भांगरभूंय | प्रतिनिधी
सुरवातेक हो उत्सव कमी प्रमाणांत मनोवप जातालें. आतां ताका नामना मेळपाक लागल्या. उत्सवाचें स्वरूप वाडपाक लागलां. उसळेचो उत्सव म्हणल्यार वाटाण्याची उसळ वांटप.
जगभर गोंयकार सुशेगाद म्हूण फामाद. पूण ह्याच गोंयकाराक जर शिगम्याक कोणेंय पळयत जाल्यार कोण सुशेगाद म्हणत? शिगम्याचें दरेका गांवचें वेगळेंपण. वेगळ्यो रिती, चाली, धोल, ताशे, रोमटांचें वाजप पसून वेगळें. सकाळ तें मध्यानरात मेरेन रोमटां वाजोवप, रंग खेळप. हांगा गोंयकारांची ताकद, उमेद, उत्कटता, आवेश आनी उत्साहाची सर करपाक कोणाकूच जमचें ना. दरेका गांवांनी दबाज्यान शिगमो मनयतात. शिगम्याचें आनीक एक वेगळेंपण म्हटल्यार कांय कडेन शेंकड्यांनी वर्सां पयलीं चुकीच्यो गजाली जाल्यात ताचें प्रायश्चित, प्रतिक म्हणूनय थोडे उत्सव मनयतात. देखीक करवल्यो, चोरोत्सव आनी हेर जायते आसात.
त्रिपुरारी पुनवेचे रातीक व्हाळवाट न्हंयेच्या उदकांत व्हडलीं व्हडीं करून सोडपाची सर्त, चैत्रांतलो चैत्री उत्सव हाका लागून साखळे गांवाक हजारांनी लोकांचे पांय लागतातूच, पूण शिगम्या वेळार जावपी उत्सवांक लागूनय लोकांची गर्दी जाता. साखळेंकारांच्या उमेदीक शीम- मेर उरना. घोडेमोडणी, होमखण, वीरभद्र सारकिल्ले कितलेशेच उत्सव साखळे जातात. हांगाचो आनीक एक आगळो उत्सव म्हटल्यार फाल्गून पुनव जावन धा- दीस चलपी ब्रह्म्याची उसळ उत्सव. एका काळार प्रथा म्हूण सुरू जाल्ल्यो कांय गजाली आतां परंपरा जाल्यात. उसळ उत्सवाक देडशें तें दोनशें वर्सांचो इतिहास आसा. गांवच्या म्हालगड्या लोकां कडल्यान कांय गजाली कळटात. पुर्तुगेज राजवटी वेळार साखळेच्या बागायतींनी चोरयो जावपाक लागल्यो. केळ्याचें घड, फळ- फळावळ रातच्या वेळार ना जावपाक लागली. लोक खूब बेजार जाले. कितें करचें तें तांकां कळना जालें. बेजारिल्ले लोक विठ्ठलाच्या देवळांच्या प्रांगणांतल्या ब्रह्मदेवाचे देवळेंत गेले. पुजाऱ्यान ह्यो चोरयो बंद जांवच्यो म्हूण सांगणें केलें. ‘तुका उसळेचो नेवैद्य दाखयतां’ म्हूण सांगलें. त्या दिसा सावन चोरयो जांवच्यो बंद जाल्यो. घडये गांवच्या म्हालगड्यांक चोरयो करपाक कोण जापसालदार आसा तें खबर आसलें. हीं चोरयेचीं प्रकरणां वाडपाक म्हालगड्यांक नाका आसलें आनी देवाचे भिरातेंन किदें जाता जाल्यार जांव म्हूण हो उपाय तांणी काडलो जायत. तेन्नाच्यान शिगम्या वेळार हो ब्रह्म्याचे उसळेचो उत्सव जाता.
