भांगरभूंय | प्रतिनिधी
दल्या तेंपार नुस्तें मेळटालें, तशें आतां मेळना. म्हणल्यार वेगळ्या वेगळ्या प्रकाराचें. कसलें तें सांगपाक नाका. 1990 सावन आतां मेरेन बाजार करपी, नुस्तें खावपी गोंयकारांक हें खबर आसतलेंच. नुस्त्याचें मोलूय हिस्पा भायर वाडलां. मध्यमवर्गीयाक पसून तें आतां परवडना. कांय कडेन काळे खुबे, तिसऱ्यो वा हेर नुस्तें मेळटालें. तेंय गायब जालां. हाचे फाटल्यान जायतीं कारणां आसात. मात कोणाक पडून गेल्लें ना. खावपी वाडल्यात म्हूण नुस्तेकार मेळत तशें नुस्तें मारतात. तातूंत न्हंयो, दर्यांनी प्रदूशण वाडलां. दुर्मीळ नुस्तें कित्याक ना जालां, ताची परतून पैदास करपाक कितें करचें पडटलें, ताचेरुय कोण विचार करीनात. तेंबवाडो- मोरजे शापोरा न्हंयेंत अंदूं शिणाण्यो पडल्यात. 15 वर्सां उपरांत, ही विचार करपा सारकी गजाल. इतलीं वर्सां हांगा त्यो कित्याक जावंक ना, हाचेर नुस्त्याच्या जाणकारांनी विचार करपाचो वेळ आयला.
शिणाणी ही काळजाच्या दुयेंतीक बरीं न्हय, अशें म्हणटात. पूण कांय जाणकारांच्या मतान, तातूंत फाॅस्फोरस, तांबें, आयोडिन, ओमेगा 3 एस, झिंक आसता. चरबी उणी आसता. बीफा परस पांच पट चड बी 12 व्हिटामीन आसता, तर चिकना परस आठ पटीन चड लोखण. पूण चड खायत जाल्यार ती मालूय पडूं शकता. शिणाण्यो शंबर रुपयांक 7- 8. म्हारग आसल्यो तरी अळम्यां भशेन कितलेय पयशे दिवन त्यो घेवपी गोंयकार आसात. ताकाच लागून घडये मोरजे शिणाण्यो काडपा वयल्यान वाद जाला आसूं येता. मात थळाव्यांच्या मतान, कांय नुस्तें वेवसायीक (चडशे शिवोलेचे) व्हडीं घेवन येतात आनी बेकायदेशीर पद्दतीन शिणाण्यो काडटात खंय. ताका लागून थळाव्यांनी तांकां आडयले. शांतपणान समजायले. कोण आक्रमक जावंक नात, हें विशेश. सरपंचूय मदीं पडलो. ताणें हो वाद सोडोवपाचें उतर दिलां.
थळावे म्हणटात, ‘हे वेवसायीक व्हडीं घेवन येतात आनी उदकांतले शिणाण्यो लागिल्ले फातरुच उखलून व्हरतात. तांणी न्हंयेंत 10- 15 मिटर पेंवन बुडून त्यो काडच्यो, पूण व्हडीं न्हंयेंत घालचीं न्हय. फातर व्हरचे न्हय. ते व्हेल्यार शिणाण्यांचें बीं ना जातलें. उदकांत अर्द वा एक मिनीट बुडून त्यो कोयत्यान कापून काडच्यो पडटात. श्वास सोंपलो काय वेगान वयर येतना व्हडें आपटूंक शकता. कोणेंय येवन कितल्योय शिणाण्यो व्हरपाक हरकत ना, पूण पारंपरीक पद्दतीन’. दुसरे वटेन ते वेवसायीक म्हणटात, ‘आमी कितल्याश्याच वर्सां सावन खुबे, तिसऱ्यो हेच पद्दतीन काडटात. व्हड्याक लागून आमकां पेंवचें पडना. थळाव्यां सारकें आमकां पेंवप शक्य ना.’ आतां सरपंच हो वाद कसो सोडयतले, तें कळना. तो वेगळें मोडण घेवचे पयलीं तांकां आनी थळाव्या आमदारांक मध्यस्थी करची पडटली. न्हंयेंत व्हड प्रमाणांत शिणाण्यो पडल्यात, जाल्यार त्यो काडपाचे जागे वाटून घालूं येतात. भायल्यान येवन कोणूय गांवांतल्यो शिणाण्यो व्हरता जाल्यार तेंय कोणाक आवडचेंना. पूण, कोणें तशें अजून तरी दाखोवंक ना. शिवोलकार, आशिकुशीच्या लोकांनीच, न्हय तर हेर गोंयकारांनीय येवन त्यो व्हरूं येतात. पूण पेंवन न्हंयेंत खडपां आसात, थंय वचून, उदकांत बुडून त्यो काडच्यो पडटल्यो. व्हडीं घेवन त्यो काडप आमकां मान्य ना, अशें तांचें म्हणणें. व्हडीं घेवन आयले तरी तांकां उदकांत भितर वच्चेंच पडटा आसतलें. फक्त तांचो पेंवपाचो त्रास वांचता.
जंय खारें उदक वता, त्या न्हंयांनी त्यो जातात. शिणाण्यो, कालवां ही गोंयचे खाद्य संस्कृतायेचो म्हत्वाचो घटक. तिसऱ्यो, काळे खुबे, शिणाण्यांचे प्रमाण खूबच उणें जाल्ल्यान तांचें मोल वाडलां. शिणाण्यांचें पीक वाडपा खातीर नुस्तेमारी खात्यान यत्न करुं येतात. हेर नुस्त्यांचे बाबतींतूय हें जावचें. शिणाण्यो, खुबे हें गोंयचें खाशेलपण. मात आतां हें सगलें हाॅटेलांतूच खावपाचें काय, असो प्रस्नूय पडले बगर रावना. मुळांत शॅल फिश कल्लावंक कळपी हात उणें जाल्यात. हेर नुस्तें उजरावप त्या मानान सोंपें. आतां बाजारांत तिसऱ्यो, खुबे कल्लावन मेळटात. शिणाणेक मात्शी उब दिल्यार ती नितळ करपाक व्हडलेशे त्रास पडनात. मात तें कितेंय आसलें तरी ताची मागणी उणी जावंक ना. मोरजी- शापोरा न्हंये वयल्या वादाचो सरकारानूय गंभीरपणान विचार करचो. नुस्तें धरपाच्यो पद्दती बदलत आसात. ताका लागून पारंपरीक पद्दतीनूच तें काडपाक जाय, असो आग्रो धरपूय समा जावचें ना.
गोंयकार हे नुस्तेंमोगी हें संवसाराक खबर आसा. हांगा पर्यटक येतात, तातूंतले चडशे नुस्त्याचे रुचीक, चमचमीत जिनस खावपाक हेंय कोणें विसरूंक फावना. नुस्तें तिगोवया, वाडोवया, सांबाळून विकूया आनी खावयाय बी!!
खिणाखिणाक ताज्यो घडणुको आनी तुमचे कडेन संबंदीत दरेक खबर मेळयात एका क्लिकाचेर! फेसबूक, ट्विटराचेर आमकां फॉलो करात आनी व्हाट्सएप सबस्क्रायब करपाक विसरूं नाकात.
