भांगरभूंय | प्रतिनिधी
विमो नाशिल्ल्या गाडयांक विमो दावे निवळावपा खातीर चड खर दंड घालचो. हो भौशीक वाद वैध आसा आनी चडशा देशांनी वाहन विमो सक्तीचें जावपाचें मुखेल कारण. विमो नाशिल्ल्या गाडयां खातीर चड खर दंडाची गरज आसल्यार अपघातांतल्या बळींक म्हत्वाच्या अर्थीक लुकसाणा पासून राखण मेळटा आनी विमो नाशिल्ल्या गाडयांक आनी चालकांक जापसालदार धरतात. खर अंमलबजावणी केल्यार अपघात बळींक अर्थीक लुकसाणा पसून, खास करून हॉस्पिटलांत दाखल जावप आनी मरण येवपा मेरेन राखण मेळटा. एका बापायक अपघातांत आपलो 22 वर्सांचो पूत वगडावचो पडलो. आरोपी गुन्यांवकारान आपल्या दुचाकी गाडयेचो विमो करूंक नाशिल्ल्यान आनी तो नेपाळांतलो गरीब मनीस आशिल्ल्यान बापायक विमो कंपनी कडल्यान लुकसाण भरपाय मेळूंक शकली ना. हो न्याय जावंक शकता? हो विमो नाशिल्ल्या गाडयांचो परिणाम! मेला ताचें लुकसाण न्हय?
जेन्ना अपघातांत सांपडिल्ली गाडी विमो नाशिल्ली आसता तेन्ना बळीक थेट गुन्यांवकार ड्रायव्हरा कडल्यान लुकसाण भरपाय मागपाचो भार घेवचो पडटा. दोश आशिल्ल्या ड्रायव्हराक चड करून म्हत्वाचीं वैजकी बिलां, पगार आनी मालमत्तेचें लुकसाण भरपाक परवडना, जाका लागून बळीची अर्थीक स्थिती भिरांकूळ जाता. कडक दंड ड्रायव्हराक विमो सांबाळपाक प्रोत्साहन दितात, अपघात जाल्यार लुकसाण भरपायेचो विस्वासपात्र स्रोत उपलब्ध आसा, हाची खात्री करतात. खरेंच जिवीत म्हत्वाचें.
जेन्ना गाडयेकारांची चड टक्केवारी विमो नासतना आसता तेन्ना हो खर्च जबाबदार ड्रायव्हरांक दितात. विमो नाशिल्ले मोटारीचो ड्रायव्हर विमो नाशिल्ली गाडी चलोवन धपको दिता तेन्ना स्वताची राखण करपा खातीर कव्हरेजा खातीर चड प्रीमियम भरतात. ते खातीर वाहन चालकांक नोटीस दिवची.
चडशे देश सक्तीचे विमो कायदे चालीक लावपाक खर ख्यास्त दितात, चड करून तातूंत दंडा परस चड रक्कम भरची पडटा.
इंग्लंडांत ड्रायव्हर परवान्याचेर 300 पौंड आनी स आंकड्यांची थारावीक दंडाची नोटीस दितात. ही केस न्यायालयांत गेली जाल्यार अमर्यादीत दंड आनी गाडी चलोवपाक अपात्रताय मेळपाची शक्यताय आसा. विमो नाशिल्ली गाडी पुलिसांनी जप्त करून नश्ट करूं येता. अशी अंमलबजावणी भारतांत जावपाक जाय.
भारतांत मोटार वाहन (दुरुस्ती) कायद्यान, दंडांत खूब वाड केल्या. पयल्या गुन्यांवाक ₹ 2,000 आनी परत परत गुन्यांव केल्यार ₹ 4,000 दंड आसा. तीन म्हयने मेरेन बंदखणीची शक्यताय. अधिकारी ड्रायव्हर परवानो स्थगीत करून गाडी जप्त करपाक शकता. येरादारी अंमलबजावणी खात्यान हो कायदो गंभीरतायेन घेवचो.
अमेरिकेंत वाहन विमो ना जाल्यार राज्या प्रमाण दंड वेगवेगळे आसात. पूण ड्रायव्हर परवानो स्थगीत करप आनी वाहन नोंदणी स्थगीत करप हांचो आस्पाव जाता. विमो ही गंभीर गजाल. जियेवंक दिवचें हो विम्याचो मंत्र. ते खातीर विमो वेळार फारीक करचो पडटलो. हे खातीर कायद्याची खर अंमलबजावणी करची.
