शंकूची नवी सायकल

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

एक आशिल्लें शंकू. घरांत सगळीं ताची अपुरबाय करतालीं. ताका घरांत मागता तें मेळटालें. नवीं खेळणीं ,कपडे, पेन, पेनसील, आदीं. आतां तर ताका सामकी संवंय जाल्ली मागता तें दिना जाल्यार तें थंयच खापण मारतालें, हट्टीपणां करतालें. हालीं तर ताच्यो सगळ्यो मागण्यो वाडत आशिल्ल्यो. अपुरबायेचें आशिल्ल्यान घरचीं सगळींच ताचे हट्ट पुरयतालीं. मागता- मागता तें मेळटा म्हण ताका कसल्याच गजालींची किम्मत नासली. वस्तू जाग्यार दवरप ना त्यो भिरकावन मारप. अख्खी कूड पातळावन दवरप, वेळार अभ्यास करप ना, शाळेचे कपडे जाग्यार दवरप ना. मिलेरांतले पयशे काडून चॉकलेटी, चिप्सां खावप. शंकूल्या सगळ्या पसाऱ्याक आवरण घालता म्हळ्यार शंकूली आई पिकार जाताली. शंकूल्यो ह्यो संवंयी पळोवन आईक सामको हुस्को जावपाक लागलो. कितलेंय समजयलें तरी उमथ्या कळशार उदक. अंदूं शंकू पांचवेक पावलें. ताच्या वागण्याक, ताच्या मागण्यांक खंय तरी शीम मेर आसपाक जाय ताची ताका जाणविकाय करून दिवपाक जाय असो विचार शंकूल्या आईन केलो. पूण करप किदें ? हें सगळें थांबोवप कशें? हाचेर शंकूली आई विचार करपाक लागली. फुडल्या दोन म्हयन्यांनी शंकूलो वाडदीस आनी ह्या वाडदिसाक कितें मागत ताचो नेम ना असो विचार करता थंय आसा तितल्यान शंकू आई गे आई म्हणत धांवत आयलें.
‘‘ म्हजो जल्मदीस लागीं पावत आयला मगे आई. म्हाका जल्मदीसाक नवी सायकल जाय हां” असो हट्ट धरुन बसलें. “आई तूं कांयच सांगना मगे” म्हणत शंकू आईच्या मांडयेर बसलें, तिका लाळे गोळे लायत तिचेर लोळत रावलें. तिका विचारीत रावलें “सांग मगे आई हाडटली म्हगे?”
“शंकू पोरणी सायकल आसा तीच वापर नवीन किद्याक जाय तुका? पोरण्या वस्तूंचें तुका मोल ना पयली त्यो सांबाळपाक शीक” आईन शंकूक म्हळें.
“आईन म्हाका नवीन सायकल जाय , म्हज्या वर्गांतली इश्टीण मीनुक नवीन सायकल हाडल्या म्हाकाय नवीन जाय” म्हणत शंकू थंयच हात पाय आपटीत बसलें. “दुसरीं करता तें आपणें करपाक जाय अशें ना गो बाय. बाबा कडेन आतां नवी सायकल घेवपाक पयशे नात. बाबाक घरांतलो आमचो सगळ्यांचो खर्च भागयता म्हटल्यार दुसऱ्या म्हयन्याची वळेरी तयार जाता. फुडल्या वर्सा पळोवया गो बाय” म्हणत ताच्या आईन ताका मायेन पोशेलें. “पयशे कशे ना सदांच बाबा कामाक वता ताचे कडेन पयशे आसतले अशें म्हणत शंकू कुडींत धांवलें आनी अख्खो दीस थंयच बसून रावलें. आईक ताच्या ह्या स्वभावाची संवंय जाल्ली. भूक लागतकच