व्हड जीण नाका, सफळ जीण जाय

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

जायते मनीस आपल्याक बरी भलायकी मेळची, सूख आनी गिरेस्तकाय मेळची हाचे खातीर देव धर्म करतात. कांय जाण नेम पाळटात तर कांय सैमाच्या नेमा आड वतात. इतलें करून लेगीत जिवीत सगल्यांक तांचे इत्से प्रमाण मेळटा अशें ना. कोणाक बरी घटमूट भलायकी मेळटा तर कोणाक दुयेंसी जीण फावो जाता. कोणाक मना सारकी जीण जगपाक मेळटा तर कोणाक मेळना. म्हजो इश्ट संदीप चोडणकार ताचो बापूय उपदेशी आशिल्लो. तो आमकां सदांच सांगतालो, मनीस बरें नशीब घेवनच जल्माक येता. ताची करणी मात यश आनी अपेस थारायता. ताकाच लागून मनशान प्रामाणीक रावन आपलें कर्म करीत मुखार वचचें. तुमी सत्याचो मार्ग आपणायात बऱ्याक पावतले म्हूण ताणें आमकां समजावन सांगचें. ह्या संवसारात कांय मनीस भाग्यवान आसतात, मागनासतना संवसारभरचे सूख तांच्या पदरांत येवन पडटा. तर कांय मनीस तरणाटे जावं जाणटे घरा भायर सरताच काळ तांचेर घालो घालता तेन्ना मनशाची ही कसली जीण… ह्यो वळी याद जाता.
भाग्य तुजी जीण वडा
तुजे जिणे लागना थाव
मनशाची ती कसली जीण ?
चार खिणांचें फक्त नांव
नामनेचे कवी स. प्रकाश पाडगांवकार हांच्या ‘सासणाच्या काळ –वडाक’ हे कवितेंतल्यो ह्यो वळी दरेकाचे जिणेक वाव दिवंक सक्षम, अशें म्हाका सदांच दिसता. कारण वड कितलीं वर्सां जगलो आनी तो मुखार कितलीं वर्सां जगतलो हाचो हिशोब मात केन्ना कोणांक मेळना. ताकाच लागून घडये वडाचे जिणे थाव घेवंक कोण फुडारपण घेनात. कवी मात अनमननासतना आमकां सांगूंक सोदता वडा मुखार मनशाची जीण म्हणल्यार चार खिणांचें फक्त नांव. अशें जरी आसलें तरी कवी पाडगांवकार वडाची देख दिवन मनशां भितर उर्बां भरचो यत्न बरे पैकीं करूंक सफळ जाला. हे गजालीक लागून तांकां शाबासकी फावता. सैमांतल्या दरेक जिवांक जीण मुखार व्हरची आसता जाका आमी ‘जिणे भोंवडी’ म्हणूं येत. हे भोंवडेक भायर सरतना मुखार कितलीं तरी आडमेळां येतली हाची जाण दरेकल्यान दवरली जाल्यार तीं आडमेळीं आपले जिद्दीन पार करूं येता.
केन्ना केन्ना एकदम दोळ्यां मुखार तीन रस्ते दिश्टी पडटात तेन्ना खंयच्या रत्यान मुखार वचचें कांयच येवजना जाता. अशा वेळार मनीस घुसपता ताका कितें करचे तें सुचना. थोडे मागीर आपले कूळ देवतेक आळोवंक लागतात तर कांय जाण आपल्या गुरूक याद करूंक लागतात. केन्ना केन्ना जाप मेळटा तर केन्ना जाप मेळना अश्या वेळार आतां कितें करप ? हो प्रस्न मन बेचैन करूंक लगता तेन्ना तो परमेश्वर मनशाची परिक्षा घेवंक पळयता काय कितें असो भास जावंक लागता. तो भास नासता त्या वेळार समजुचें परमेश्वरच आमची परिक्षा घेता म्हूण. त्या खिणाक आपल्या मनाक सावरून घेवन जाता तितलो वेळ ‘धीर धरून रावंक जाय.’ हळू हळू मन थीर जावन आपसूक अचूक निर्णय घेवंक मेळटा. काय वेळा उपरांत जिणेंत एक प्रकारचो जादू जाल्ले वरी दिसूंक लागता. म्हजो तरी समज जाल्लो आसा दरेका मनशा भितर आशिल्ली शक्त त्या वेळार काम करता आनी तीच योग्य वेळ थारता. विचार करून पळयात तुमकांय तशेंच दिसतलें.
सैमीक जीवघेणी मोडां येवप सभावीक जावन आसा. जेन्ना जेन्ना अशी परिस्थिती उप्रासता तेन्ना तेन्ना मनशान थोडो वेळ विसव घेवन शांत मनान ताचेर विचार करचो पडटा. अशें केल्यार कितें जातले वा तशें केल्यार कितें जावं येता. असो विचार करून पावल मारीत जाल्यार शेणिल्ल्याक दिका मेळपाक आदार जाता. खरें म्हणशात तर जिणेंत जेन्ना अशे ताकतिकेचे प्रसंग येतात तेन्ना मनशाक दोन गजाली करच्यो आसता. एक आव्हान स्विकारपाचें आनी दुसरें परिस्थिती पसून पळ काडचें. कांय परिस्थिती अश्यो आसतात जातूंत पळ काडूंक मेळना तांकां आंगार झेलच्यो आसतात. त्यो झेलता आसतनाच तांचो उपाय मेळटा तो मेरेन कश्ट सोंसचे पडटा, वाट पळोवची पडटा. जैतिवंत आनी अणभवी मनशां कडल्यान आमकां आयकूंक येता ते प्रमाण अपेशी लोक केन्ना निराश जातात तर केन्ना झुजारी जावन परत कामाक लागतात. जीव तोडून वावर करतात आनी आपलें ध्येय पुराय करतात. तांच्या मतान मनाचेर ताबो दवरून
वावरूंक जाय. स्वताक वेळ दिवंक जाय, आपूण खंय उणो पडलो हाचो अंदाज घेवन त्यो रिकामी सुवातो भरून काडूंक जाय. ओगीच बोवाळ करून आनीक तकलेंत राग भरून कांयच साध्य जायना. आपले भितर आशिल्ले बरे गूण कशे सोदून काडप हें शिकपी भुरग्यांक शिकोवंक जाय. तांकां ही गजाल परत परत याद करूंक जाय
तेन्नाच सक्षम पिळगी तयार जावंक मजत जातली.
आमचे जिणेंत येवपी वायट प्रसंग आमी बदलूंक शकनात पूण त्या प्रसंगाक आमी तोंड दिवंक नक्कीच शकतात. कोणाचे तरी चुकीक लागून निश्पापाचो बळी वता तेन्ना दुशण कोणाक म्हूण दिवचें? हो प्रस्न नक्कीच काळजाक चुरको लावन वता. अशा वेळार मनशाच्या हातांत फक्त मनाचो पक्को विस्वास आसता. ताच्या आदारानच तो आपल्याचेर कोसळिल्लें संकट पेलपाक शकता. देखूनच अशी बिकट परिस्थिती कोणाचेर येवची न्हय इतलेंच आमी मागुया. व्हड जीण जगचो ध्यास धरचे परस सफळ जीण जगचो ध्यास करून वावराक लागल्यार कशें कितें ?

एच मनोज
9822441417