भांगरभूंय | प्रतिनिधी
दर वर्सा निमाणो शुक्रारा (Good Friday) दिसा पोरणें गोंयां से कॅथेद्रालांत (इगर्जेंत) Capas Magnas वा शेंपड्यांचें पुरसांव (Procession of Tails) वा शेंपड्यांचो पास सांजेच्या वेळार जाता. ह्या पुरसांवाक शेंपड्यांचें पुरसांव अशें म्हणटात कारण त्या दिसा, पाद्री जो लांब लोब वा आंगस्त्र घालतात, ताका लांब शेंपडेचो आकार आसता. ही परंपरा फाटलीं 450 परस चड वर्सां सावन पोरणें गोंयां चलत आयल्या. पोरणें गोंय आनी सरभोंवतणचे गांव, म्हणल्यार दिवाडे, खोर्ले-मळार, करमळी, आजोशी, मंडूर, डोंगरी, नेवरा, सां पेद्रू, बांयगिणी, पानेली, रायबंदर गांवचे लोक व्हडा भक्ती-भावनेन ह्या पुरसांवांत वांटो घेतात.
Se Cathedral, Se Catedral de Santa Catarina, the Cathedral of Archdiocese of Goa –Daman, Old Goa ह्यो इगर्जी, मांडवी न्हंयेचे देगेर 25 नोव्हेंबर 1510 वर्सा आफोंस आल्बुकॅरान मुसलमान राजवटी आड मेळयिल्ल्या जैताचे यादीन बांदपाक सुरवात केल्ल्यो. 25 नोव्हेंबर ह्या दिसाक, सॅण्ट कॅथरीन ऑफ अलॅक्सझेण्डरिया हिचें फेस्त मनयतात.
ही मूळ इगर्ज माती, फातर आनी लांकडां वापरून बांदिल्ली. काळांतरान 1531 वर्सा दुसरी इगर्ज तेच सुवातेर बांदली आनी 1534 वर्सा पापसायब Paul III हाणें Papal Bull, Aequum Reputamus वरवीं उन्नती करून इगर्जेक, कॅथेद्राल म्हूण घोशीत केल्ली. हाकाच लागून हे इगर्जेक “Mother of All Churches in Goa” अशें म्हणटात.
सध्याक उबी आशिल्ले कॅथेद्रालाचें काम 1552 वर्सा, गर्व्हनर जाॅर्ज काब्राल हाणें कमिशन केल्लें आनी 1562 वर्सा गोंयचे आर्शबिशपाचे देखरेखी खाला इगर्जेचे आदले बुन्यादीचेर, राजा डॉम सेबास्तियांवाचे राजवटींत सुरू केल्लें आनी 1619 वर्सा पुराय इगर्ज बांदून जाल्ली.
दर वर्सा निमाण्या शुक्राराक से कॅथेद्रालांत हें पुरसांव जाता. Canons ह्या पुरसांवाक Capas Magnas वा शेंपड्यांचें पुरसांव अशें म्हणटात. असल्या प्रकाराचीं पुरसांवां आदीं Cathedral Chapters (college of clerics) आशिल्ल्यो, थंयसर जातालीं.
Cathedral Chapters हांचो मुख्य उद्देश म्हणल्यार, बिस्म-सायबाक गोंयांतल्या इगर्जेंच्या प्रशासकनांत सल्लो दिवप आशिल्लो. ह्या सल्लागार मंडळाच्या वांगड्यांक Canons अशें म्हणटाले, जांची नेमणूक बिस्म-सायब करताले. सुरवातेक गोंयाक 32 Canons आशिल्ले आनी तांचें अधिकारक्षेत्र दक्षीण आफ्रिका सावन जपान देशा मेरेन आशिल्लें. आतां सध्याक फकत धा Canons आसात.
Canon म्हणल्यार लातीं भाशेंत canonicus, म्हणजेच पाद्री. ह्या पाद्रींची नेमणूक धरून, तांचें दीसपट्टें कार्य हेर पाद्रीं परस वेगळें आसता. बिस्म-सायबाक प्रशासकीय कामकाजांत हातभार दिवप तशेंच मागणें करप हें तांचें मुख्य कर्तव्य आशिल्लें. काळांतरान, तांचें कार्य आनी कर्तव्यांत बदल घडिल्ले दिसून येतात.
निमाणो शुक्रार म्हणल्यार गूड फ्रायडे दिसा जावपी ह्या शेंपड्यांच्या पुरसांवांत आतां गोंयचे आर्चबिशप म्हणल्यार बिस्म-सायब वांटो घेता. ह्या पुरसांवांत Canons हे विशेश धर्मीक विधी करतात. त्या वेळार काळ्या आनी गुलाबी रंगाचे लांब आकाराचे लोब (आंगस्त्र) घालतात. कोरेज्माच्या काळांत (Lent season) घांट वाजोवपाचेर बंदी आसता आनी हाकाच लागून फळ्याक खिळ्यांनी बसयिल्लीं लोखंडाचीं रिंगां, जाका मात्राज म्हणटात ती वाजोवप जाता. कांय कडेन Wooden Clapper वाजयतात. मात्राज वाजयल्या उपरांत, शेंपड्यांच्या पुरसांवाचो आरंभ जाता. Canons हे, कॅथेद्रालाचे साकिस्तीन (sacristy) सावन पुरसांवाक सुरवात करतात आनी ओफ- मूश (Opa Mursa) घातिल्ले इर्मांव (Irmaos) वा कोंफ्राद (Confraria), आपल्या खांदार जेजू क्रिस्ताची व्हड इमाज (मूर्ती) एका काशावांत घालून हाडटात आनी मिलाग्रीचो खुरीस (Miraculous Cross) हाच्या आल्तारा मुखार दवरतात, जो पवित्र साक्रामेंत कपेला सामकार आसा. ह्या पुराय पुरसांवांत जेजू क्रिस्तान काल्वार दोंगरार वाट चलतना, मनीसकुळा खातीर सोंशिल्ले कश्ट, दूख आनी वळवळे नदरे मुखार हाडटात. ह्या पुरसांवाक “दुख्खाचें पुरसांव” अशेंय म्हणटात. आदीं Canons ह्या पुरसांवांत जेजू क्रिस्ताक धरपा पासून, खुर्सार खिळायिल्ले सगळे खीण दाखयताले, पूण काळांतरान ते सगळे बंद केले. असल्या प्रकाराचीं पुरसांवां संवसारांत फकत दोनूच सुवातीचेर जातात; एक – इटलीच्या रोम शारांत आनी दुसरें- पोरणें गोंया.
ह्या वर्सा 18 एप्रिलाक, पोरणें गोंयां सकाळीं 7 वरांचेर खुर्साची वाट (way of the cross) जातली जाल्यार सांजे 3:30 वरांचेर मिसाक सुरवात जातली. सांजेच्या 5:00 वरांचेर से कॅथेद्रालांत शेंपड्यांच्या पुरसांवाक सुरवात जातली.
दामोदर प्रभू
7218449305
खिणाखिणाक ताज्यो घडणुको आनी तुमचे कडेन संबंदीत दरेक खबर मेळयात एका क्लिकाचेर! फेसबूक, ट्विटराचेर आमकां फॉलो करात आनी व्हाट्सएप सबस्क्रायब करपाक विसरूं नाकात.
