शेती धोरणांत ‘गोंय’ दिसचें

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

संकरीत बियाणीं रोवचीं, पूण तांचेच वांगडां गोंयचीं अशीं खाशेलीं पिकां आसात, ताचे कडेन आडनदर करची न्हय. येलाची शेतकी संशोधन केंद्रान हें मनार घेवपाचो वेळ आयला.

गोंयांत 30- 35 वर्सां पयलीं शेतां, पोरसां लावप्यांचो आंकडो खूब आशिल्लो. भाटांचेरूय लोक जियेताले. मात काळ बदल्लो तशें सगलेंच बदल्लें. म्हारगाय वाडली, पयशांक म्हत्व आयलें. सगलेच पयशां फाटल्यान धांवपाक लागले. हे शर्यतींत पयल्या क्रमांकाचेर आशिल्लीं शेतां, पोरसां फाटीं पडलीं. मात ल्हवू ल्हवू पाचवो पयसो दिसपाक लागलो आनी लोकांचें मन बदल्लें. अर्थांत पीक पिकोवपाक भरपूर कश्ट करचे पडटात, हाचेंय भान तांकां आसा. आयज कांय गोंयकार शेती (भाताची न्हय), पोरसां, भाटां कडेन वळ्ळ्यात. फार्म हावसां घेतल्यांत ते सगले थंय भाजी, फळां, मसाल्याचें पीक घेतात. नोकरी करून पगार मेळटा, ताचे परस चड जोडटात. फाटीं फळ उत्पादन म्हामंडळान वर्साक भाजी- फळांचेर 10 ते 40 लाख रुपया जोडपी शेतकारांचीं नांवां, गांवां, तांची कामगिरी जाहीर केली आनी ह्या मळाक रातयां ग्लॅमर आयलें. कोरोना काळांत कांय जाणांनी मातयेंत पांय, हात घाल्ले, ते अजून ह्या मळाचेर राबतात आसतले. पूण, बरो पयसो मेळटा हें कानार पडत रावलें जाल्यार जमीन आशिल्ले सगलेच ह्या वेवसायांत येतले, हातूंत दुबाव ना. ते नदरेन शेतकी खात्यान यत्न करुंक फावो.
राज्याचें शेती धोरण तयार करपाची प्रक्रिया सुरू जाल्या. घडये तें गोंय मुक्ती उपरांतचें पयलेच आसत. 26 जानेवारी मेरेन तें तयार जातलें. गांधी जयंती दिसा जावपी ग्रामसभांनी लोक, पंच हांची भासाभास तशेंच आमदार, शेतकी तज्ञांच्यो सुचोवण्यो घेवन हें धोरण करतले. धोरण समितीचे अध्यक्ष डाॅ. नंदकुमार कामत धोरण समिती ते खातीर वावुरता. हातूंत दूद, नुस्तेमारी हांचोय आस्पाव आसतलो. गोंयांत तशी शेतजमीन उणी. आशिल्ली थंय आतां इमारती, बंगले जाल्यात. कांय कडेन सरकारी प्रकल्प, तर कांय कडेन ल्हान- व्हड उद्देग, वेवसाय चालू आसात. पाचवे दोंगरूय उणें जायत आसात. शेतीची उदरगत करतलो जाल्यार पिकाळ जमीन जाय. आसा ते जमनीचो पुराय वापर जावंक जाय. कांय कारणाक लागून जी पडंग उरल्या, ती वापरांत येवंक जाय. नुस्तेमारीक उर्बा दितना सद्या आसात त्या मानशेंची उदरगत जावचीं. नव्यो मानशी नाकात, शेतांनी खारें उदक घेवप बंद जावचें. दूद वेवसायाकूय उर्बा जाय. गोवा डेरीन हे खातीर वावराक लागचें. एक वर्स आमी फक्त आनी फक्त दूद उत्पादन कशें वाडटलें, हाचेर काम करतले. मात्तूय वादग्रस्त थारचे नात, असो निश्चेव केल्यार हें अशक्य न्हय! सगल्याच मळांचेर नदरे मुखार परमार्थूच दवरीत जाल्यार सहज मळबाक हात लावं येता.
आयज शेतकारांक खूब सवलती मेळटात. शेतकी खात्यान त्यो लोकां मेरेन पावोवपाक जाय. तांणी पंचायतींक भेट दिवन शेतकारांक मार्गदर्शन करचें. शेतकार कार्यालयांत येतले हाची वाट पळोवची न्हय. शेतकी खात्या कडेन अनुदानाच्या रुपांत कितें मेळटा, तें फक्त शेतकारांकूच न्हय, तर सामान्य मनशांकूय कळपाक जाय. बंगलो वा घरा भोंवतणी पोरसूं आशिल्ले जायते गोंयकार आसात. तांणी स्वता पुरतें पसून पिकोवन खाल्यार गोंयांत कृशी क्रांती जातली. शेतकी खात्यान हे नदरेनूय यत्न करचे. प्रत्येकजाण ह्या मळाचेर देंवल्यार रोजगारूय निर्माण जातलो, हातूंत दुबाव ना. तसो सध्या पाडेली, मानाय, कामेऱ्यांचो उणाव आसाच. हांगाय परप्रांतीय मुखार आसात. घराघरांनी भाजी पिकली जाल्यार लोकांची भलायकीय बरी उरतली. कारण भायल्यान येवपी फळां, भाजयांचेर कांय वेळार रसायनां मारिल्लीं आसतात.
गोंयांतली भाजी, फळां, नुस्त्याक बरे दीस येतले हाचेर शेती धोरणांत भर आसचो. गोंयची वांयगीं, विरवील, भेंडे, तवशीं, दुदी हांचें प्रमाण खूब उणें जालां. चडश्या बाजारांनी कांय गोंयकार गोंयची अशें सांगून भायली भाजी विकतात. ती पळयतकूच, खातकूच नीज गोंयकाराक रोखडेंच कळटा. गोंयची स्पेशलिटी आशिल्ली तांबडी भाजी, म्हसकाच्यो सांगो, विरवील पसून आतां बेळगांव, बांदें, हुब्बाळी सावन येतात! करगूट सारक्यो भाताच्यो जाती आतां उण्यो जाल्यात. गोंयकार शेतकारां खातीर ही हुस्क्याची गजाल. संकरीत बियाणीं रोवचीं, पूण तांचेच वांगडां गोंयचीं अशीं खाशेलीं पिकां आसात, ताचे कडेन आडनदर करची न्हय. येलाची शेतकी संशोधन केंद्रान हें मनार घेवपाचो वेळ आयला. सेंद्रीय शेतीचेरुय गोंयकारांनी भर दिवंक जाय. कांय कडेन पडंग जमनींत पावसाचें उदक तुंबून उरता. हाचेरूय विचार जावंक जाय. शेतकी उत्पन्नांत थोडें पसून स्वावलंबी जालें तरी आमी खूब कितें केल्ल्याचें समाधान मेळटलें.