वैज

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

ता वैज. वैज हैं नांव ताका गांवच्या लोकांनी दिल्लें. ताचें आडनांव लोकूय विसरून गेल्ले आनी स्वता कांताय. वैज हो लोकांनी दिल्लो पुरस्कार. नांवाचो. मानाचो आनी मायेचो. कांताच्या वखदांनी गूण आनी माया आसताली. देखून ताणें दिल्लीं वखदां रोखडींच गुणाक पडटालीं. ताचे भितरले मनीसपणाचेय गूण मायेस्त आशिल्ले.
ही काणी खूब वर्सां आदली. शेंकड्यांनी. तेन्ना शारां बीं नाशिल्लींच. आशिल्ले ते फकत गांव. सैमान नटिल्ले. अशाच एका गांवांत कांता रावतालो. एकलोच. लोकांचो वैज जावन. ताचे खोपी भोंवतणी पोरसांत ताणें वखदीं झाडांय लायिल्लीं. पूण जेन्ना दुयेंस गंभीर आसतालें आनी पोरसांत त्या दुयेंसाचें वखद सांपडनाशिल्लें तेन्ना तो रानांत वतालो. वखदां हाडपाक. झाडांची मुळां, साली, फुलां-फळां हीं गांवठी वखदां तो हाडटालो. लोकसेवा करतालो. एक दीस गांवांत संसर्ग पातळ्ळो. दर एकल्याचे वंयेंतल्यान तो शेजाऱ्यांगेर पाजाऱ्यांगेर पावतालो. ह्या संसर्गान गांवच्या अर्द लोकांक वेंगायिल्ले. देखून कांता वैजाचेरूय आकांत आयिल्लो. रानांतल्यान हाडटा तितलीं वखदां ताका पावनाशिल्लीं. देखून तो शेजारच्या रानांतल्यानूय वखदां हाडटालो. लोकांचें चिंतून ताचेर ताण येतालो. हुस्को जातालो. संसर्गाचो परिणाम ताका खबर आशिल्लो. देखून तो रानांत भोंवून भोंवून त्या संसर्गाचेर मात करपी वखदी झाडां सोदतालो. पूण गांवचे लोक भिवचे न्हय म्हण तांकां तो समजायतालो. आपले परीन.
त्या दिसा तो रानांत वखदां सोदपाक भोंवतना ताका हरणाचें पील दुखापत जाल्ले स्थितींत सांपडलें. ताणें ताका वेंगायलें आनी घरा हाडलें आनी ताचेर उपचार चालू केले. गांवांत वचून संसर्ग जाल्ल्यांक वखदांय दिवपाचें काम तो त्या दिसांनी रात दीस करतालो. संसर्ग खर जाल्यार गांवचो गांव नश्ट जावपाक शकता हें ताका पुरेपूर खबर आशिल्लें. दुसऱ्या दिसा उठून फांतोडेर तो त्या हरणाक घेवन रानांत गेलो. ताका थंय सोडले आनी वखदां पुंजावपाक लागलो. लोकांचे भलायकेचो हुस्को ताका दिसान दीस चिंतेंत बुडयत आशिल्लो. पूण ताणें धीर सोडूंक नाशिल्लो. तो फाटल्या सप्तकभरच्यान दीस रात वखदां फाटल्यानूच आशिल्लो. दर एकल्याच्या घरांत वचून तो दुयेंतींक वखदां दितालो आनी हो संसर्ग दुसरे कडेन पातळचो न्हय म्हूण तांकां काळजी घेवपाक सांगतालो. देवळांनी लोक गांवाचेर आयिल्ल्या ह्या अरिश्टाक पयस करपाक पुजा बांदताले. ‘आतां तूंच पाव रे देवा’ दर एकल्याच्या तोंडांतल्यान हींच उतरां. लोकांची देवाचेर श्रध्दा. हेच श्रध्देन वैजूय वावुरतालो. देवूय ह्या श्रध्दाशाली लोकांची परिक्षा घेतिल्ले वरी घेतालो…
रातीं गांवचे शिमेर कोले रडटाले. लोकांचो हुस्को आनीकय वाडिल्लो. कोले रडप म्हणल्यार कितें तरी वायट घडपाचें आसा असो तांचो समज जाल्लो. वैजूय आतां चडूच चिंतेस्त जाल्लो. तेच भिरकेंत तो सकाळीं उठून रानांत गेलो. पळयल्यार हाच्या दोळ्या मुखार वाग उबो. गर्जेतालो. वैज थरथरलो. कोले हेच खातीर रडटाले काय? ताका प्रस्नांनी वेंगायलो. ताणें देवाक हात जोडटात तशे वागाक जोडले. ‘वागा, तुजें हांवें कांयच वायट करूंक ना. म्हज्या गांवच्या लोकांचेर वायट प्रसंग आयला. म्हजे वाटे वयलो कुशीक सरशीत ?’ वागाक हाची भास कळना, तरीय भावूक जावन तो बडबडलोच. वागाचीय गरड शांत जाल्ली. ताका भास कळ्ळी काय ? खीणभर तो चितूंक लागलो. वाग दोन पांयांनी उबो जालो. तकली वयर काडीत गर्जेलो. खीणभर रानांत उजवाड फांकलो आनी वाग नाच्च जालो. कांताक देव प्रसन्न जाल्लो.
तो वाग न्हय हें ताका तेन्ना कळ्ळें. ‘तुका कितें जाय ?’ देवान ताका विचारलें. ‘म्हाका कांयच नाका. म्हज्या गांवचेर अरिश्ट आयलां. तें निवळ करशीत ?’ ‘गांवचेर आयिल्लें अरिश्ट पयस केल्यार तुजें पोट कशें भरतलें ? स्वता खातीर कितें जाय तें सांग.’ देवान ताका परत प्रस्न केलो. ‘म्हजे खातीर खूब कितें आसा. म्हाका हात पांय आसात. पोट भरतलें.’ कांता वैजाची रोखडीच जाप, देवान ताका जाय तें माग म्हण सांगिल्लें. मात ताणें आपले खातीर कांयच मागलें ना. ताका ह्या दिसांनी हुस्को आशिल्लो तो लोकांचो. संसर्गाक लागून लोकांचे हाल ताच्यान पळोवंक जायनाशिल्ले. ते खातीर हो संसर्ग बेगीन पयस जाल्लो ताका जाय आशिल्लो. आतां तर देवूच ताका प्रसन्न जाल्लो. ही संद तो कसो सोडीत आशिल्लो. ताणें देवा कडेन सगळ्यां लोकांक बरे कर म्हण मागलें. देवान मागणी पूर्ण केल्ली. देवान ताची बुद्दीमत्ता वळखली. ताका आशिर्वाद दिवन देव गेलो. कांता वैज खोशयेन गांवांत परतलो. लोकांनी वैजाक माथ्यार घेवन नाचयलो.
वैजाच्या दोळ्यांतल्यान खोशयेचीं दुकां आयलीं. गांवचे वयलें एक व्हडलें अरिश्ट पयस जाल्लें. देवळांनी लोकांची गर्दी आशिल्ली. लोक म्हणटाले ‘देवा तूं पावलो आमकां…’ ते रातीं कोले रडलेच नात…

संजय बोरकार