भांगरभूंय | प्रतिनिधी
आयच्या काळांत जायतीं उतरां शेणल्यांत. कांय जाणांक हीं उतरां कळ्ळीं तरी सगळ्यांक ताचो अर्थ कळूंक कुस्तार जाता. पयरूच एकल्यान ‘लक्तुबाय पुरस्कारा’ ची घोशणा केली. पुरस्काराक लक्तुबाय नांव दितल्याची म्हाका तोखणाय दिसली. आतां लक्तुबाय, तोखणाय, अपुरबाय हीं वेगळीं उतरां. अर्थ तसो लागचोच. कळटा ताका कळटा. तशीं हीं सगळीं उतरां एकाच घराण्यांतली. हांतलें अंतर मात सांगूक जमचें ना.
कोंकणींत दर एका उतराक एक वेगळो अर्थ आसता. दर एका वाक्या प्रमाण तो बदलता. पूण उतर बदलना. फाटीं एका रिसेप्शनाक गेल्लों. आतां जेवणावळी जायनात. जातात तीं रिसेप्शनां. बुफे सिस्टीम आशिल्ल्यान प्लेट हातांत घेवन जेवपाचें. म्हणटकूच पंगती नात. पंगती नात म्हणटकूच वाडपी नात. रांदपी आसात पूण ते केटररा कडेन. तांकां कोण रांदपी म्हणीनात. ते एकतर कूक आसतात वा शेफ. हाका लागून रांदपी, वाडपी, पंगत, पत्रावळ, दोणे, शिरती, पानां हीं आमचे कडलीं उतरां शेणूंक लागल्यांत. पयलीं कसल्याय देवकृत्या वेळार जावपी समरादना म्हणल्यार कितें तें आतां सांगुकूय जमचें ना.
तर खबर सांगतालों रिसेप्शनाची. रिसेप्शनाक कांय भुरगे कोणाक कितें जाय- नाका तें पळेताले. कोणाक उदक हाडून दी, कोणाची रिती जाल्ली प्लेट व्हर असलीं कामां करताले. पळोवन बरें दिसलें. शेजराच एक जाणटी बायल बशिल्ली. सगळ्यांची वासपूस करपी एका भुरग्यान तिका विचारलें, ‘आण्टी तुमकां कितें जाय?’ मावशी, काकी, मामी शेंणलीं. आतांच्या भुरग्यांक ‘काका’ आनी ‘मामा’च ना तर काकी आनी मामी कशें कळटलें? शेणलीं हीं नातीं. आतां फकत अंकल आनी आंटी. जावं आण्टी तर आण्टी. कोणूय खबर घेता, कितें जाय म्हूण विचारता हें उणें न्ही.
आण्टीन म्हणलें, ‘इल्लो ह्या तोणाकाचो पोळोव मेळत?’ त्या विचारपी भुरग्यान प्रश्नार्थक नदरेन हेवटेन तेवटेन पळेलें. कितें सांगता काय ही? कोणाक पळोवंक मेळत म्हणून विचारता? असलेच भाव ताचे नदरेंत आसले.
तो हेवटेन तेवटेन पळेता तें पळोवन ताणें सारकें आयकूंक ना समजून आण्टीन परत विचारलें, ह्या तोकाणाचो इल्लो पोळोव हाडशी? आतां ताचें लक्ष ‘ह्या तोणाकाचो’ म्हणून बोट दाखयलां त्या पदार्थाचेर गेलें. ताणें प्लेटींत नदर मारली. ती कितें सांगता ताका कळना. ताणें ल्हवूच दुसर्याक विचारलें, ‘पोळोव?’ हो दुसरो मनीस भायलो आसूंक जाय. तो हिंदी उलयतालो. ताणें म्हणलें, ‘देखने को बोल रही है. प्लेटमें कुछ तो गडबड है. आनी तो दुसर्या कोणाक तरी आफोवंक गेलो. वोगीच इल्लेश्या कामाक लागून केटरराचें आनी ताच्या जेवणाचें नांव पिड्ड्यार जावंक नाका न्ही.
