भांगरभूंय | प्रतिनिधी
नवी दिल्ली, खबरां संस्था: विकसीत आनी समावेशक निल अर्थवेवस्थेच्या दिकेन म्हत्वाचें पावल घालून केंद्र सरकारान ४ नोव्हेंबर २०२५ दिसा विशेश अर्थीक क्षेत्रात मत्स्यसंपदेच्या अर्थपूर्ण शाश्वत उपेगा खातीरचे नेम लागू केल्यात. प्रधानमंत्री नरेंद्र मोदी हांणी भारताच्या दर्यादेग वाठारांतल्या अफाट तांकीचो पुरायेन उपेग करपाची वचनबद्धताय उक्तायल्या. हे नेम तांचे कडल्यान प्रेरीत आसात आनी सरकारान २०२५-२६ वर्साच्या अर्थसंकल्पांत केल्ली घोशणा पुराय करतात. हे घोशणे खाला भारताच्या विशेश अर्थीक क्षेत्र आनी खोल दर्यांतल्या शाश्वत नुस्तेंमारी खातीर एक सक्षम मार्गदर्शक नेम आराखडो तयार करपाचो उद्धीश्ठ सरकारान दवरलां, तशेंच हाचे खाला अंदमान आनी निकोबार तशेंच लक्षद्वीप बेटांचेर विशेश भर दिल्या.
सहकारी संस्था आनी समुदाय फॉर्म घटमूट करप
ह्या नव्या नेमा प्रमाण खोल दर्यांत नुस्तेंमारी आनी प्रगत तंत्रज्ञानान सज्ज आशिल्ल्या जहाजांचें संचालन करपा खातीर नुस्तेंमारी सहकारी संस्था आनी नुस्तें उत्पादन संघटनांक प्राधान्य दितले.
विशेश अर्थीक वाठारांतल्या (एसईझेड) नेमांक लागून खोल दर्यांत नुस्तेंमारी करपाक मेळटलें आनी ताचे वांगड उत्पादनांचें मुल्य वर्धन, माग काडपाची तांक आनी प्रमाणपत्रणाचेर भर दिवपाचे आशिल्ल्यान दर्यांतल्या खावपाच्या जिन्नसांची निर्यात वाडोवपाक मजत जातली. हो उपक्रम ह्या क्षेत्रा खातीर आधुनीक मुळावी बांदावळ तयार करून आनी मदर-चाइल्ड व्हेसल हे संकल्पने वरवीं भारतीय दर्या नुस्तेमारी क्षेत्रा खातीर नवी संद निर्माण करतलो. हे संकल्पने खाला भारतीय रिझर्व्ह बँकेच्या नेमा खाला प्रभावी निरिक्षण दवरतले आनी दर्यांत एका जहाजा वयल्यान दुसर्या जहाजाक माल हस्तांतरीत करतले. हाका लागून भारताच्या सेझ वाठारांतल्या ४९% जमनींच्या वाठारांतल्या अंदमान आनी निकोबार जुंवे आनी लक्षद्वीप ह्या जुंव्यांवयल्या वाठारांतल्यान मदर-चाइल्ड बोटींच्या वापराक लागून उच्च दर्ज्याच्या नुस्त्याची निर्यात करपाक चालना मेळटली.
नुस्तेमारांक व्यापक फाटबळ आनी तांकीची उदरगत
ह्या नेमा खाला, सरकार प्रशिक्षण कार्यावळी, आंतरराष्ट्रीय भेटी आनी तांक निर्माण करपाच्यो कार्यावळी वरवीं नुस्तेमारांक आनी तांच्या सहकारी संस्थांक/नुस्तें उत्पादन संघटनांक व्यापक आदार दितलें. हातूंत उत्पादन प्रक्रिया, मोल जोडप, विपणन, ब्रँडींग आनी निर्यात हे पुराय सांखळेचो आसपाव आसतलो.
प्रधानमंत्री मत्स्य संपदा येवजण (PMMSY) तशेंच मत्स्यवेवसाय आनी जलचर पांयांभूत सुविधा विकास निधी (FIDF) अश्या म्हत्वाच्या येवजण्यांचेर सुरळीत आनी परवडपी रीण उपलब्ध करून दितले.
