शिकोवप्यांक मानवंदना

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

तो विद्यार्थ्यांक अभ्यासक्रम शिकयता आनी हात धुता.  कित्याक ताका शिकोवपा बराबर आनीक जायत्या कामांची जबाबदारी आसता

वैज्ञानीक आनी भारताचे आदले राश्ट्रपती ए. पी. जे. अब्दुल कलाम म्हणटा, ‘‘शिक्षण हो एक भोव उदात्त वेवसाय जो व्यक्तीच्या चरित्राक, कॅलिबराक आनी फुडाराक आकार दिता. लोकांनी म्हाका एक बरो शिक्षक म्हूण याद केल्यार तो म्हजे खातीर सगळ्यांत व्हडलो मान जातलो.‘‘ ह्या विधानाक आमी दोन बाजुंनी पळेवंक जाता. मनशाक घडयतलो शिक्षक आनी मनशा कडल्यान मान मेळयतलो शिक्षक.  मुळाव्या शाळांनी, माध्यमीक शाळांनी, उच्च माध्यमीक शाळांनी आनी कॉलेज- विद्यापिठांनी आमकां शिक्षक मेळटात. कांय जण शिकयलें म्हणटच आपली ड्युटी सोंपली म्हणटात जाल्यार कांय जण विद्यार्थ्यांक समज मेरेन शिकोवपाक कश्टवतात. थोडे शिकोवपाच्या वेवस्थापका भशेन शिक्षक जातात. थोड्यांक विद्यार्थ्यांची काळजी आसता म्हण शिक्षक जातात. थोडे तज्ञ शिकपी म्हणून शिक्षक जातात आनी थोडे सांस्कृतीक आनी नागरी म्हत्व समजावंक शिक्षक जातात. शिकोवपाच्या सरावांतल्यान विद्यार्थ्यांक तयार करप होच चडश्या शिक्षकांचो हेतू आसता. 

शिक्षक म्हणल्यार विद्यार्थ्यांक शिकोवपी आनी मार्गदर्शना वरवीं गिन्यान, कुशळटाय, योग्यताय, सद्गूण आनी मुल्यां मेळोवंक मदत करून शिकपाची प्रक्रिया सुलभ करपी व्यक्ती. ताची ही भुमिका अनौपचारीक आसूं येता, तरी औपचारीक शिक्षक हो पगार घेवपी वेवसायीक आसता. शाळेंतलो जावं म्हाविद्यालयांतलो शिक्षक विद्यार्थ्यांक एका विशिश्ट विशयांतल्यान वा जायत्या विशयांतल्यान शिक्षण दिवपाचो यत्न करता. बरो शिक्षक जाणकार, सहानुभूती, धीर धरपी आनी अनुकूल आसता. आपल्या विद्यार्थ्यांच्या विकासाक आनी येशस्वीपणाक प्रेरणा दिवपाचो आनी आदार दिवपाचो ताचो यत्न आसता.  अशा अर्पीत शिक्षकांक मान दिवंक हो दीस मनयतात.

शिक्षणाचो शिल्पकार डॉ राधाकृष्णन 

आयच्या दिसा भारतरत्न डॉ. सर्वेपल्ली राधाकृष्णन, भारताचे पयले उपराष्ट्रपती आनी दुसरे राष्ट्रपती हांची याद काडले बगर रावूंक जायना. भारत जेन्ना गुलामगिरींत जियेतालो आनी मुळाव्या पांवड्यावेलें शिक्षण लेगीत घेवंक सामान्य लोकाक तांक नाशिल्ली,  त्या युगांत डॉ. राधाकृष्णन हांकां फकत शिक्षण मेळ्ळें ना, पूण ताणें आठां परस चड पदव्यो मेळोवन इतिहास रचलो. भारताच्या शिक्षणाक आनी तत्वगिन्यानाक आंतरराश्ट्रीय मान्यताय दिवपी तो एक विचारवंत, शिक्षणतज्ञ आनी राजकारणी आशिल्लो. डॉ.राधाकृष्णन हाचो जल्म 5 सप्टेंबर 1888 दिसा ब्रिटीश भारताच्या मद्रास प्रेसिडेन्सी (आयचो तमिळनाडू) तिरुट्टानी हांगा जालो. तेलुगू भास उलोवपी नियोगी ब्राह्मण घराण्यांतलो तो. ताचो बापूय सर्वेपल्ली वीरस्वामी थळाव्या मुंडकाराच्या हाताखाला महसूल अधिकारी आशिल्लो. राधाकृष्णनान सुरवातीचें शिक्षण के.व्ही. तिरुट्टानी हांगा हायस्कुलांत घेतलें. 

हाचे उपरांत ताणें हरमनसबर्ग इव्हानजेलिकल ल्यूथरन मिशन शाळेंत शिक्षण घेतलें. फुडल्या अभ्यासा खातीर तो चेन्नयक गेलो. पिरायेच्या फकत 17 व्या वर्सा ताणें मद्रास क्रिस्तांव कॉलेजींत प्रवेश घेतलो आनी थंयच्यान ताणें 1906 वर्सा पदवी (बीए) आनी पदव्युत्तर (एमए) पदवी मेळयली. राधाकृष्णनान तत्वगिन्यान, शिक्षण, राजकारण ह्या सारक्या वेगवेगळ्या मळार म्हत्वाचें योगदान दिलां. तो भारताचो राश्ट्रपती जालो. तत्वगिन्यानाच्या मळार ताच्या वावराक लागून तो नामनेक पावलो. 