दुयेंतींक मजत करची
आठ दिसां पयलीं म्हापशेच्या जिल्हो हॉस्पिटलाच्या कॅज्युअल्टी वॉर्डा मुखार व्हीलचेराचेर बसून एक जाण्टी बायल दुयेंती हातांत ₹ 20 घेवन च्या आनी बिस्कुट मागताली. सकाळीं सावन उपाशी आशिल्ल्यान ती एक वरा सावन यत्न करताली. नर्स, वॉर्ड अटेंडंट, सुरक्षा, भौशीक, हॉस्पिटल स्वीपरां सयत सगळ्यांक विनवणी करताली, पूण तिका कोणेंच मजत केली ना. एक एनजीओ वांगडी तिका मजत करचे बदला हांसतालो. त्या वेळार ताचें मनीसपण खंय आशिल्लें देवाक खबर?
अजापीत करपी गजाल म्हणल्यार स्वयंसेवी कामां खातीर वळखूंक जाय आशिल्लो एनजीओचो वांगडी. जाण्टी दुयेंती असहाय्य आशिल्ली. निमाणें दुसऱ्या दुयेंतीक मजत करपी म्हजो भाव भायर सरलो आनी तिका च्या आनी बिस्कीटी पावयल्यो. पूण त्या एनजीओ वांगड्याची भुमिका तिच्या कर्तव्याचे वटेन हास्यास्पद आनी बेजबाबदार आशिल्ली. एके सान्न मारपी बायलेन तर ते दुयेंतीक तोंडारुच सांगलें, ‘च्या दिवप हें म्हजें काम न्हय, अधिकारी म्हाका तापयतले.’ हें मनीसपण काय?
एनजीओची दुयेंती सेवा म्हत्वाची, कारण ती दुयेंतीची मानसीक स्थिती सुदारता. बरे क्लिनीकल परिणाम मेळटात आनी विस्वास, संवाद आनी उपचारांक पाळो दिवन एकंदर भलायकी जतनाय दर्जो वाडयतात. दुयेंती खातीर, एनजीओ वा खंयचीय मनीस सेवा तांच्या शारिरीक भलायके वांगडाच तांची सुविधा, स्वाभिमान आनी भावनीक बऱ्यापणाचो विचार करपाची खात्री करता, जाका लागून चड सकारात्मक परिणाम मेळटात. लक्ष, दया आनी वैयक्तीक काळजी दुयेंतींक तांच्या बरे जावपाचे नदरेन यत्न करपाक आनी पथ्य पाळपाक प्रोत्साहन दिता, जाका लागून भलायकी सुदारता. वेळार, मनीस वा एनजीओ सेवांनी दुयेंतींक सोयीची, आदर आनी मानाची वागणूक मेळटा. तांच्या शारिरीक, मानसीक आनी भावनीक बरेपण निश्चीत करता.
जेन्ना दुयेंतींक आयकलां आनी म्हायती मेळ्ळ्या अशें दिसता तेन्ना तांकां तांच्या भलायके विशीं चड आत्मविस्वास मेळटा. सकारात्मक दुयेंती सेवा अणभव विस्वास निर्माण करता, सुरक्षीत वातावरण तयार करता, जंय दुयेंतींक हुस्के सांगपाक आनी तांच्या उपचारांत सक्रियपणान वांटो घेवपाक सोयीचें दिसता.
फकत हॉस्पिटलांतल्या एनजीओ वांगड्यांचो हेतू जाणून घेवपा खातीर एका एनजीओक हांवें ईमेल केलो, हेतू विशीं म्हायती दिवचे बदला, ताणें म्हजो फोन मागलो. घडये वाद बी घालपाचो आसतलो. बरेच एनजीओ दुयेंतींची सेवा दितात, बरीं भौशीक कामां करतात, पूण कांय जाण ‘शोपीस’, नांवां पुरते, एनजीओ वांगडी आसात. ह्या प्रकारच्या एनजीओ वांगड्यांचे नदरेक हाडपा खातीर हें बरप. सगल्यांनी मनीसपणाचो विचार करचो. सगळे दुयेंती च्या आनी बिस्कुट मागनात. मनीसपण म्हणल्यार आवयची सावळी आनी बापायचीय सावळी… सगळ्या नात्यांची सावळी, हय काय न्हय?
राजेश बाणावलीकार
वेगसवाडो, हडफडे -नागवें
खिणाखिणाक ताज्यो घडणुको आनी तुमचे कडेन संबंदीत दरेक खबर मेळयात एका क्लिकाचेर! फेसबूक, ट्विटराचेर आमकां फॉलो करात आनी व्हाट्सएप सबस्क्रायब करपाक विसरूं नाकात.
