वाडलेल्यां खातीर काय पोजडेपण ?

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

म्हणल्यारूच कोंकणी साहित्यमळार परिवर्तन जालां म्हणपांत कांयच दुबाव ना. हेच तरेन कोंकणी संस्कृताये मळारूय म्हालगड्यांनी तीच वागणूक आपणायली जाल्यार तियात्र मळा वयलें पोजडेपण पयस जावपाचे दीस चड पयस नांत

हालींसराक तियात्रांनी पोजडो विनोद जाता. ताचे वयर चर्चा चलतच आसा, अदीक करून समाजीक माध्यमांचेर. हातूंत आमी एक पळयलां तें हें वाडलेल्यांक (adult) आनी पोजडेपण (vulgarity) हांचे मदीं फरक आसा आनी चर्चा करतले हे दिशेन ताचेर विचार करीनात म्हण स्पश्ट दिसून येता. वाडलेल्यां खातीर घेतिल्लो एके काणयेचो जावं चलचित्राचो वा तियात्राचो विशय पोजडो आसचो म्हण ना. ताकाच लागून ताका अॅडल्ट म्हण दाखलो दितात. अॅडल्ट ह्या शब्दाचो एक अर्थूच म्हणल्यार जाण्टें म्हणल्यारूच जाणा तें वा समजूंक शकता तें. अॅडल्ट जर पिराय भरूंक नाशिल्ल्यांक दाखयलें जाल्यार तें तांकां पोजडें वा बुरशें दिसूं येता. कित्याक ताका पिराय भरूंक ना वा ती जाण ताका सारकी येवंक ना, ते खातीर. पूण वाडलेल्यांक तें जेरूल समजता कित्याक ताची पिराय भरल्या. ताचें गिन्यान वाडलां. तो जाणटो जाला. कांय जाण जाणटे जाय नासतना म्हातारे जावंक सोदतात. ती गजाल वेगळी. कित्याक ते ‘old man’ जावन जियेवंक पसंद करतात. म्हणटकच एका गिन्यानान भरलेल्याक, वाडलेल्याचें तें (अॅडल्ट) पोजडेंपण दिसप आनी पोजडेंपण अॅडल्ट वा जाणटें कशें दिसप योग्य ना.
हें हांव मुद्दाम करून सांगतां, कित्याक कालूच समाजीक माध्यमांचेर एक चर्चा चलताली तातूंत एकल्यान पोजडेपण बरोवप्याक ताचें बरोवप चड करून 18+ म्हणल्यार अॅडल्ट जाता म्हण दाखलो दिल्लो वाचून हांव घुस्पागोंदळांत पडला. हांव हांगां तियात्राची न्हय, पूण साहित्याची गजाल करतां. पोजडेपण तियात्रांतूच न्हय बगर साहित्यांतूय वसता आनी तातूंतल्यान वाचप्यांक काताकुतल्यो करपांत येतात. हें म्हज्यान बेश्टें सांगूंक जायना. हाचें पुस्तक रुपांत पुरावे जेरुल आसात. जायत्या कोंकणी साहित्यिकांनी फकत वाडलेल्यांकूच वाचपाक परवानगी आसता तसलें साहित्य रचलां. आनी तें साहित्य पोजडें (वल्गर) अशें आमच्यान निखालूस म्हणूंक जायना.
रोमी कोंकणी मळार असलीं कांय बरपां केल्यांत. तातूंत सर्गेस्त सर्वश्री एवाग्रीयो जोर्ज, एलियट दे ऐली, जुआंव इनासियो फेर्नांडीस आनी साहित्य एकादेमीचो पुरस्कार लाबलेलो लेखक जेस फेर्नांडीस (भाड्यांचें जिवीत) आसत. देवनागरी कोंकणी मळार तर साहित्य अकादेमीचो पुरस्कार लाबलेलो दामोदर मावजो उर्फ भार्इ हाची कादंबरी ‘कार्मेलीन’ हें साहित्य आमच्यान कशेंच पोजडें म्हणूंक जायना. तें गिरेस्त साहित्य पूण फकत तें पिराय भरिल्ल्या वा वाडलेल्यां खातीर आसा. हें पयले सुवातेर आमकां स्पश्ट समजूंक जाय. देखून हें पटोवन दिवपाचो हो म्हजो ल्हानसो यत्न. तियात्र मळारूय ‘विंगळी नाचपीण’ (जॉन क्लारो) आनी ‘ग्रेन्ट रोड’ (मायक मेहता) हे पोजडेपणाचे न्हय पूण अॅडल्ट तियात्राचे नमुने.
तशें कोंकणी साहित्य मळारुय थोड्या प्रमाणांत जाल्यारुय पोजडें बरोवप जाता. आनी ताकाय खप आसता. पूण खप आसता म्हणून आमी वाचप्यांक कितेंय दिवंक जायना. ताच्या फाटल्यान आमची मोख कितें आसा हाचेर विचार जावप गरजेचें.