येतलें भायर म्हणत आई आपलें काम करीत रावली. आमोरी जाली, काका, बाबा, आजो सगळे काम सोंपोवन घरा परतले. सदांच धुमशेणांनी भरिल्लें घर आज किण्ण पडलां तें पळोवन घरचीं सगळीं शंकूक हुस्केपाक लागलीं. शंकूली गजाल आईन सगळ्यांक सांगली. सगळ्यांनी ताका सायकल हाडपाची तयारी दाखयली आसतना शंकूल्या आईन सगळ्यांक न्हयकार दिलो. तेका वस्तूचो, पयशांचे, कश्टांचें मोल कळपाक जाय म्हणत शंकूल्या आईन एक युक्त काडली. रात जाली, शंकूलो बाबा ताका कुडींत जेवपाक आपोवपाक गेलो. “बाय कितें जाला तुजें? कित्याक कुडींत बसलां? चल भायर या ” म्हणत ताची अपुरबाय केली आनी ताका घेवन भायर आयलो ताका बाबा – पुता करीत ताका जेवण भरयलें आनी समजयले, तरी शंकु आपलो हट्ट सोडपाक तयार नासलें. आतां शंकूल्या आईक राग आयलो ” तिणें कपलाची शीर ताणीत म्हळें “बरें तुका सायकल जाय मगो जाल्यार तुका आमी सांगता ते आयकूचें पडटलें”.” आई हांव तुजें सगळें आयकतलें ” शंकून आईक म्हळें . “बरें तर आयक” म्हणत आईन शंकूक म्हळें, सदांच न चुकता वेळार उठून शाळेक तयार जावप आनी आपली कूड स्वता आवरून दवरप. तुजो पसारो तुवें आवरप. दूद पिवप, टिफीनाक पुश्टीक जेवण दिता तें तोंड वाकडे करीनासतना खावप. वेळार तुका शाळेचो गृहपाठ करचो पडटलो. आपल्या कुडींत सान्न मारप, कपड्याच्यो घडयो करून आलमारींत दवरप. तुका अदींमदीं आमी पॉकेट मनी दितलीं तें तुका सांबाळून मिलेरांत दवरचे पडटले . हें सगळें करतना तुज्या अभ्यासाचेर परिणाम जावपाक जायना. मिलेरातले पयशे परत – परत काडून मोडप ना. तुजी सायकल तुवें तुज्याच जमयल्ल्या पयशांनी घेवची पडटली. सांगिल्लें वेळापत्रक चुकयल्यार ताचो मोबदलो तुका मेळचोना. शंकू दुसरे दिसाच्यान कामाक लागलें. संवंय नाशिल्ल्यान सुरवातीक हें वेळापत्रक सांबाळटना शंकूक सामकें कठीण परिश्रम करचे पडले. तें थकताले तरीय हळुहळू आपलें कार्य पूर्ण करतालें. शंकूली आई हें सगळें पळयतना तिच्या काळजांत कळ उदेताली पूण शंकूक बरी देख दिवपाक तशेच बरे वळण लावपाक हो सगळो घाट घातल्या ह्या विचारान ती आपले मन घट करताली. हळुहळू मिलेरांत पयशे जमता तशे शंकू ताचो हिशोब दवरपाक लागले. जल्मदिस लागी पावलो तरी शंकूल्या सायकलीचे पयशे जमले ना. केन्ना – केन्नाय शंकूक तांची सोयरीं आयल्यार दोनशी , पांचशी रुपया दितालीं , आतां – आतां शंकू सोयऱ्या दायऱ्यांनी दिल्ले पयशे लेगीत मिलेरांत जमोवपाक लागलें. हाली हें वेळापत्रक सांभाळटना शंकू नकळत जबाबदारीन वागता तें शंकूल्या आईक जाणवतालें.
