भांगरभूंय | प्रतिनिधी
अजून आसात पिडपी हांगा
अजून आसात नाडपी हांगा….
गोंयकवी स. मनोहरराय सरदेसाय हांचे ‘जायात जागे’ हे कवितेंतल्यो ह्यो वळी याद जातकच आयच्या खिणां खातीरय त्यो रचिल्यो कांय कितें, असो प्रस्न वाचतल्यांक पडले बगर रावना. कारण गोंयकारांक पिडटल्यांक तडीपार करून आज स दसकां वयर जावन गेलीं. गोंयकारांचें मेकळेपणा सपन पुराय जालें. आतां उरिल्लीं कामां तडीक लावन खोशयेन जियेतले असो हावेस मनांत बाळगून आशिल्ल्या गोंयकारांक तेदे वेळार सू.. जाल्लें. सपनांतल्या ज्या भांगरा दिसांची वाट पळयत शेंकड्यांनी वर्सां दुकां गळयलीं ते दीस आतां भोगूंक मेळटले म्हूण तांचे खोशयेक शीम मेर नाशिल्ली खंय. तांचे इत्से प्रमाण भांगरा दीस आयलेय बी, ना अशे न्हय पूण मोजक्याच लोकांक ते पळोवंक मेळ्ळे अशें जायत्या जाणट्यां कडल्यान हांवें आयकल्लें. एक गजाल मात सामकी खरी भांगरा दीस आपसूक येनात ते दीस हूम गळोवन हाडचे पडटात. सुटके झुजार्यांनी हो कानमंत्र आमकां दिल्लो, पूण आमी आडनदर केली आनी फकत ‘व्हायट कॉलर’ नोकरी सोदूंक जळी मळीं भोंवत रावले. तर दुसरे वटेन भायले येवन आपली कुशळटाय सिद्द करून मेळटा ते संदीचो लाव घेत तेंगशेर येवन बसले. तांचे कुशळटायेन गोंयकारांचीं मनां जिखलीं हीय गजाल तितलीच खरी म्हणची पडटली. गोंयांत तरेकवार वेवसाय करपाक वाव आसा वेग-वेगळ्या क्षेत्रांत वावुरपाची संद आसा, हें तांणी पारखिलें. आपल्याक सिद्द करपाची एकूय संद वगडावप ना असो विचार घडये तांणी केल्लो आसतलो. आपल्या वावराक जोड तांणी आपल्या कश्टाची आनी कुशळटायेची दिली, जाच्या बळग्यार साबार क्षेत्रांत यश मेळयत ते मुखार वचत रावले. म्हणटा म्हणटा गोंयचे संस्कृतींत तांचे खाशेलेपणाची भर पडत गेली. तांचे न्हेंसण, जेवण- खाण, रिती रिवाज, सण परबो तेच परी तांच्यो वेग-वेगळ्यो कला आमचे संस्कृतायेंत भरसत गेल्यो. आयज तांचो हात धरपी कोण ना कारण ते एकामेकांक सांबाळटात, काम करूंक ते लजेनात. समाजीक क्षेत्रांत लेगीत ते आमच्या सांगातान वावुरतात. तांणी आमच्यो चाली रिती आपणायल्यात आनी आमी तांच्यो. ह्यो सगल्यो गजाली आयच्या खिणांक आमचे जिणेचो एक वांटो जावन आसा. देखून कोणाक भायले आनीक कोणाक भितरले म्हणप हेंच कळना जालां. ‘वसुधैव कुटुम्बकम्’ ही म्हण आमकां गोंयकारांक बेस बरी लागू जाल्या. आमची बरीचशीं कांमां तांकां लागून पुराय जावंक पावतात, हीय गजाल तितलीच खरी. तांची कुशळटाय आमी आपणावंक सोदिनात आनीक आमचें सुसेगादपण ते घेवंक तयार नाशिल्ल्यान बर्याचश्या वेवसाया बाबतींत ते मुखार वचत आसात.
