श्रीफळ म्हारग जालें

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

एका काळार गोंयांत नाल्लांचो हुंवार येतालो. मात आतां ते दीस नात.

नाल्ल हें देवान दिल्लें फळ, अशें मानतात. ताका धर्मीक, संस्कृतीक म्हत्व आसा. हिंदूच न्हय, तर दर्यादेगेर रावपी सगल्यांचीच श्रीफळ वाडोवपाची, उदकांत सोडपाची पद्दत आसा. मालवण ते मंगळूर हे कोंकण दर्यादेगेर तर नाल्ल हें मुखेल अन्न. माडाच्या तन्न्या फळां पसून पानां, मुळां मेरेन सगल्यांचो मनशांक उपेग जाता. मात हो नाल्ल म्हारग जाता तेन्ना गोंयकारांक घाम सुट्टा. चवथ लागीं पावल्या. त्या वेळार दरेका ल्हान घराब्यांत जेवणा खातीर 3- 4 तरी नाल्ल लागतात. कांय घरांनी चड. सध्या व्हडल्या नाल्लाचें मोल खंय 60 ते 70 रुपयांचेर पावलां. (आतां इतले म्हारग नाल्ल गोंयांत कोण विकतात, तें बऱ्याच लोकांक खबर ना.) आडसरां मात म्हारग विकतात. थोडे कडेन 100 रुपयांक पसून! म्हारगायेन करपून गेल्ल्या गोंयकारांक आनीक त्रास जावचे न्हय, म्हूण आतां फळ उत्पादन म्हामंडळान कर्नाटकांतल्यान लाखभर नाल्ल हाडपाचें थारायलां. ते 45 रुपयांक विकपाचोय निर्णय जाला. ही विक्री आयच्यान सुरु जातली. विशेश म्हणल्यार म्हामंडळाक एक पयसो पसून फायदो जावचो ना. (विक्री केंद्रांक मात नाल्लाचेर पांच रुपया सुट्टले.) परबीं. खरें म्हणल्यार तांणी नवरात्रां, दिवाळी, नातलां, शिगमो… सगल्या परबांक हो समाजसेवी उपक्रम चालीक लावंक जाय. कारण नाल्ल, आडसरां हाचे मुखार सवाय जावपाचीं नात.
कर्नाटकांत नाल्ल 40 रुपयांक मेळटात. मात गोंयांत उत्पादन उणावलां. गोंयकार विक्रेते केरळांतल्यान नाल्ल हाडटात. एका काळार गोंयांत नाल्लांचो हुंवार येतालो. मात आतां ते दीस नात. कांय वर्सां पयलीं माडाक तणाचो दर्जो दिवन ते कापून उडोवपाकूय थोडे मुखार सरिल्ले. घडये कापलेय आसत. नाल्लाचो वेवसाय वाडोवपाचीय थोड्यांक इत्सा ना. अर्थांत पाडेल्यांचो उणाव, भाटां,जमनी विकून झटपट मेळपी पयसो, रोग, माकडांचो उपद्रव, आडसरांची वाडिल्ली मागणी, तेला खातीर नाल्लांचो चड वापर अशीं जायतीं कारणांय नाल्लाचें उत्पादन देंवपाक जापसालदार आसात. माडांची कुयदाद घेवपूय उणें जालां. 40 वर्सां पयलीं नाल्लाच्यो बागायती आशिल्ल्यो, थंय आतां कितें आसा, ताचोय नियाळ घेतल्यार नाल्ल ना जावपाचें कारण कळटलें. कांय कडेन खंय फार्म हावसां, होम स्टे जाल्यात. उत्पादन उणें म्हणटकच नाल्लाचें मोल चड. केरळ, कर्नाटकाचो नाल्ल व्हडा प्रमाणांत गोंयांत येता. फुडल्या 25 वर्सांनी ही आवक वाडची ना, हे खातीर शेतकी खात्याक वावुरचें पडटलें. तशें फक्त गोंयांतूच न्हय, तर केरळ आनी कर्नाटकांतूय नाल्लाचें उत्पादन देंवलां. लहरी हवामान, पावस हाचोय परिणाम फळाचेर जाला. मानाय, पाडेली मेळनात. भायल्यान नाल्ल हाडटकच येरादारी आनी हेर सगलो खर्च काडटना मोल वाडटा.
नाल्ल उत्पादन वाडोवपाचो वेळ आयला. रोगप्रतिकार शक्त आशिल्ले कवाथे वापरुंक जाय. केरळांत हें जाता. माडाक खूब उदक लागता. तीय तजवीज जावंक जाय. पावसाचें उदक सांठयल्यार तो प्रस्न कांय प्रमाणांत तरी सुट्टलो. उत्पादन उणें आशिल्ले पोरणें माड कापून थंय नवे कवाथे लावप गरजेचे. खंयचे नाल्ल रुचीक, चड पीक दिवपी माड खंयचे हाचें गिन्यान सगल्या लोकांक, बागायतदारांक आसपाक जाय. सेंद्रीय साऱ्याचो वापर करप बरें. शेतकी खात्यान नाल्लकारांक चडांत चड अनुदान दिवंक फावो. एके आंकडेवारी प्रमाण, गोंयांत नाल्लाचें उत्पादन हेक्टरा फाटल्यान 6.4 टक्के देंवलां. आडसरां विक्रेचेर निर्बंध हाडूं येतात. मात हांगां येतात तीं आडसरां भायलीं. कांय जाणांच्या मतान, शेंगदाण्यांचें कूट भाजयेक, रोसाक बरें. नाल्ला परस पुश्टीक. मात नाल्लाचे सोयेची रुच ताका येवप शक्य ना.
नाल्ल गरज पडटा तेन्ना आयात करचेच, पूण थळावें उत्पादन वाडोवपाचो पयलीं यत्न जावचो.