वादग्रस्त प्रसारण विधेयक परतून येवं येता

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

मंत्रालयाच्या निवेदनांत नोव्हेंबर 2023 च्या आदल्या मसुद्याचेर बंद दारांतल्यान सल्लामसलत करतले अशें सुचयलां, म्हळ्यार ताचेर भौशीक मळार सल्लामसलतीची येवजण ना हें हुसक्याचें. कारण हाचो अर्थ संसदेंत गिमाच्या अधिवेशनांत सरकार हें विधेयक परतून हाडूं येता.

केंद्र सरकारान निकतेंच वादग्रस्त प्रसारण विधेयक फाटीं घेतलें. नरेंद्र मोदी सरकारान ऑनलायन मजकूर निर्माते आनी नागरी
 स्वातंत्र्य गट हांचे कडल्यान खर विरोध जाल्ल्यान प्रसारण सेवा विधेयकाचो मसुदो फाटीं घेतला, अशें विश्लेशकांचें म्हणणें. हालींच जाल्ले लोकसभा वेचणुकेंत भाजपाक पुराय भोवमत मेळूंक नाशिल्ल्यान मोदी सरकारान पावल फाटीं घेतलां अशें राजकी अभ्यासक मानतात. अंदूं भारतांतले वेंचणुकेंत विरोधी पक्ष उमेदवारांक चालना दिवपाक यू ट्यूब आनी हेर प्लॅटफॉर्मांचेर लोकप्रीय टिप्पणीकार आनी व्यंग्यकारांची भुमिका आशिल्ली, अशें विश्लेशकांचें म्हणणें आसा.
भारताच्या म्हायती आनी प्रसारण मंत्रालयान फाटल्या म्हयन्यांत ह्या विधेयकाचो मसुदो थोड्या भागधारकांक प्रतिसादा खातीर प्रसारीत केल्लो. लीक जावचो न्हय म्हूण मसुद्याचेर जरी वॉटरमार्क केल्लो, तरी नवी दिल्लींत काय लोकां मदीं प्रती वितरावणी जाल्ल्यान अभिव्यक्ती, मुक्त संभाशणाचेर ताचो संभाव्य वायट परिणाम तशेंच ऑनलायन निर्मात्यांचेर ताका पाळो दिवपाचो भार पडपा विशीं हुस्को उक्तो जाल्लो.
आतांच, 15 ऑक्टोबर मेरेन टिप्पणी आनी सुचोवण्यो मागपाक आनीक अतिरिक्त वेळ दितले अशें मंत्रालयान सोमारा उसरां सांगलें. आयिल्ल्यो सुचोवण्यो पळोवपा खातीर आमी मसुदो परत हाडला अशें सरकारी अधिकाऱ्यान सारवासारव केल्या. मोदींच्या भारतीय जनता पक्षान दोनदां पांच वर्सां खातीर सरळ भोवमतान राज्य केलें आनी ताका लागून ताका उण्या आव्हानां सयत कायदे करपाक मेळ्ळें. पूण ह्या वर्साचे भौशीक वेंचणुकेंत पक्षाक पुराय भोवमत मेळ्ळें ना.
यू ट्यूब आनी हेर प्लॅटफॉर्मांचेर लोकप्रीय टिप्पणीकार आनी व्यंग्यकारांनी – तातूंतल्या कांय जाणांक परंपरीक माध्यमांचे ग्राहक इतलेच फॉलोअर्स आशिल्ले – विरोधी उमेदवारांक चालना दिवपाक आनी भाजपाचें भोवमत काडून घेवपाक भुमिका साकारली, अशें विश्लेशक मानतात. युती भागिदार, भागधारक, विरोधी पक्षां कडेन उलयनासतना विधेयक पास करपाक शकता अशे हें सरकार सद्या उरूंक ना. देखून आपल्या इत्से प्रमाण संसदीय अजेंडा सरकार डिक्टेट करपाक शकना.