मुक्ती उपरांत गोंयचे जिणेंत बर्या व्हड प्रमाणांत बदल जायत गेला, हांगाची अर्थीक स्थिती सुदरूंक लागली तशी समाज जीण बदलूंक लागली खरी, पूण तिचो आवाठ जितलो वाडूंक जाय आशिल्लो तितलो वाडूंक पावलो ना. जाचो फटको गोंयकारांक चड प्रमाणांत बसला म्हणूं येता. आमचें गोंय म्हणल्यार सोबीत आनी शांत प्रदेस. जाका लागून भायल्यांक गोंया येवन स्थायीक जावचेंशें दिसता. काळ बदलता तसो मनशांचे विचार बदलतात, ताचे इश्ट बदलतात, गरजो बदलता. गोंय मुक्त जाले उपरांत हांगाचे जिणे प्रवास सुख दिणो जावंचो अशें समेस्त गोंयकारांक दिसल्या बगर रावंक ना. तिचो उदरगतीचो प्रवास म्हजे पिळगेन दोळ्यां देखत पळयला आनी अणभवलाय बी. भुरगेपणार चोगमच्या वेळार रस्ते रुंद आनीक हॉट मिक्स जाल्ले पळयल्यात. हालींच ‘जी सेट’च्या वेळार गोंयांत तशेंच गोंया भायर लेगीत बरीच उदरगत जाल्ली पळोवंक मेळ्ळ्या. लांब- रूंद सोबितीकरण जाल्ले रस्ते, व्हडल्यो इमारती, शॉपींग मॉल, नवे- नवे पूल बांधून गोंयचो कायापालट जाल्लो पळोवंक मेळटा. ताकाच उदरगत म्हणप व्हय, होय प्रस्न काय लोकांक पडटा आसतलो.
आमचें आदलें गोंय गांवगिर्या वाठार्यांत वसतालें. आज गांवगिरे वाठाराक शारी रूप आयलां. मुक्ती वेळार थारावीक शारां नावाजतीं आशिल्लीं आमचे गोंयकार भाव नोकरी वेवसाय करूंक त्या शारांची वाट धरताले. जस जशी भोवउद्देशीय कंपनी गोंयांत आपलीं पाळां मुळां घट करूक लागलीं बरेचशे गोंया भायले अशा कंपनींनी वावरूंक येवंक लागले. सोबीत आनी शांत गोंयान तांकां मोग तर दिलोच, जिणे ग्रास दिवन तांकां तृप्त करून सोडले. पांय वाटेन चलपी गोंय तांकाय सांगाताक घेवन राश्ट्रीय मार्गार धांवूंक लागले. गोंयचे अर्थकारण बदलूंक लागलें तशी गोंयची जीण लेगीत बदल्ली. गोंयकारां खातीर ही बरी गजाल आशिल्ली, पूण तरी आसतना कांय प्रमाणांत शिक्षीत गोंयकार तरणाटे मनांतल्यान अशांत दिसताले. कारण तांच्या मनां प्रमाण तांकां नोकरी मेळनाशिल्ली आनी ते खाजगी क्षेत्रांत वावरूंक तयार नाशिल्ल्यान फाटीं पडिल्ले. हळुहळू म्हणीना गोंयकारांचो विचार बदलूंक लागलो. आज खाजगी क्षेत्रांत लेगीत बरो वावर करून दुडू जोडूं येतात, नांव मेळोवं येता, हे वस्तुस्थितीचें दर्शन गोंयकारांक जालां. मनशांत इत्साशक्त आसत तर जैत कशेंय ओडून हाडूं येता हेंय आमी आतां जाणा जावंक पावल्यात. खाजगी क्षेत्रांत वचप ना, आतां अशें चिंतप म्हणल्यार पांयार कुराड मारून घेवप अशेंच
म्हणचें पडटलें.
गोंयची ओड मनीस जातीकच न्हय तर विदेशी संवण्यांकय आसात. तीं पयसूल्ल्यान गोंयांत येतात. जांकां आमी ‘मायग्रेटरी बर्ड’ (स्थलांतरीत सुकणीं) म्हणटात. कांय तेंप हांगा राबितो करतात आनी तीं परतीं आपल्या मांयदेशात वतात. हाचोच अर्थ गोंय कसलोच भेदभाव करिनासतना सगल्यांक पोसवण दिता काय ना? मागीर आमी नीज पुतांनी अशांत कित्याक रावचें? मागणी आनी पुरवण हाचो अभ्यास करून आपली दिका थारोवंची. आपले भितर आशिल्लीं उणेपणां पयस करून कुशळटाय कशी वाडोवं येता हाचेर भर दिल्यार कशें कितें? गोंय सोडून पयस वच्चो विचार तर अजिबात करचो न्हय. जंय संद मेळटा ताचे भांगर करचो यत्न केल्यार केन्नाय बरेंच. स्थलांतरीत पक्षावरी जावया, नव्यो गजाली शिकया, अणभव घेवया आनी परतीची वाट धरया.
एच. मनोज
9822441417
खिणाखिणाक ताज्यो घडणुको आनी तुमचे कडेन संबंदीत दरेक खबर मेळयात एका क्लिकाचेर! फेसबूक, ट्विटराचेर आमकां फॉलो करात आनी व्हाट्सएप सबस्क्रायब करपाक विसरूं नाकात.