सुरवातेक हो उत्सव कमी प्रमाणांत मनोवप जातालें. आतां ताका नामना मेळपाक लागल्या. उत्सवाचें स्वरूप वाडपाक लागलां. उसळेचो उत्सव म्हटल्यार वाटाण्याची उसळ वांटप. ब्रह्मदेवाचे देवळे मुखार होळी जावन दुसरे दिसा व्हडली चूल घालतात. होळी पेटयतात त्याच जाग्यार चूल घालतात. चूलीक हळद, पिंजर, फूल आनी अक्षता घालून तिची पुजा करतात. विठ्ठलाच्या आनी देवी भवानी मातेच्या देवळांत होळी पेटोवपाक वापरलेलीं लाकडां उसळ करपाक वापरतात. होळी पेटोवन उरलेलींय लाकडां वापरतात. पयलीं पन्नास कील वाटाणे लागताले म्हूण कळ्ळें. पयलीं पांचूच दीस हो उसळी उत्सव जातालो. फाटल्या कांय वर्सांनी पांचावेल्यान धा दीस जाल्ल्यात. आतां उसळी करपाक सत्तर ते अंयशीं कील वाटाणे लागतात. सांजेर स जाले उपरांत गांवचीं बायलां आपापल्यो आदोळ्यो घेवन देवळाच्या प्रांगणांत बसून वळीं कांततात. मसालो काडटात. अजापाची गजाल म्हटल्यार हे चणे बेगीन उकडपाक जाय म्हूण आदले दिसा फुगत बी घालिनांत. व्हडल्या तोपांत उदक खतखतलें काय चणे धुवन घालतात. उसळ करपाची सगळी प्रक्रिया साखळेचे श्यामसुंदर भिडे आनी मणेरीकार हांच्या सहकार्यान करतात. उसळी खावपाक लोकांक सांगणे धाडपाक हांगा एक वेगळीच येवजण आसा. उसळ जाली म्हणतच हांगा रातचे गर्नाल लायतात. घर्नाल लायतकच लोकांक उसळ तयार आसा म्हूण कळता आनी लोक देवळांत येवन वळींनीं उबे रावतात. पयलीं वरभर पयलीं लोक स्वता जावन येताले. आयजूय येतात. आदीं खंय केळीच्या पानांर उसळ वाडटाले. लोक वाडत गेले आनी फाटल्या 30-40 वर्सां सावन उसळ दोण्यांनी घालून वाट्टात. उसळ करताना नाल्ल, मसाले आनी चणे सगळें अदमासान भिडेबाब घालतात. देवाक नेवैद्य दाखयसर उसळ चाखिनांत. तरी आसतना उसळ रुचीक जाता. सगल्यांक एकेक दोणो दितात. पूण उमेदी लोक उसळेचे दोणे मागुन खातात. हालींच्या वर्सांनी हजारभर लोक ही उसळी खावपाक वा घेवपाक येतात.
पयलीं पांच दीस चलपी उसळी उत्सव आतां धा दीस चलता. पयले रातीक श्री विठ्ठलापूर शिगमो मंडळ (धा जाण) उसळ उत्सव करतात, दुसरी रात प्रतापसिंह राणे सरदेसाय घराबो, तिसरी रात मांगिरीश रामराय दुभाषी घराबो, चवथी रात नाडकर्णी घराबो, पांचवी रात शेंदुरे घराबो, सवी रात शंकर गोपिनाथ नायक सांखळकार घराबो, सातवी रात गांवचे भक्त मंडळ, आठवी रात नितीन साखरदांडे घराबो, णववी रात प्रकाश आनी प्रफ्फुल हेदे घराबो आनी धावी रात आनंद मणेरीकार घराबो करतात. धावे दसमीचे रातीक गांवकऱ्यांक सांबाळचें म्हूण देवाक गाराणे घालून उत्सवाची सांगता करतात.
प्रिता परब
9921382375
खिणाखिणाक ताज्यो घडणुको आनी तुमचे कडेन संबंदीत दरेक खबर मेळयात एका क्लिकाचेर! फेसबूक, ट्विटराचेर आमकां फॉलो करात आनी व्हाट्सएप सबस्क्रायब करपाक विसरूं नाकात.