संवसारांतली एक व्हडली ऑनलायन बाजारपेठ आनी सुमार 1 अब्ज इंटरनॅट वापरपी भारतान मोदींच्या नव्या सरकारान सोपूत घेतले उपरांत थोड्याच काळा उपरांत जुलयांत हो मसुदो प्रसारीत करचे पयलीं नोव्हेंबरांत ह्या विधेयकाचेर काम सुरू केलें.
ह्या मसुद्याच्यो प्रती पळोवपी कांय जाणांच्या म्हणण्या प्रमाण, हो कायदो फक्त भारतीयांकच न्हय तर हेर देशांतल्या नागरिकांक लागू जातालो, म्हळ्यार ताचो आंवाठ संवसारीक आसूं येता. ताच्या चपक्यांत फक्त खबरो आनी मनरिजवण कंपनींचो न्हय, तर आपल्या वेवसायीक कार्यावळीचो एक भाग म्हूण खबरो आनी मनरिजवण दिवपी व्यक्तींचोय आस्पाव आशिल्लो, अशें तांचें म्हणणे.
700 परस चड ऑनलायन मजकूर निर्मात्यांनी ह्या म्हयन्यांत म्हायती आनी प्रसारण मंत्री अश्विनी वैष्णवाक उक्ते पत्र बरयलें आनी ह्या विधेयकाचेर सल्लागार प्रक्रियेंत अस्पश्टताय आसा अशी कागाळ केल्या. ह्या विधेयकांत स्ट्रीमींग प्लॅटफॉर्म आनी ऑनलायन खबरां संघटणांं प्रकाशकां बदला प्रसारक अशें वर्गीकरण करतले. देखून दिसाळ्यांचीं बी वॅबसायट, ई- पेपर प्रकाशनां म्हणून हातूंतल्यान प्रत्यक्षपणान वगळ्ळ्यात तरी प्रसारक म्हणून तीं अप्रत्यक्षपणाने येवं येतात, हो हुसको उरता.
विधेयकाच्या कलम 20 प्रमाण कोणूय व्यक्ती जी ऑनलायन पेपर, खबरां पोर्टल, वॅबसायटी, सोशल मिडिया मध्यस्थ वा हेर तत्सम माध्यमांतल्यान खबरो आनी सध्याच्या घडणुकेचे कार्यक्रम प्रसारीत करता, पूण दिसाळ्यांचे प्रकाशक आनी अशा दिसाळ्यांचे प्रतिकृती ई-पेपर सोडून, भाग म्हूण पद्दतशीर वेवसाय, वेवसायीक, वा वेवसायीक कार्यावळीचो कलम 19 त उल्लेख केल्ल्या कार्यावळ संहिते आनी जायरात संहितेक पाळो दितले.
यू ट्यूबचो धनी गूगल आनी मेटा हांचो आस्पाव आशिल्ल्या आशिया इंटरनॅट कोलिशन ह्या उद्देगीक संघटणेनय वैष्णवाक बरोवन ह्या विधेयकाचेर प्रतिसाद दिवपाची संद मागली. हो गुप्त मसुदो फाटीं घेवप येवकाराची गजाली आसा, पूण तरी लेगीत तो मुदलांत अस्तित्वांत आसूंक फावनाशिल्लो, अशें मत उक्तें जाता.
मंत्रालयाच्या निवेदनांत नोव्हेंबर 2023 च्या आदल्या मसुद्याचेर बंद दारांतल्यान सल्लामसलत करतले अशें सुचयलां, म्हळ्यार ताचेर भौशीक मळार सल्लामसलतीची येवजण ना हें हुसक्याचें. कारण हाचो अर्थ संसदेंत गिमाच्या अधिवेशनांत सरकार हें विधेयक परतून हाडूं येता. हाचो अर्थ हुस्को सद्या ना जाला तरी पुरायपणान वचूंक ना.

प्रकाश वामन कामत
9422443093