दुसरो कोणतरी आयलो. ताणें सरळ येवन विचारलें, ‘कितें जालें आण्टी?’ आण्टीन आपलें पालुपद लायलें. ताकाय बाबड्याक आण्टी कितें सांगता तें कळना. इतलो वेळ हांव पासियेंस काडून आसलों. तशें आतां आमचें पसियेंसूय शेणलां. तरी हांवे कितलो वेळ पासियेंस काडलें. एके वटेन म्हाका हांसूंक येतालें. दुसरे वटेन उस्तुरें वचत हो भंय. हांवें तोंड उगडलें. ‘आण्टी तुमी सारकें कोंकणींत सांगात न्ही ताका. तुमी अशें सांगल्यार कशें समजतलें तांकां?’ आण्टी म्हज्या तोंडाक पळेत उरली. ‘कोंकणींत? ’ तिणें विचारलें. हांवे म्हणलें, ‘राव. हांव सांगतां तांकां.’ आनी त्या भुरग्याक म्हणलें, ‘हे भाज्जेची इल्ली ग्रेव्ही हाडशी?’ ‘हय हय’ म्हणीत तो गेलो आनी घेवनूय आयलो. आण्टी म्हाका पळेत उरली. हांवे म्हणलें, ‘आण्टी आमचीं उतरां शेणलीं. ही नवी कोंकणी’. आमच्या तोणाकाचो जागो भाज्जेन घेतलो. चण्या रोसाची पातळ भाजी जाली. पोळोवाची ग्रेव्ही जाली, सुकी भाजी, मिक्स भाजी, सुंगटां भाजी सगळ्योच भाज्ज्यो.
गोडशें शेणलें आनी स्विट्स आयलें. सोजी, पायस, खीर, साखरभात खंय पळोवंक मेळटात? आवंय असलें म्हणून खातात? आतां जेवणाचेर खावप जिलेबी वा मोतिचूर लाडू. फोडणी भात, खिचडी उतरां खंय गेलीं देवाक खबर. आतां मेळटा पुलाव आनी फ्रायड रायस. शिवराकाचो जागो व्हेजान घेतलो आनी नुस्तें नाॅन व्हेज जालें. जेवण बदललें म्हणजे मनिसूय बदलतलेच न्ही. उतरां शेणटलींच. आमीच जर सांबाळ्ळिनांत तर उतरां उरतलीं कशीं? बरें हीं उतरां आजूच शेणूंक नात. उतरां शेणपाची प्रक्रिया बरोच तेंप आदीं सुरू जाल्ली. आतां इल्लें चड जालां.
म्हाका याद जाता कांय वर्सां पयलीं हांव आनी म्हजो एक इश्ट मडगांवच्या एका होटॅलांत च्या पियेवंक गेले. खावंक कितें आसा म्हूण विचारतकूच वेटरान एक व्हडली जंत्री आमचे मुखार दवरली. जंत्री म्हणल्यार कितें हें जायते जाण विचारतलेच. जंत्री म्हणल्यार वळेरी, सामानाची, खाणाची बी यादी. तर वेटरान जें कितें सांगिल्लें तातूंत सुंगटां भाजी म्हूण एक पदार्थ आसलो. आमी तीच सुंगटा भाजी आनी उंडे मागयले. वेटराक उंडे म्हणजे कितें तें कळना. ताचे आलमारींत तर उंडे दिसताले. पूण ताची गाडी पाव, कात्र्यां पाव, स्लायस ब्रेड हाचेरूच आसली. निमाणें ताका उंडे दाखोवचे पडले. तो ताकाच कात्र्यां पाव म्हणटालो. आमची ओर्डर आयली. मुखावेली प्लेट पळोवन इश्टान म्हणलें, ‘आरे ही भाजी कशी? हें सुंगटां तोंडाक मरे. ताणें भाजी आनी तोंडाका मदलें अंतरूय सांगलें.’
आज आमच्या घरांनी तशें कांयच शिजना म्हणल्यार जाता. आमी सगळे होटॅलाचेर आदारून जियेतात. आनी होटॅलांत कितें मेळटा? सुकी भाजी, पातळ भाजी, सुंगटां भाजी. सगळ्योच भाजयो. आमचे कडेन ह्या भाजयांक वेगवेगळीं नांवां आसलीं. जेवणा वेळार शिजयताले ती शाक भाजी आनी तरकारी. आज आमचीं उतरां शेणटात.
अभयकुमार वेलिंगकार
9423884687
खिणाखिणाक ताज्यो घडणुको आनी तुमचे कडेन संबंदीत दरेक खबर मेळयात एका क्लिकाचेर! फेसबूक, ट्विटराचेर आमकां फॉलो करात आनी व्हाट्सएप सबस्क्रायब करपाक विसरूं नाकात.
