भांगरभूंय | प्रतिनिधी
म्हादय रानजीव अभयारण्यांत कांय वर्सां आदीं पट्यांचो वाग दिशिल्ल्यान, तांचें अस्थित्व राज्यांतल्या रानांनी आसा हें सिद्ध जाल्लें आनी ते उपरांत हें अभयारण्य रान वाठार म्हूण अधिसुचीत करचें अशी मागणी पर्यावरण मोगी आनी म्हादय वाटावंक सोदतल्यांनी केल्ली.
मात ह्या अभयारण्याच्या आशीकुशीक आशिल्ल्या कांय लोकांनी ताका विरोध केल्लो. तांच्या मतान हो वाठार ‘वाग राखीव’ म्हूण अधिसुचीत जातकच तांचेर निर्बंध येतले. तांचीं घरां आनी काजू बागायती थंय आशिल्ल्यान तांचेर हावळ येवंक शकता अशी भिरांत तांकां आसा.
2014 वर्सा भारतभर कितले वाग आसात ते विशीं सर्वेक्षण जाल्लें तेन्ना, गोंय राज्यांत पांच वाग दिशिल्ले अशी नोंद आसा. तेन्नाच राष्ट्रीय वाग संवर्धन प्राधिकरणान म्हादय अभयारण्य ‘वाग राखीव वाठार’ जावचो म्हूण प्रस्ताव दिल्लो. ते उपरांत 2018 वर्सा आनीक तीन वाग ह्या वाठारांत दिश्टी पडल्यात अशी नोंद आसा.
2020 वर्सा सत्तरीच्या रानांत एके वागिणेक आनी तिच्या तीन पिलांक जिवेशी मारिल्ल्याचीय घडणूक घडिल्ली. तेन्ना सरकार जागें जाल्लें आनी वागांच्या संवर्धना खातीर उपाय घेतले अशीं आस्वासनां दिल्लीं.
गोंयांत सुमार 745 चौखण किलोमिटराच्या भागांत 6 रानजीव अभयारण्यां आनी एक राष्ट्रीय पार्क आसा. हातूंय कांय गांव आसात आनी लोकांच्यो बागायतीय आसात. हे खातीर जनावरां आनी मनशां मदीं संघर्श चालू आसता. सत्तरींत जेन्ना वाग मेल्ले स्थितींत सांपडिल्ले तेन्ना लोकांच्या गायांचेर तांणी हल्ले केल्ले हें दिसून आयिल्लें.
गोंयांत वागांचें संवर्धन जावप गरजेचें. ताचो लाव आमच्या सैमाक जातलोच, तेच बराबर म्हादय अभयारण्य ‘वाग राखीव वाठार’ म्हूण अधिसुचीत केल्यार म्हादय वाटावपाच्या यत्नांक आनीक बळ मेळटलें. पूण हें सगलें करचे पयलीं रान वांठारांनी रावपी लोकांक विस्वासांत घेवन तांची समजूत काडप गरजेची आसा. तांच्या जाग्यार ते सारके आसात आनी म्हादय वाटावंक सोदतल्यांचीय मागणी चूक ना.
म्हादय अभयारण्यांतल्यान सळसळून व्हांवपी म्हादय सध्या गोंयकारां खातीर गरजेची आसा. ती सुकली जाल्यार आमचो ताळो सुको पडटलो हातूंत दुबाव ना. गोंयचे कितलेशेच गांव आनी शारां म्हादयच्या उदकाचेर निंबून आसात. तशेंच म्हादय ज्या ज्या रानांतल्यान व्हांवता त्या त्या वांठारांतल्या जनावरांकय म्हादयच्या उदकाची तितलीच गरज आसा. म्हादय सुकली जाल्यार तांचेरय आकांत येतलो आनी तीं जळांमळां पसरतलीं. ह्या येद्या व्हडल्या रान वांठाराचें जर लुकसाण जावंक जायना, जाल्यार सरकारान म्हादय वाटावपाचेर भर दिवचो पडटलो. हांगा कोणाचोच इगो मदीं येवंक उपकारना. गोंया खातीर आपलो हट्ट कोणेंय मात्सो कुशीक दवरल्यार, कोणाचेच कुडके वचचे नात. वयल्यान त्या व्यक्ती विशींचो लोकांचो मान वाडटलो.
म्हादयक लागून गोंयांत खूब आंदोलनां जालीं. लोक एकठांय जाले आनी सरकाराक सुचोवण्योय करपाक लागले. तशें सरकारूय ओगी बसूंक ना. आपले परीन कर्नाटका आड सरकार झुजता. पूण कायदेशीर लढो दितना कोट्यांनी रुपया आतां मेरेन खर्च केला अशें विरोधक उलयतात. तांच्या म्हणण्या प्रमाण सरकारान हो वाठार वाग राखीव केलो जाल्यार, कर्नाटकाचो वाद न्यायालयांत भायर पडटलो.
