात निर्माण केली. “आओ प्यार करें” ह्या सिनेमांतल्या गितान ताका खरी वळख मेळ्ळी. आदेशालें संगीत सदांच भावनेन भरिल्लें आसतालें. गितांनी आत्मीयताय आशिल्ली. केन्ना सौम्य, वेदनादायक, केन्ना रोमान्टिक, भावुक गोड. “राजनीती” तलें “मोरा पिया” हें गीत आयज लेगीत आयकुप्यांच्या काळजांत आसा.
संगीतातली ताची भोंवडी फकत भारता पुरती मर्यादीत दवरुंक ना. कारकीर्द सुरू जातकच तो बहुमुखी प्रतिभेचो कलाकार जालो. रोखडीच आंतरराष्ट्रीय पांवड्यार काम करपाची संद मेळ्ळी. ताणें आकोन, वाइक्लेफ जीन, ज्युलिया फोर्डहॅम आनी शकीरा सारक्या गायकांचें जोड पालवान भारतीय सिने संगीत परदेशांत पावयलें. ह्या मजगतीं ‘सा रे गा मा पा’ ह्या शोंतय तो परिक्षक म्हणून काम करतालो. पूण उपरांत ताणें अशा कार्यावळींक वचप बंद केलें. ताच्या मतान तातूंत पारदर्शकता नाशिल्ली. 2000 वर्सा प्रदर्शीत जाल्ल्या ‘रिफ्युजी’ ह्या सिनेमांतल्यान ताका बॉलिवूडांत संगीत संगीतकार म्हूण खरी मान्यताय मेळ्ळी. ह्या सिनेमाच्या संगीत दिग्दर्शना खातीर ताका आयफा पुरस्कार मेळ्ळो. हाचे उपरांत ‘रहना है तेरे दिल में’ (2001), ‘कभी खुशी कभी गम’ (2001), ‘बागबान’ (2003) आनी ‘राजनीती’ (2010) ह्या चित्रपटांलीं गितां खूब लोकप्रीय जालीं.
आदेशाचें वैयक्तीक जिवीत तितलेंच रंगतदार आशिल्लें. अभिनेत्री आनी गायिका (संगीतकार जतिन-ललीत हांची भयण) विजेयता पंडित हिचे कडेन ताचें लग्न जालें. दोगांय संगीत जगांत आशिल्ल्यान तांचे मदीं सृजनशील सुसंवादाचो एकचार आशिल्लो. तांकां अनिवेश आनी अवितेश हे दोन पूत आसात. तागेल्या गायन कारकीर्द बहर येतालो तेन्नाच आदेशाक 2010 वर्सा मल्टीपल मायलोमा हो रगताचो कॅन्सर जाल्ल्याचें निदान जालें आनी अचकीत आदेश एकटो पडलो. ‘वेलकम बँक’ हो ताचो निमाणो चित्रपट. दुयेंसाचो काळ ताचे खातीर कठीण आशिल्लो. उपचार चालू आशिल्ले, पूण दुयेंस परत- परत तोंड वयर काडत रावलें. आदेशान धाडसान झुज दिलें, मात कूड अशक्त जायत गेली. अर्थीक अडचणी निर्माण जाल्यो. अमेरिकेंतल्या उपचारा मजगतीं ताका दर दिसा 12 लाख रुपया मोलाचीं इंजेक्शनां घेवप गरजेचें आशिल्लें. ताचे कडेन उपचारा खातीर जाय तितले पयशे लेगीत नाशिल्ले. निमाणें ताणें आपली म्हारगेली गाडी विकून उपचाराचो खर्च केलो. अमेरिकेंतल्यान परतून भारतांत काम सुरू करपाची येवजण आंखली, पूण 10 दिसांनी तो परतून दुयेंत पडलो. निमाण्या काळांत हॉस्पिटल हेंच ताचें घर जाल्लें.