कोंकणी मळार पत्रा-नेमाळ्यांचेर असलें बरोवप रुजू जातकच ताचेर नियंत्रण हाडपाचे प्रयत्न सर्गेस्त फेलिसियो बाब कार्दोज हांणी केले. आनी तिरस्काराक आनी दुस्मानकायेक स्वागत करची पडली. तांणी हाची पर्वा केली ना. ते उपरांत म्हाकाय असल्याकूच तोंड दिवचें पडलें. पूण हांवें असल्या बरोवप्यांक भीक घालूंक ना. एका बरोवप्यान म्हाका पटोवन दिवंच्या हेतून पोजडेपण आपल्या बरपांत न्हय पूण तुज्या मनांत आसा. अशेंय म्हूण खुबळावंक चिंतलें. पूण हांव ताका बळी पडलो ना. अशें केल्ल्यान आयज साहित्य मळार तरी पोजडेंपण भितर सरपाचें आमी टाळ्ळें. म्हणून आमी आमचीच फाट थापटुपाची. कारण आयज तियात्र मळार विनोद जाता तो पोजडो म्हणपाचें पोजडें साहित्य बरोवप्यांकूय पटलां. म्हणल्यारूच कोंकणी साहित्यमळार परिवर्तन जालां म्हणपांत कांयच दुबाव ना. हेच तरेन कोंकणी संस्कृताये मळारूय म्हालगड्यांनी तीच वागणूक आपणायली जाल्यार तियात्र मळावयलें पोजडेपण पयस जावपाचे दीस चड पयस नात.
म्हालगड्यांनी तीच वागणूक आपणायली जाल्यार… अशें हांवें म्हणलां ते विशीं वास्तवांत घडिल्ल्यो दोन घडण्यो तुमचे समार दवरतां.
आमचे आदले तियात्रीस्त खूब बुदवंत आनी जबाबदारीयेचे आसले. आपलें खाजगी जिवीत कितेंय आसूं पूण माची म्हणल्यार पवित्र वेदी म्हण ते मानताले. बाब पीटराच्या तियात्राची येसाय चलताली आनी तातूंत एक बुरशें वाक्य आसलें. तें सी आल्वारीसाच्या कानार पडलें. तो संवाद परत वाच… म्हणून आल्वारीसान प्रॉम्टराक सांगलें. आनी ताबडतोब तो संवाद काडचो म्हूण आदेस दिलो. बाब पीटरान वाद घालो. अंकल, तो संवाद बुरसो ना. पब्लिक तो कसल्या अर्थान वा सेन्सान घेता ताचेर थारलोलें आसा न्हय.. पाट्ट करून सा आल्वारीसाचो जबाब आयलो. तुवें तो संवाद तुज्या बरपांत खंयच्या अर्थान वा सेन्सान घाला तें म्हाका पयलीं सांग… बाब पीटर हाका जबाब दिवंक शकलो ना. फकत थांबनासतना काकाद घालून हांस-हांस-हांसलो आनी तो संवाद बरपावळींतलो गेलो.
आनीक एक आसकीव गजाल (ऐनक्डोट). हिवूय म्हाका सी आल्वारीसानूच सांगलोली. आनी हाची आयजूय टीटा प्रेटो गवाय दिवंक शकतलो. जे. पी सौजालीनाचो खंय एक देवस्पणीं तियात्र. तातूंत अँथनी मेंडीस आसलो आनी ताचो अभिनय पांचव्या पड्यांत सोंपतल्यान, पांचवो पड्डो सोंपतच अँथनी मेंडीस ग्रीन रुमांतल्यान फुज्यो करतालो. देखून सांगाती तियात्रिस्तांनी दिग्दर्शप्याक सुचयलें. ताका निमणो पड्डो मेरेन दवरूंक एक उपाय काडचो म्हण. सातव्या पड्ड्यांत कुमसाराक तेगां-चवगांची लायन आसता. तातंतू ताचो आस्पाव करून कुमसाराच्या वळींत उबो करचो. ह्या निमण्या पड्यांत एक भोव गंभीर सीन आसली पूण तातूंत अँथनी मेंडीसाक कुमसाराचे लायनींत पळोवनूच तियात्र पळोवपी थांब नासतनां हांसूंक लागले. ताका निमणो पड्डो मेरेन दवरपाची सांगाती तियात्रिस्तांची येवजण फिस्कटली. कारण दुसऱ्या दिसाच्या प्रयोगांत सावन दिग्दर्शप्यान त्या देखाव्यांत मेंडीसाचो आस्पाव केलो ना. हातूंतल्यान कितें समजपाचें तें वाचप्यान समजून घेवपाचें.

(लिप्यांतर: विशाल खांडेपारकार – 8080622370)

फाऊस्तो वि. दा. काॅस्ता
9821228684