गोंयच्या विरोधी पक्षांनी गोंय सरकाराचेर म्हादय आनी वाग वाठाराच्या मुद्द्यांक धरून टिका चालूच दवरल्या. म्हदय अभयारण्य वाग राखीव वाठार म्हूण अधिसुचीत केल्यार कर्नाटकाक म्हादय वळोवपाक मेळची ना अशें तांचें म्हणणें आसा. मात उच्च न्यायालयान पोरूं 24 जुलयाक गोंय सरकाराक हे विशींचे निर्देश दिवनूय गोंय सराकारान ते विशीं जाय तशीं पावलां मारलीं नात. वयल्यान उच्च न्यायालयाच्या निर्देशाक सर्वोच्च न्यायालयांत आव्हान दिलें. तीन म्हयन्यां भितर गोंय सरकारान हो वाठार वाग राखीव वाठार म्हूण अधिसुचीत करचो अशें उच्च न्यायालायन म्हणिल्लें.
आतां, दक्षीण गोंयचे खासदार विरियाटो फर्नांडीस हांणी हे विशीं केंद्रीय पर्यावरण मंत्री भुपेंद्र यादव हांकां बरयतकच, तांणी आपलें मंत्रालय गोंय सरकाराच्या निर्णयाची वाट पळयता अशें सांगिल्ल्याचें दिसाळ्यांनी छापून आयलां.
खासदार विरियाटो फेर्नांडीस हांकां कांय शाळेच्या विद्यार्थ्यांनी हे विशीं बरयतकच तांणी तें मंत्रालयाक कळयिल्लें. ते खातीर हो विशय परतून चर्चेंत आयला.
आदले पर्यावरण मंत्री जयराम रमेश हांणीय हे विशीं भाश्य करतना, गोंय सरकारा कडेन उच्च न्यायालयाचें आयकुपा बगर आनीक कसलोच पर्याय उरूंक ना अशें म्हणिल्लें. 28 जून 2011 वर्सा आपणें तन्नाचे मुखेलमंत्री दिगंबर कामत हांकां पत्र बरोवन म्हादय अभयारण्य वाग वाठार म्हूण अधिसुचीत करचो अशें सुचयिल्ल्याचें तांणी म्हणिल्लें. हाचो अर्थ त्या वेळार दिगंबर कामत लेगीत हो विशय गंभिरतायेन घेवंक शकलो ना.
काँग्रेस धरून सगल्या विरोधी पक्षांनी म्हादय वाटावपाचेर भर दिला. तांच्या मता प्रमाण म्हादय अभयारण्य ‘वाग वाठार’ म्हूण अधिसुचीत केल्यार गोंयची कायदेशीर बाजू भक्कम जातली आनी कर्नाटकाक म्हादयचें उदक वळोवपाक मेळचें ना. मात गोंयचें सरकार म्हणटा ते प्रमाण हें सगलें करिनासतना तांची बाजू भक्कमूच आसा.
आम आदमी पक्षाचे फुडारी व्हेंझी व्हिएगश हांणी कितलेशेच फावटी सरकाराचेर ताशेरे ओडटना, हें सरकार म्हादय विशीं गंभीर ना अशें म्हणलां. तांच्या मतान जें कितें चल्लां तें सगलें ‘नाटक’,
आमचे कडेन एकूच मुद्दो आसा तो म्हळ्यार पर्यावरणाचेर आदारीत आमची म्हादय वाटावप. वाग राखीव वाठारा वरवीं गोंयची राखण करपाची गरज आसा. आमी वागांच्या मार्गांचें लुकसाण केलें जाल्यार ते गांवांनी घुसतले. ताका लागून तांच्या वाठाराची राखण करपाची गरज आसा अशें व्हिएगश म्हणटात. तांची गजाल खरी, आमी जर रानांनी उदरगत करपाक लागले जाल्यार जनावरां आमच्या गांवांनी आनी शारांनी घसुतलीं. तीं घुसचीं न्हय आनी आमच्या सैमाचें चक्र शाबूद उरचें म्हूण सरकारान पावलां मारचीं.
संजय बोरकार
9921343430
खिणाखिणाक ताज्यो घडणुको आनी तुमचे कडेन संबंदीत दरेक खबर मेळयात एका क्लिकाचेर! फेसबूक, ट्विटराचेर आमकां फॉलो करात आनी व्हाट्सएप सबस्क्रायब करपाक विसरूं नाकात.