पर्यावरणाक लुकसाण करपी नुस्तेमारीचेर बंदी आनी टिकावूपणाक उर्बा दितले
विशेश अर्थीक वाठारा खातीरच्या ह्या नेमांक लागून दर्यावेल्या पर्यावरणाची राखण करपा खातीर आनी नुस्तेमारीची समान संद उपलब्ध करून दिवपा खातीर ठोस पावल उबारलां. ते प्रमाण विशेश नुस्तेंमारी खातीर एलईडी लाईटीचो वापर, पेअर ट्रॉलिंग आनी बुल ट्रॉलिंग अश्या माल पडपी नुस्तेंमारी पद्धतींक सरळ बंदी घाल्या. हाचे वांगडाच जैवविविधताय सांबाळपा खातीर नुस्त्याच्या जातींचो उण्यांत उणो कायदेशीर आकार थारायतले. तशेंच, उणी जायत वचपी नुस्त्याच्या जातींच्या पुनरुज्जीवना खातीर राज्य सरकारां सयत भागधारकां कडेन सल्लो घेवन नुस्तेमारी वेवस्थापन येवजण तयार करपाची तरतूद केल्या. हाचे भायर, पिंजर्याचे पद्धतीची मत्स्य शेती आनी सागरी तणांची लागवड अश्या दर्यांतल्या जलशेती पद्धतींक पर्यायी उपजीविका म्हणून उर्बा दितले. हाका लागून पर्यावरणाच्या दर्ज्याकडेन तडजोड करिनासतना उत्पादन वाडटलें आनी दर्यादेगेवेल्या वाठारांनी नुस्तेंमारीचें प्रमाण उणें जातलें. अशा उपायांक लागून ल्हान नुस्तेमारांक आनी तांच्या सहकारी संस्थांक खासा फायदो जातलो. तांकां खोल दर्यांतली साधनसुविधा मेळटली, आनीक उत्पन्न मेळटलें आनी तशेंच टुना सारकिल्ल्या व्हड मोलाच्यो प्रजाती संवसारीक बाजारपेठेंत निर्यात करपाची संद मेळटली.
विशेश अर्थीक मळार काम करपा खातीर डिजिटल आनी पारदर्शक परवानो प्रकिया
खाशेल्या अर्थीक वाठारां खातीर नेमा प्रमाण यंत्रीक आनी व्हड मोटरान चलपी जहाजां खातीर प्रवेश परवाने सक्तीचे केल्यात. हो परवानो ReLCRaft पोर्टला वरवीं फुकट मेळोवंक मेळटा. नुस्तेंमारी खातीर मोटारीन चलपी वा मोटारीन चलनाशिल्लीं नुस्तेमारी जहाजां चलोवपी परंपरीक आनी ल्हान प्रमाणांत नुस्तेमारांक ह्या प्रवेश परवान्यांतल्यान सुट दिल्या. ही पुराय प्रक्रिया पुरायपणान डिजिटल आसतली आनी वेळा प्रमाण पुराय जातली अश्या स्वरुपांत आसतली. हाका लागून बोटीच्या मालकाक चड कागदपत्रां करिनासतना अर्ज करपाक मेळटले, तांच्या अर्जांची स्थिती रियल टायमांत पळोवपाक मेळटली, हेर खंयच्याच कार्यालयाक भेट दिनासतना सोयीस्कर रितीन प्रक्रिया पुराय करपाक मेळटली. हाका लागून पुराय प्रक्रिया फास्ट, पारदर्शक आनी वेळ वाटावपी आसतली. ते भायर नुस्तेकारांचे हितसंबंद राखपा खातीर खंयच्याच परकी नुस्तेमारी बोटींक भारताच्या एकमेव अर्थीक वाठारांत खंयचेय परिस्थितींत काम करपाक परवाने दिवचे नात.
नेमांनी सुदारणां, दर्या आनी दर्यादेगेवेली सुरक्षा
ह्या नेमां वरवीं सरकारान म्हत्वाच्यो सुदारणा केल्यात. हाका लागून आतां महसूल आनी शीम शुल्क नेमां प्रमाण भारतांतल्या विशेश अर्थीक वाठारांतली मत्स्यसंपदा ’भारतीय मूळ’ म्हणून वळखतले. ते भायर ल्हान प्रमाणांतल्या नुस्तेमारांचो हितसंबंद राखपा खातीर ह्या नेमा खाला बेकायदेशीर, अहवाल नाशिल्ल्या आनी नियंत्रीत नाशिल्ल्या नुस्तेमारी विशीं राष्ट्रीय कृती आराखडो तयार करपाचीय तरतूद केल्या. हाका लागून भारताच्या खाशेल्या अर्थीक वाठारांनी बेकायदेशीर नुस्तेंमारीचेर बंदी हाडपाक मजत जातली.
खिणाखिणाक ताज्यो घडणुको आनी तुमचे कडेन संबंदीत दरेक खबर मेळयात एका क्लिकाचेर! फेसबूक, ट्विटराचेर आमकां फॉलो करात आनी व्हाट्सएप सबस्क्रायब करपाक विसरूं नाकात.