हिंदू धर्माची खोलाय ताणें संवसारीक मळार दवरली. भारतीय भाशेंतच न्हय तर अस्तंती तत्वगिन्यानांतूय सहज संवाद सादूंक तो अव्वल आशिल्लो. ताणें मैसूर विद्यापीठ, कलकत्ता विद्यापीठ हांगा प्रॉफेसर म्हण जाल्यार आंध्र विद्यापीठ आनी बनारस हिन्दू विद्यापीठांत कुलगुरू म्हण पदभार सांबाळ्ळो. ऑल सोल्स कॉलेज, ऑक्सफोर्डांत तो प्रॉफेसर म्हण वावुरलो. 1954 वर्सा ताका भारतरत्न भेटोवन ताचो भोवमान केलो. तो 17 एप्रील 1975 दिसा देवाधीन जालो.  शिक्षणाच्या मळार ताणें केल्ल्या अतुलनीय योगदाना खातीर आयज लेगीत तांची याद जाता आनी ताचो जल्मदीस 5 सप्टेंबराक शिक्षक दीस म्हूण दबाज्यान मनयतात. 

म्हजो अणभव

म्हाका याद जाता आमच्या शाळेच्या दिसांची. 5 सप्टेंबर येता म्हणल्यार एक आगळीच खुशालकाय भोगताली. सदांचे शिक्षक सोडून आमचे बराबर शिकपी धावेचे विद्यार्थीच शिक्षक जावन येताले आनी कांय जण शिक्षकांची टिंगल मारताले जाल्यार कांय जण आपूण एक बरो शिक्षक जावंक शकता हाचें दर्शन घडयताले. जेन्ना हांव धावेक पावलो तेन्ना तीच पाळी म्हजेर आयली. हांवें दोन वर्ग घेतले आनी दोनूय वर्गांनी शिक्षकाक मान दिवपाची गजाल सांगली. शिक्षक बरो वा वायट आसना, फुडल्यान आशिल्ल्या विद्यार्थ्याक पळेतच ताचो सभाव बदलता आनी तो वातावरणा प्रमाणें वागता. अशा वेळार शिक्षकाचो गुन्यांव करूंक जायना हाचीय शिकवण हांवें तांकां दिल्ली, ताचेर आयज नियाळ केल्यार शिक्षण पद्दतूच बदलिल्ल्याचें जाणवता. सगळोच वेव्हार भितर सरला आनी जायते वेळार शिक्षण म्हणल्यार वज्याचो भार कसो जाला. तो विद्यार्थ्यांक अभ्यासक्रम शिकयता आनी हात धुता.  कित्याक ताका शिकोवपा बराबर आनीक जायत्या कामांची जबाबदारी आसता. तरी कांय शिक्षक आपल्या वेवसायाक समर्पीत आसतात आनी विद्यार्थ्यांच्या फुडारा विशीं चिंततात.

म्हाका मेळिल्लो शिक्षक

हांव सरकारी मुळावे शाळेंत शिकतालों.  थंय आमकां शशिकांत आचार्य नांवाचो एक शिक्षक आशिल्लो. तो एकलोच पूण सगळ्या विशयांचेर ताचें प्रभुत्व. इतिहास आनी भुगोल ह्या विशयांनी कितें शिकयलें तें याद ना पूण आजून याद आसा ताणें शिकयल्लें गणीत, पाढे आनी आकड्यांची मेजणी. तेच बराबर दर शेनवारा तो आमकां काणयो सांगतालो. चड करून चांदोबा ह्या आवडीच्या नेमाळ्यांतल्यो त्यो आसताल्यो. चांदोबा दर म्हयन्यांक आयिल्ल्यान तांतूतल्यो नव्या-नव्यो काणयो आयकूंक मेळटाल्यो. आयज हांव एक कथाकार जावपाचें हेंच एक कारण आसूंक शकता. शशिकांत सराक हांव केन्नांच विसरूंक शकना. ताणें म्हाका मराठींतल्यान शिकयलें, पूण ताचो संदर्भ हांव कोंकणी कडेन लायता आनी दोनूय भासो लागींच्यो आशिल्ल्यान म्हज्या सदांच्या जिवितांत ताचो खूब लाभ जाता.

सोंपयतना…

आमच्या दर एकल्याच्या जिवितांत शिक्षक आयला आसतलो.  तो कितलो व्हड आशिल्लो तें म्हत्वाचें न्हय, तर ताणें कितें शिकयलें,  आमच्यांत कसलीं तत्वां- मुल्यां घालीं आनी आमचेर संस्कार कशे केले, तें म्हत्वाचें. पयलो शिक्षक आवयच्या रुपान येता. मागीर बापायच्या रुपान आमकां दुसरो शिक्षक मेळटा. उपरांत शाळेंत वचूंक लागतकच शाळेंतलो शिक्षक आमचो खरो मार्गदर्शक जाता. शिक्षक दिसा निमतान आमच्या सगळ्या शिक्षकांचो आमी उगडास काडुंया. ते जिवे आसात जाल्यार तांकां भेट करुंया. आमचें भुरगेपण ताणीं घडयलें म्हण आयज आमी ह्या मुक्कामाचेर पावले. सुरवेक उल्लेख केल्ल्या अब्दुल कलामाच्या उतरांक अनुसरून, सगळ्या शिक्षकांक आमी मान बागयतात आनी तुमचो आमी आदर बाळगितात. खुशाल शिक्षक दीस.

– विन्सी क्वाद्रूस, राय, साश्ट, गोंय.
मो. – 9822587498