आदेशान ह्या दुयेंसा कडेन फकत वैजकीच न्हय तर मानसीक झूजय दिलें. एके मुलाखतींत ताणें सांगिल्लें, “रोगा परस लागींच्या लोकांल्या दुर्लक्षाक लागून म्हाका चड दुख्ख जालें.” हातूंतल्यान ताच्या काळजांतलें एकसुरेपण उक्तें जाता. अचकीत दुयेंत पडप त्रासदायक आसता. पूण ताणें जांचे बराबर कितलींशी वर्सां काम केलां, त्या लोकांले वृत्तीन आदर्शाक चड त्रास दिलो. ताका आदार दिवपाक फिल्म इंडस्ट्रींतलो कोणूच आयलो ना. नामनेचो कलाकार जेन्ना खर दुयेंत पडटा तेन्ना ताचे भोंवतणीं आशिल्ली गर्दी ल्हवू ल्हवू कशी उणी जाता हाचो आदर्शाक वायट अणभव आयिल्लो. दुयेंत आसतना लेगीत तो स्टुडिओंत वचून रेकॉर्डिंग करतालो, नव्या आवाजांचो प्रयोग करतालो. ताचे मदलो कलाकार निमाण्या स्वासा मेरेन जिवो उरलो. 5 सप्टेंबर 2015 दिसा ताच्या 51व्या वाडदिसाच्या दुसऱ्या दिसा ताणें निमाणो स्वास घेतलो तेन्ना रसिकांक धक्को बसलो. तो भायर पडून जायतीं वर्सां जालीं तरी ताच्या गितांची गोडसाण उणी जावंक ना. आयज लेगीत “मोरा पिया”, “सोना सोना”, “गुस्ताखियाँ” वा “गुर नालो इश्क मीठा” अशीं गितां आयकताना तांचो आवाज, ताल, संगीताची सजीवता मनांत घोळटा.
अस्मिताय विसरप ना हें आदर्श श्रीवास्तवान दाखोवन दिलां. ताचो वारसो फकत ताच्या गितां मदीं न्हय,
तर ताच्या विचारांतय आशिल्लो. “संगीत म्हणल्यार आत्म्याचें अन्न” अशें तो सदांच म्हणटालो. येस मेळोवपाक फकत कुशळटाय न्हय, तर धीर जाय असो ताणें तरणाट्या संगीतकारांक संदेस दिला. ताचो पूत अवितेश हाणें संगीत साधनेत पावल घालां, आनी अवितेश आदेशाचे परंपरेचें फुडलें पान. आदर्शाच्या जिविताचेर नदर मारल्यार तो एक जिवो स्वर राग आशिल्लो अशें जाणवता. केन्ना सुखी, केन्ना दुख्खी, पूण सदांच प्रामाणीक. सपनांची फाट पुरवण करतना ताणें केन्नाच फाटीं पळयलें ना. तो पडलो, उठलो, परतून चलपाक लागलों आनी निमाणें संगीत इतिहासांत अविस्मरणीय सुवात कोरांतून गेलो. येस फकत पुरस्कारांतच न्हय, तर स्वतान केल्ल्या प्रामाणीक यत्नांतय आसता ही तांगेल्या जिणेंतली देख. ताणें पुराय जिवीत संगीताचें साधनेन सारलें आनी ताचो अणभव ताणें गायिल्ल्या दरेका स्वरांतल्यान आयज लेगीत मेळटा. आदेश श्रीवास्तवाच्या संगीताचें एक तेजस्वी रूप आयज लेगीत प्रतिध्वनीत जायत आसा.
———————————
सुदिन वि. कुर्डीकार
खिणाखिणाक ताज्यो घडणुको आनी तुमचे कडेन संबंदीत दरेक खबर मेळयात एका क्लिकाचेर! फेसबूक, ट्विटराचेर आमकां फॉलो करात आनी व्हाट्सएप सबस्क्रायब करपाक विसरूं नाकात.