दीस वताले तशे शंकूं पयशे मिलेरांत जमयतालें, तरीय सायकलीचो हिशोब लागना तें पळोवन शंकू बेजार जातालें. आपल्या प्रयत्नांक येस मेळना आतां आईची पैज कशी जिकप. कितें करप हो प्रश्न ताका पडलो. दीस सरले, जल्मदीस लागीं पावला तें पळोवन शंकूक ताची आई नवे कपडे घेवपाक गेली पूण सायकलीचो विचार सतत मनांत घोळटालो .शंकूक कसलेच कपडेच आवडले ना . ताणे आवयक सुचयत म्हळें “आई म्हजे कडेन नवीन कपडे आसा. गेल्या म्हयन्यांत तुवें ड्रेस हाडिल्लो तो हांवें घातलोच ना. वाडदिसाक हांव तोच घालतां. ह्या नव्या ड्रेसाच्या जाग्यार तूं ते पयशे म्हाका नवीन सायकल घेवपाक दी. तशेय म्हाका सायकलीक पयशे उणें पडटात. शंकूचें उलोवणें आयकून ताच्या आवयक अजाब दिसले.ताका पयशाचे मोल कळ्ळें आसतलें अशें तिका दिसलें, तरीय तिणें कांयच म्हणलें ना. बाजारांत ताका नवे कपडे घेतले आनी दोगांय घरां पावलीं. दुकानांत जाल्ली गजाल आईन शंकूच्या बाबाक सांगली दोगांय एकमेकांक पळोवन हासपाक लागलीं.
दीस मुखार गेले आनी शंकुचो वाडदीस उदेलो. घरान शंकू सगळ्यांचे अपुरबायेचे आशिल्ल्यान सकाळी तें उट्टाच ताका आई, बाबा, आजी, काका सगळ्यानी भेटवस्तू भेटयल्यो. बावक्या तोंडान ताणे सगळ्यांचे आशिर्वाद घेतले आनी आई – बाबा बरोबर तें देवळांत गेले. देवळांतल्यान येतना बाबान गाडी सायकलीच्या दुकानांत घेतला तें पळोवन सामकें उमेदीन जालॆं. आई, बाबा आनी शंकू सायकल पळोवपाक गेलीं. शंकून आपल्याक जाय तशी नवीन सायकल पसंत केली. तीची किमंत विचारली.किमंत विचारतान आईन शंकूलो मिलेर ताच्या हातार दवरीत ताका सायकलीचे पयशे दिवपाक सांगले. शंकून पयशे दिले पूण मिलेरांतली रक्कम उणी आशील्ल्यान ताचे तोंड परत बावलें . बाबाक ताचे उदास तोंड पळोव नजो जालें, ताणें वयले पयशे भरले आनी ताका नवीन सायकल घेतली. आतां शंकूच्या खोशयेक शिम मेर उरली ना. सायकल हातान घेतान शंकू आपल्या आई – बाबक म्हणपाक लागले “आई – बाबा आता म्हाका पयशाची किम्मत कळ्ळी. पयशे जोडपाक कितले त्रास पडटात. एखादी वस्त जेन्ना कश्टान आमी घेता तेन्ना ती सांबाळपाक शिकपाक जाय. तशेच दुसर्यान दिल्ल्या वस्तूंचो आदर करपाक जाय. बाबा आमच्या खातीर रातीचो दीस करता हाचे मोल आज म्हाका कळ्ळे”. सॉरी आई बाबा म्हाका म्हजी चूक कळ्ळी. शंकून म्हळें “म्हजे शाणें भुरगें तें म्हणत शंकूक ताच्या आई – बाबान वेंगान घेतलें. घरा पावताच शंकू ट्रिंग ट्रींग करीत सायकलीची कापीण वाजयत सायकल चलोवपाक लागलें. सांजेवेळार केक कापून शंकून वाडदिसाची पार्टी फुलयली. आतां शंकू नेमान सायकलीची जतनाय घेताले. सायकल धुवप आनी सांबाळून चलोवप. म्हजी नवीन सायकल, हांवे पयशे जमोवन घेतला अशे फीत चडोवन सगळ्यांक सांगत सायकलीची कापीण वाजयत भोंवतालें..

अतिशा सुर्लीकार